Vì sao Trung tâm Huấn luyện thể thao quốc gia tại Sa Pa chậm tiến độ?

Thanh tra Chính phủ nêu nguyên nhân dự án Trung tâm Huấn luyện thể thao quốc gia tại Sa Pa chậm tiến độ và kiến nghị xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân liên quan.

Thanh tra Chính phủ ban hành văn bản kết luận thanh tra các dự án có khó khăn, vướng mắc, thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật trong quản lý, thực hiện một số dự án đầu tư xây dựng tại Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL).

Mô phỏng dự án Trung tâm Huấn luyện thể thao quốc gia tại Sa Pa. Ảnh: Báo Lào Cai.

Trong đó, Thanh tra Chính phủ chỉ ra một số tồn tại, khuyết điểm tại dự án đầu tư Trung tâm Huấn luyện thể thao quốc gia tại Sa Pa, tỉnh Lào Cai.

Ngày 14/12/2012, Bộ trưởng Bộ VHTTDL có quyết định số 4906/QĐ-BVHTTDL phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đầu tư Trung tâm Huấn luyện thể thao quốc gia tại Sa Pa, tỉnh Lào Cai, Tổng cục Thể dục thể thao được giao làm chủ đầu tư.

Dự án được chuyển chủ đầu tư sang Ban Quản lý dự án Miền Bắc 5 năm sau đó.

Đến ngày 4/8/2022 của Bộ trưởng Bộ VHTTDL phê duyệt điều chỉnh dự án, trong đó tổng mức đầu tư dự án là gần 253 tỷ đồng, thời gian thực hiện dự án từ 2021 tới 2025, dự án có hai gói thầu xây lắp và thiết bị. Tuy nhiên, đến thời điểm 1/7 đã hết thời hạn thi công theo hợp đồng, khối lượng thi công mới đạt khoảng 8,5% giá trị hợp đồng. Giá trị giải ngân đến thời điểm này là 97,5 tỷ đồng. Dự án không thể hoàn thành trong năm 2025 như quyết định đầu tư đã phê duyệt. Kết quả kiểm tra, xác minh chỉ ra những tồn tại, khuyết điểm trong quá trình thực hiện dự án chủ yếu do tiến độ giải phóng mặt bằng chậm. Đây là nguyên nhân chính làm dự án chậm tiến độ không thể hoàn thành trong năm 2025 theo quyết định đầu tư được phê duyệt. Bên cạnh đó, UBND tỉnh Lào Cai phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, dự án đầu tư xây dựng Trung tâm Huấn luyện thể thao quốc gia tại Sa Pa, tỉnh Lào Cai có một phần diện tích nằm trong phạm vi ranh giới khu đất đã phê duyệt cho dự án Đầu tư trồng, phát triển, chế biến và tiêu thụ sản phẩm hữu cơ tại huyện Sa Pa của Công ty cổ phần Tam Đỉnh trong khi chưa có quyết định thu hồi diện tích đất này. Điều này dẫn đến dự án phải tạm dừng thực hiện trong 6 tháng để thực hiện các thủ tục pháp lý theo quy định làm chậm tiến độ dự án. Tiến độ triển khai các thủ tục để giải phóng mặt bằng của chủ đầu tư chậm. Theo Thanh tra Chính phủ, trách nhiệm để tiến độ giải phóng mặt bằng chậm, làm chậm tiến độ thực hiện dự án, dự án không hoàn thành đưa vào sử dụng trong năm 2025 thuộc UBND tỉnh Lào Cai và các cơ quan tham mưu của tỉnh Lào Cai; UBND thị xã Sa Pa (nay là UBND phường Sa Pa); Trung tâm phát triển quỹ đất huyện Sa Pa (nay là Ban Quản lý dự án khu vực Sa Pa); Ban Quản lý dự án miền Bắc (nay là Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng Bộ VHTTDL) và các tổ chức, cá nhân có liên quan. Do vướng mặt bằng, gói thầu xây dựng và lắp đặt thiết bị bị tạm dừng 405 ngày (13 tháng). Trong thời gian này, chủ đầu tư không thu hồi hơn 39,6 tỷ đồng tiền tạm ứng của nhà thầu, vi phạm thông tư của Bộ Tài chính. Việc này theo thanh tra có nguy cơ gây lãng phí vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước trong thời gian dự án dừng thi công. Trách nhiệm để xảy ra việc không thu hồi số dư tạm ứng thời điểm gói thầu tạm dừng thi công thuộc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng Bộ VHTTDL. Từ kết quả thanh tra, kết luận nêu trên, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ trưởng Bộ VHTTDL tổ chức kiểm điểm để xử lý trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm theo quy định đối với tập thể, cá nhân (theo từng thời kỳ) liên quan các thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm được nêu trong kết luận thanh tra. Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND tỉnh Lào Cai tổ chức kiểm điểm trách nhiệm về công tác giải phóng mặt bằng dự án đầu tư xây dựng Trung tâm Huấn luyện thể thao quốc gia tại Sa Pa rất chậm, không bàn giao đủ mặt bằng cho dự án. Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan khẩn trương xây dựng trình cấp có thẩm quyền ban hành văn bản hướng dẫn làm rõ phương pháp xác định giá trị lãng phí trong các lĩnh vực để có cơ sở xử lý trách nhiệm. Sách hay về xã hội Văn minh Việt Nam - nhà dân tộc học Georges Condominas từng nhận xét tác phẩm này là “Cửa sổ để thế giới hiểu về Việt Nam”.

Sách Bàn về Quốc hội - những thách thức của những khái niệm là kết quả của cả một quá trình tích lũy và suy ngẫm của tiến sĩ Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội.