Vì sao nơi quan trọng nhất trong Tử Cấm Thành lại vắng bóng cây xanh

TRUNG QUỐC - Khu vực quan trọng và nổi bật nhất trong Tử Cấm Thành hoàn toàn thiếu vắng sắc xanh của cây cối.

Với tổng diện tích lên tới 720.000m2, Tử Cấm Thành ở Bắc Kinh, được chia thành 2 phần chính gồm Tiền triều (hay Ngoại đình) ở phía Nam và Hậu cung ở phía Bắc.

Nếu như Hậu cung là nơi sinh sống của hoàng đế cùng các phi tần, thì Tiền triều là nơi hoàng đế làm việc, thiết triều, tiếp kiến đại thần cũng như tổ chức các nghi lễ quan trọng.

Khu Tiền triều gồm 3 điện chính là điện Thái Hòa (nơi nhà vua thiết triều, đăng cơ...), điện Trung Hòa (nơi nhà vua nghỉ ngơi) và điện Bảo Hòa (nơi nhà vua chiêu đãi sứ thần các nước).

Đây được coi là 3 công trình kiến trúc quan trọng và nổi bật nhất nằm trong khu vực trung tâm của Tử Cấm Thành. Đáng chú ý, trên trang Sohu, nhà sử học Kỉ Liên Hải cho biết, cây xanh là thứ gần như hoàn toàn vắng bóng ở khu vực này.

Nhiều giả thuyết được đưa ra nhằm lý giải điều này, song dựa trên các tài liệu lịch sử và nghiên cứu của giới chuyên gia, việc không trồng cây xanh có nhiều nguyên do thể hiện suy nghĩ, cũng như tầm nhìn sâu sắc của người xưa.

Theo ông Hải, thời phong kiến, nhà vua được coi là "thiên tử" hay "con trời". Do đó, mọi thiết kế trong Tử Cấm Thành, đặc biệt là 3 điện chính, phải thể hiện được sự tôn nghiêm tuyệt đối, trật tự nghiêm ngặt và quyền lực tối cao.

"Không một vật nào được phép cao hơn điện Thái Hòa, bao gồm cả cây xanh. Ngoài ra, cây xanh còn thu hút chim chóc, dễ làm mất đi vẻ tôn nghiêm ở chốn cung đình", nhà sử học nhấn mạnh.

Không gian trống trải làm nổi bật sự bề thế của hoàng cung, đồng thời khiến bất cứ ai bước vào cũng cảm thấy nhỏ bé, kính sợ trước sự uy nghi của thiên tử.

Tuy nhiên, đó không phải là lý do duy nhất. Tử Cấm Thành gồm nhiều công trình được xây dựng từ hàng trăm nghìn mét khối gỗ quý. Với chất liệu dễ bắt lửa như vậy, việc phòng hỏa hoạn được coi là một trong những ưu tiên hàng đầu.

Trồng cây trong khuôn viên dễ làm tích tụ lá khô, hút sét tạo điều kiện cho hỏa hoạn bùng phát và lan rộng. Ngoài ra, cây cối có thể che khuất tầm nhìn, cản trở phát hiện và xử lý đám cháy kịp thời. Cũng vì điều này, Tử Cấm Thành có nhiều bể nước lớn.

Bên cạnh đó, việc "xóa sổ" cây cối ở 3 khu vực điện chính còn được các nhà sử học cho rằng xuất phát từ một vụ ám sát hoàng đế thời nhà Thanh.

Sử sách ghi lại, vào năm Gia Khánh thứ 18 (1813), một nhóm phiến quân nổi loạn đã bí mật tấn công vào Tử Cấm Thành thông qua 2 cổng phụ là Đông Hoa Môn và Tây Hoa Môn. Mục tiêu của chúng là mưu sát hoàng đế và lật đổ triều đình nhà Thanh.

Khi bị quân lính triều đình phát hiện và truy đuổi quyết liệt, nhóm phiến quân chạy về phía Long Tông Môn, một cổng phía trong Tử Cấm Thành. Tuy nhiên, khi thấy cánh cổng bị đóng chặt, họ đã leo lên một cây cổ thụ gần đó, dùng dao rìu cắt cành, định đốt cháy trạm gác nhằm phá cổng thoát thân hoặc gây ra hỗn loạn.

Âm mưu phóng hỏa không thành công và phần lớn nhóm thích khách bị tiêu diệt. Tuy nhiên, vụ việc đã khiến vua Gia Khánh vô cùng hoang mang, vì không thể ngờ rằng những kẻ xấu lại có thể lọt sâu vào tận hoàng cung như vậy.

Để ngăn chặn những vụ việc tương tự trong tương lai, hoàng đế ra lệnh chặt hạ toàn bộ cây cối xung quanh các điện chính để tránh bị thích khách lợi dụng, đồng thời giúp dễ dàng phát hiện có kẻ lạ đột nhập.

Một lý do nữa là Tử Cấm Thành được thiết kế đối xứng, các điện được bố trí dọc theo trục Nam - Bắc nên việc thiếu vắng cây xanh ở những khu vực quan trọng còn được cho là nhằm tuân thủ thuyết âm dương, ngũ hành.

3 điện chính nằm ở khu vực trung tâm nên được coi là "Thổ". Ngoài ra, nếu sử dụng hoàng thổ (đất sét vàng) để xây dựng điện thì có nguy cơ gây ra lụt lội, bùn sình sau các trận mưa. Do đó, các kiến trúc sư đã thiết kế 3 khoảng sân ở đây, cũng tạo thành một chữ "Thổ", tượng trưng cho đất ở trung tâm.

Theo quy luật "tương sinh, tương khắc" trong ngũ hành, Mộc khắc Thổ, có thể đem lại vận xấu nên ở những khu vực này không được phép trồng cây xanh.

Từ những lý do kể trên, có thể thấy rằng việc vắng bóng cây xanh ở những khu vực quan trọng bậc nhất trong Tử Cấm Thành không phải là thiếu sót về cảnh quan, mà là một quyết định có tính toán kỹ lưỡng.