Vì sao hộp số CVT bị chê 'lái chán' ngày càng phổ biến trên ô tô mới?

Từng được không ít người dùng ô tô đánh giá "lái chán, kém bền" nhưng hộp số tự động vô cấp CVT (hộp số CVT) đang ngày càng trở nên phổ biến và dần trở thành lựa chọn để thay thế cho hộp số tự động truyền thống trên nhiều mẫu ô tô mới.

Những năm gần đây, ô tô hộp số vô cấp (CVT) ngày càng xuất hiện nhiều trên các mẫu ô tô phổ thông tại Việt Nam. Nhìn vào những mẫu mã sản phẩm mới hay bản nâng cấp được các nhà sản xuất ô tô tung ra thị trường thời gian gần đây dễ nhận thấy rõ xu hướng chuyển dịch từ các phiên bản số sàn (MT), số tự động (AT) truyền thống sang sử dụng hộp số CVT. Tuy nhiên, song song với sự phổ biến trên nhiều mẫu mã ô tô mới, hộp số CVT dù có không ít ưu điểm nhưng lại thường bị nhiều người dùng gắn mác "lái chán".

Ô tô hộp số CVT "vận hành mượt mà nhưng thiếu cảm giác"

Với gần 20 năm kinh nghiệm lái ô tô và từng sử dụng qua nhiều dòng xe khác nhau, anh Nguyễn Minh Phú, ngụ phường Bình Thạnh, TP.HCM chia sẻ: "Tôi từng lái xe số tự động truyền thống, khi tăng tốc cảm nhận được rõ từng cấp số. Khi chuyển sang một số mẫu xe dùng hộp số CVT thì thấy xe vận hành mượt mà hơn, nhưng đạp ga không có cảm giác 'bốc' mà cứ đều đều".

Không chỉ anh Phú, nhiều tài xế khác khi chuyển từ xe số sàn, số tự động truyền thống sang sử dụng xe hộp số CVT cũng có nhận xét tương tự. Từng bán chiếc Toyota Vios đời 2015 để chuyển sang sử dụng mẫu xe gầm cao KIA Sonet đời 2025, anh Hồ Hữu Thắng ngụ phường Cát Lái, TP.HCM cho biết: "Có một sự khác biệt rõ rệt về cảm giác lái giữa ô tô số tự động với xe sử dụng hộp số CVT như KIA Sonet. Trước đây chiếc Vios 2015 tôi sử dụng mỗi khi vào ga tăng tốc sẽ cảm nhận rõ cảm giác xe sang số, chân ga cũng nhạy hơn. Trong khi chiếc KIA Sonet hiện tại nhiều công nghệ, tính năng mới… lái êm hơn, mượt hơn đặc biệt khi đi phố nhưng khi cần tăng tốc để vượt hay lái đường trường thì cảm giác không được nhanh nhạy như xe số tự động".

Ở khía cạnh kỹ thuật, các chuyên gia trong ngành cũng thừa nhận, hộp số CVT có đặc điểm là không có cấp số cụ thể mà dùng dây đai hoặc xích thép kết hợp với puly biến thiên, từ đó thay đổi liên tục tỷ số truyền. Chính điều này khiến người lái sẽ không cảm nhận được cảm giác "giật số" như xe số tự động AT truyền thống hay hộp số tự động ly hợp kép DCT, nhờ vậy xe di chuyển mượt mà và tiết kiệm nhiên liệu hơn. Nhưng chính điều này lại khiến nhiều tài xế, nhất là cái tài xế lâu năm, vốn quen với cảm giác sang số lại thấy... vô vị.

Ngày càng có nhiều mẫu ô tô mới chuyển sang sử dụng hộp số CVT

Bị không ít người dùng ô tô đánh giá "lái chán, kém bền" nhưng thực tế ô tô hộp số tự động vô cấp CVT (hộp số CVT) đang ngày càng trở nên phổ biến và dần trở thành lựa chọn để thay thế cho hộp số tự động truyền thống trên nhiều mẫu ô tô mới.

Từ những mẫu sedan hạng B như Hyundai Accent, Toyota Vios đến các dòng SUV đô thị như Honda HR-V, KIA Sonet, Hyundai Creta... đã được các nhà sản xuất bỏ hộp số tự động để sử dụng hộp số vô cấp CVT. Từ năm 2016, Toyota Vios giữ lại 1 phiên bản số sản, trong khi các phiên bản còn lại đã thay thế số tự động bằng hộp số vô cấp CVT. Đối thủ cạnh tranh của Toyota Vios là Hyundai Accent cũng đã chuyển sang dùng hộp số CVT kết hợp động cơ 1.5 lít bắt đầu từ thế hệ mới ra mắt vào tháng 5 năm ngoái.

