Video ngày làm việc 18,5 tiếng ở Nhật Bản gây bão mạng xã hội

NHẬT BẢN - Nhiều người gọi là "địa ngục trần gian" khi xem đoạn video ghi lại 18,5 tiếng đồng hồ làm việc của một nhân viên văn phòng.

Một đoạn video ghi lại cuộc sống thường nhật của một nhân viên văn phòng Nhật Bản, người làm việc tới 18,5 tiếng mỗi ngày, đang gây chấn động mạng xã hội toàn cầu. Nhiều người gọi đây là “địa ngục trần gian”.

Video được đăng tải trên kênh YouTube Salaryman Tokyo, ghi lại chi tiết lịch trình của anh nhân viên tại một “công ty đen” – thuật ngữ chỉ các công ty bóc lột lao động ở Nhật. Trong video, nam nhân viên bắt đầu ngày làm việc lúc 7h, rời công ty lúc 22h45, về đến nhà, ăn uống, tắm rửa, rồi đi ngủ vào khoảng 1h15 sáng hôm sau. Video hiện thu hút hơn 1,3 triệu lượt xem.

Một ngày làm việc

Ngay từ sáng sớm, nhân vật chính đã chia sẻ sự mệt mỏi: "Hôm nay tôi chẳng muốn làm việc chút nào. Lại một ngày nữa bắt đầu".

Thường ngày, anh rời nhà lúc 7h16, trải qua quãng đường đi làm kéo dài 90 phút và có mặt tại văn phòng lúc 8h53. 

Từ 9h đến khoảng 13h, anh miệt mài làm việc, chỉ nghỉ đúng một lần để uống cà phê lúc 11h35 với tinh thần "phải tranh thủ".

Anh chia sẻ: "Nhiều công ty đen tập trung tuyển người mới ra trường vì họ thiếu kinh nghiệm và ít có khả năng phản kháng".

Sau giờ nghỉ trưa vỏn vẹn 45 phút, anh quay lại làm việc lúc 14h và tiếp tục cống hiến. Tới 20h15, anh mới rời khỏi công ty trong trạng thái kiệt quệ. Anh nói: "Tôi cảm thấy hoàn toàn cạn kiệt năng lượng. Làm việc nhiều giờ không hề mang lại hiệu quả".

Sau khi ghé qua siêu thị, anh tiếp tục hành trình về nhà kéo dài 90 phút. Anh bắt đầu nấu ăn lúc 23h30 và lên giường lúc 1h15.

Dù mệt mỏi, nhưng việc xin nghỉ cũng không dễ dàng. Trong đoạn video, anh cảnh báo: "Một số công ty đen ở Nhật còn làm nhục nhân viên muốn nghỉ việc, dùng chiến thuật gây áp lực tập thể hoặc gọi họ là kẻ phản bội".

Video đã gây ra làn sóng phản ứng dữ dội từ cộng đồng mạng. "Con người không sinh ra để sống như thế này"; "Trời ơi, anh còn nấu ăn sau 23h, và dậy lúc 7h sáng hôm sau. Tôi thường xuyên than phiền vì không có thời gian đi tập gym, nhưng lịch trình như này thì quá sức tưởng tượng của tôi rồi"... người dùng mạng bình luận.

Không ít người gọi đây là "vòng lặp hút cạn linh hồn", "địa ngục trần gian". 

Văn hóa làm việc độc hại

Văn hóa làm việc kiệt quệ tại Nhật không phải điều mới mẻ. Theo Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, người lao động ở nhiều ngành nghề, từ khối văn phòng đến y tế, thường xuyên báo cáo về giờ làm việc dài, áp lực lớn từ cấp trên và sự phục tùng gần như tuyệt đối với tổ chức.

Giáo sư Hiroshi Ono, Đại học Hitotsubashi lý giải: "Trong khi xã hội phương Tây đề cao cá nhân và ít phân cấp, thì xã hội Nhật Bản lại đặt nặng tính tập thể và sự phân tầng. Vì thế, nhiều người ngại nghỉ phép chỉ vì sếp của họ cũng không nghỉ, hoặc sợ ảnh hưởng đến sự hài hòa chung".

Thực trạng này phổ biến đến mức người Nhật có một từ riêng để chỉ hiện tượng này là "karoshi", nghĩa là "chết vì làm việc quá sức". Nguyên nhân thường là đột quỵ, đau tim hoặc tự tử do áp lực nghề nghiệp kéo dài và hậu quả tinh thần nghiêm trọng.

Một nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) năm 2021 cho thấy khoảng 750.000 người trên toàn cầu đã tử vong do làm việc hơn 55 giờ mỗi tuần. Trong đó, Nhật Bản là một trong những quốc gia ghi nhận nhiều trường hợp đáng chú ý.

Năm 2022, bác sĩ Takashima Shingo (26 tuổi), sống tại thành phố Kobe, đã tự tử sau khi làm việc không nghỉ trong hơn 100 ngày liên tiếp, làm thêm 207 giờ trong tháng cuối cùng trước khi mất.

Mẹ của anh, bà Junko Takashima, nghẹn ngào kể: "Con tôi thường nói mọi thứ quá khó khăn, không ai giúp đỡ nó cả. Nó liên tục nhắc đi nhắc lại rằng không có ai quan tâm đến mình. Tôi nghĩ môi trường làm việc ấy đã đẩy con tôi đến giới hạn cuối cùng.

Con tôi sẽ không bao giờ có cơ hội trở thành một bác sĩ tử tế, cứu chữa bệnh nhân hay đóng góp cho xã hội nữa. Nhưng tôi hy vọng môi trường làm việc của các bác sĩ và cả người lao động nói chung sẽ được cải thiện, để không ai khác phải chịu kết cục tương tự trong tương lai".