Việc cần người, người cần việc nhưng vì sao doanh nghiệp vẫn khó tuyển dụng?

Thời gian qua, doanh nghiệp cắt giảm nhân sự khiến nhiều người lao động thất nghiệp. Tuy nhiên, song song với cắt giảm nhân sự, doanh nghiệp vẫn tiếp tục tuyển dụng nhưng lại khó tuyển, trong khi người tìm việc vẫn nhiều.

Mạng tuyển dụng trực tuyến Việc làm 24h vừa công bố báo cáo thực trạng tâm lý người lao động hiện nay và sự gián đoạn kết nối giữa cung - cầu lao động trên thị trường, dựa trên kết quả phân tích từ khảo sát 2.000 người lao động và gần 1.000 doanh nghiệp từ nhiều lĩnh vực và quy mô tại Việt Nam.

Nghịch lý cung cầu

Theo khảo sát, trong nửa đầu năm 2025, người lao động bị sa thải ngày càng nhiều. Hơn 1/4 doanh nghiệp (26,4%) đã tiến hành cắt giảm nhân sự với gần 70% trong số đó giảm quy mô dưới 10% nhân sự. Các ngành nhân sự được ưu tiên giữ lại là marketing, kinh doanh (sales, telesales...), nhân sự/tuyển dụng, chăm sóc khách hàng, lập trình/CNTT.

Riêng lĩnh vực ngân hàng đã có hơn 2.500 nhân sự bị tinh giản, nhiều khu công nghiệp cũng báo cáo cắt giảm quy mô lớn trong các ngành dệt may, da giày, điện tử. Có hơn 72,7% người lao động bị sa thải chủ động tìm việc trở lại, tuy nhiên, chỉ 24,7% tìm được công việc phù hợp trong thời gian ngắn.

Đối với những người vẫn chưa tìm được việc, có 46,6% đã tìm 1-3 tháng, và 15% đã tìm kiếm hơn 6 tháng mà vẫn chưa có kết quả.

Trong khi đó, doanh nghiệp lại vẫn đang thiếu người nghiêm trọng. Có đến 77,4% doanh nghiệp đánh giá tuyển dụng khó khăn hơn cùng kỳ, đặc biệt ở nhóm nhân viên chính thức và cấp trung - những vị trí vốn được xem là “xương sống” vận hành.

Các vị trí doanh nghiệp khó tuyển dụng nhất hiện nay chủ yếu rơi vào các nhóm ngành yêu cầu kỹ năng chuyên môn cao như kinh doanh (50,5%), kỹ sư sản xuất/kỹ thuật (22,6%), tài chính - kế toán (16,7%).

Khó khăn lớn nhất của doanh nghiệp là thiếu ứng viên có kỹ năng chuyên môn và kinh nghiệm phù hợp (46,3%), ứng viên có kỳ vọng quá cao (45,1%). Ngoài ra, tình trạng thiếu hụt nguồn ứng viên và sự cạnh tranh cao trong tuyển dụng cũng là rào cản đáng kể (39,9%).

Thứ tự ưu tiên trong kế hoạch điều chỉnh để thu hút ứng viên của doanh nghiệp là tăng kênh tuyển dụng, tiếp theo là tăng truyền thông thương hiệu, rồi mới đến tăng lương, thưởng và thêm phúc lợi.

Nhưng thứ tự ưu tiên của người lao động khi tìm việc mới, đầu tiên là muốn có phúc lợi tốt hơn, sau đó là công việc có tính ổn định và cuối cùng là mức lương tốt hơn.

"Sự khác biệt về thứ tự ưu tiên giữa doanh nghiệp và người lao động cho thấy hành trình - tuyển dụng tìm việc trở nên gian nan hơn cho cả hai phía. Thực tế đó phản ánh khoảng cách rõ rệt giữa cung và cầu lao động khi doanh nghiệp cần người, người lao động cần việc, nhưng sự kết nối giữa hai phía vẫn còn lỏng lẻo. Nghịch lý rõ rệt này phản ánh sự đứt gãy ngày càng sâu trong kết nối giữa người tìm việc và nhà tuyển dụng", bà Đào Thu Phương, Giám đốc điều hành Siêu Việt Group - Vieclam24h, nhận định.

Người lao động cần làm gì để được tuyển dụng?

Theo bà Đào Thu Phương, mặc dù tình hình cắt giảm đã và đang diễn ra, nhưng trong thời gian tới, thị trường lao động có những tín hiệu khởi sắc.

Cụ thể, 56,2% doanh nghiệp có kế hoạch mở rộng quy mô nhân sự, nhưng phần lớn sẽ tuyển dụng có chọn lọc. 22,1% Doanh nghiệp có kế hoạch giữ nguyên quy mô hiện tại. Chỉ 7,2% dự kiến sẽ tiếp tục thu hẹp hoặc cắt giảm nhân sự.

Khảo sát cho thấy nhu cầu tuyển dụng cao nhất thuộc về các vị trí gắn liền với tăng trưởng và sản xuất thực tế như kinh doanh - bán hàng (54%), kỹ sư sản xuất/kỹ thuật (23%), các ngành marketing, chăm sóc khách hàng, tài chính - kế toán.

Doanh nghiệp tập trung ưu tiên nhóm trực tiếp vận hành và tạo giá trị cốt lõi. Cụ thể nhân viên chính thức/thực thi (74,7%), chuyên viên/cấp trung/giám sát/trưởng nhóm (45,6%). Nhu cầu cho nhóm quản lý và cấp cao thấp hơn. Đáng chú ý, chỉ 23,4% doanh nghiệp có kế hoạch tuyển dụng sinh viên mới tốt nghiệp, thực tập sinh.

Để nâng cao năng lực cạnh tranh trong quá trình giữ việc hoặc tìm việc, bà Thu Phương cho rằng người lao động cần duy trì tư duy linh hoạt và sẵn sàng thích nghi. Bên cạnh đó, đầu tư phát triển kỹ năng liên tục gồm các kỹ năng bổ trợ như công nghệ, kỹ năng số và kỹ năng giao tiếp. Đặc biệt, nên ưu tiên những năng lực có tính bền vững cao và khó bị thay thế bởi máy móc hoặc tự động hóa.

"Thị trường tuyển dụng ngày nay đánh giá cao sự hiện diện chủ động. Việc cập nhật hồ sơ, chia sẻ kiến thức chuyên môn và mở rộng kết nối nghề nghiệp sẽ gia tăng cơ hội tiếp cận các vị trí phù hợp. Người lao động cũng cần tìm hiểu rõ về tình hình hoạt động, văn hóa và mức độ ổn định của doanh nghiệp, đồng thời theo dõi các xu hướng ngành nghề có nhu cầu cao để định hướng phát triển phù hợp", bà Thu Phương chia sẻ.