Không chỉ Hyundai Accent, hộp số CVT cũng được Hyundai trang bị trên thế hệ mới của mẫu Hyundai Creta. Bản nâng cấp của KIA Sonet cũng đã chuyển sang sử dụng hộp số CVT thay cho hộp số tự động 6 cấp trước đây. Ngoài ra, nhiều mẫu xe khác như Honda City, Civic, Mitsubishi Outlander… cũng đã loại bỏ hộp số tự động để chuyển sang sử dụng hộp số CVT.

Vì sao hộp số vô cấp ngày càng phổ biến trên ô tô mới?

Tồn tại một số hạn chế, đặc biệt về cảm giác lái nhưng hộp số CVT thực tế lại có rất nhiều ưu điểm với các dòng ô tô phổ thông, đặc biệt là các dòng xe cỡ nhỏ dành cho đô thị như sedan hạng B, SUV cỡ nhỏ…

Trong đó, hiệu quả nhất ở khía cạnh kinh tế. Ô tô sử dụng hộp số CVT thường tiết kiệm nhiên liệu hơn so với xe dùng các loại hộp số khác. Hộp số CVT có thể liên tục điều chỉnh tỷ số truyền, cho phép động cơ hoạt động ở dải vòng tua máy phù hợp nhất, giúp tiết kiệm nhiên liệu hơn so với hộp số tự động thông thường. Ngoài ra, hộp số CVT với cấu tạo đơn giản, chi phí sản xuất rẻ hơn so với hộp số tự động thông thường, cho phép các nhà sản xuất ô tô giảm chi phí sản xuất, qua đó tăng lợi thế cạnh tranh.

Trong bối cảnh áp lực cạnh tranh trên thị trường ô tô ngày càng gia tăng cũng những quy định nghiêm ngặt về khí thải, mức tiêu hao nhiên liệu… được nhiều quốc gia thắt chặt, hộp số CVT được xem là lựa chọn tối ưu để đáp ứng các điều kiện này. Đơn cử như KIA Sonet, các phiên bản trước đây trang bị hộp số tự động có mức tiêu hao nhiên liệu trung bình khoảng 6,12 lít/100 km. Tuy nhiên, ở từ bản nâng cấp mới nhất ra mắt từ năm 2024, KIA Sonet chuyển sản hộp số vô cấp CVT chỉ tiêu hao trung bình 5,1 lít/100 km.

Tương tự KIA Sonet, Hyundai Accent trước đây sử dụng động cơ xăng 1.4 lít kết hợp hộp số tự động AT có mức tiêu hao nhiên liệu khoảng 5,8 lít/100 km. Tuy nhiên, thế hệ mới của mẫu xe này trang bị hộp số biến thiên thông minh iVT được cải tiến từ hộp số vô cấp CVT, kết hợp động cơ 1.5 lít (dung tích lớn hơn động cơ cũ) nhưng mức tiêu hao nhiên liệu chỉ 5,7 - 5,8 lít/100 km.

Ngoài ra, với các mẫu ô tô đời mới hiện nay, hộp số CVT đã được cải tiến về vật liệu, chế tác, công nghệ… đang từng bước khắc phục được những hạn chế về độ ồn cũng như cảm giác lái. Đơn cử như hộp số iVT của Hyundai sử dụng dây đai kim loại với kết cấu các mắt dạng dây xích thay vì mắt hình chóp nón như dây đai CVT truyền thống. Theo hãng xe Hàn Quốc việc sử dụng dây đai xích giúp hộp số có tuổi thọ tốt hơn, ít phải bảo dưỡng hơn và quan trọng sử dụng chính sức căng của dây để điều chỉnh đường kính ròng rọc thay vì phải tác động từ bên ngoài.

Nỗ lực cải tiến, thay đổi của các nhà sản xuất ô tô đang từng bước khắc phục hạn chế của hộp số CVT, qua đó từng bước biến loại hộp số này trở thành một tiêu chuẩn mới trên ô tô đời mới, đặc biệt là các dòng ô tô phổ thông.