Vì sao dự án chống ngập ở Cần Thơ cần hơn 1.000 tỷ đồng để hoàn thành?

Hiện dự án “nghìn tỷ” chống ngập cho TP Cần Thơ mới giải ngân hơn 82% tổng số nguồn vốn. Để hoàn thành, công trình cần hơn 1.049 tỷ đồng với 42 tháng thực hiện.

Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng sử dụng nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (Ban ODA) TP Cần Thơ được UBND TP uỷ quyền làm đại diện chủ đầu tư 2 dự án trên địa bàn.

Hai dự án trên gồm: nâng cấp đô thị vùng ĐBSCL - tiểu dự án TP Cần Thơ (dự án 2, thời gian thực hiện từ 2012-2018) và dự án phát triển TP Cần Thơ và tăng cường khả năng thích ứng của đô thị (dự án 3, thời gian từ 2016 đến 30/6/2024).

Riêng dự án 3 có tổng mức đầu tư gần 9.200 tỷ đồng, trong đó vay của Ngân hàng Thế giới 250 triệu USD (tương đương 5.697,5 tỷ đồng), vốn không hoàn lại từ SECO (Thụy Sĩ) 4 triệu USD (hơn 91 tỷ đồng), còn lại là vốn đối ứng hơn 3.378 tỷ đồng. 

Theo tìm hiểu, lãnh đạo Ban ODA TP Cần Thơ vừa ký tờ trình gửi Sở Tài chính thành phố về việc thẩm định và trình phê duyệt báo cáo đề xuất điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án 3.

Hiện dự án 3 còn tồn đọng, dừng thi công và chưa hoàn thành việc xây dựng kè sông Cần Thơ từ Km1+600 đến Km3+00; cải tạo hơn 10 con rạch; xây dựng đường từ cầu Trần Hoàng Na đoạn song song tới giao điểm IC3 và đường tiếp cận từ giao điểm đến trạm xe buýt bao gồm các nút giao với quốc lộ 1A (hoàn thiện phần còn lại); 2 đường gom dân sinh bờ Ninh Kiều của cầu Trần Hoàng Na.

Tính đến hết thời gian hiệp định đã ký vào tháng 6/2024, toàn dự án đã giải ngân hơn 7.500 tỷ đồng (chiếm hơn 82%) trên tổng số nguồn vốn được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh. Trong đó, giải ngân vốn đối ứng hơn 2.900 tỷ đồng và vốn ODA hơn 4.600 tỷ đồng.

Theo Ban ODA Cần Thơ, đến khi kết thúc dự án theo hiệp đinh đã ký kết, công trình này vẫn chưa kịp hoàn thành tất cả các gói thầu.

Những gói thầu đang “lỡ hẹn” đều mang tính chất quan trọng đối với việc hoàn thành hệ thống chống ngập, cũng như việc tạo thêm các diện tích trữ nước thông qua việc cải tạo kênh rạch nội ô hay khép kín hàng lang bảo vệ thành phố.

“Với những tồn đọng trên, dự án đang còn cần hơn 1.049 tỷ đồng và thời gian để thực hiện là 42 tháng kể từ ngày kết thúc hiệp định (tức 30/12/2027)”, nội dung báo cáo nêu.

Nguyên nhân, trách nhiệm các bên liên quan

Ban này cũng chỉ rõ nguyên nhân, trách nhiệm của các bên liên quan khi phải đề xuất điều chỉnh thời gian thực hiện, quy mô đầu tư của dự án.

Theo khách quan, mặt bằng thi công đa số là phần đất do người dân lấn chiếm bờ sông, kênh rạch để sử dụng. Vì vậy, địa phương mất nhiều thời gian trong việc xác định tính pháp lý, tình trạng cư trú, đối tượng, loại đất để lập hồ sơ bồi thường. Sự khác biệt giữa khung chính sách của Ngân hàng Thế giới và Nhà nước về khung tái định cư, đấu thầu; cần có cán bộ am hiểu chuyện sâu…

Về chủ quan, đơn vị thực hiện công tác giải phóng mặt bằng bố trí nhân sự thực hiện dự án 3 đa số còn thiếu kinh nghiệm. Chính vì vậy, khi triển khai còn nhiều lúng túng trong khâu xử lý khó khăn, vướng mắc, cập nhật số liệu báo cáo chưa chính xác, kịp thời dẫn đến khó khăn cho lãnh đạo chỉ đạo thực hiện.

Bên cạnh đó, sự phối hợp chưa tốt trong nhiệm vụ chuyên môn giữa Ban ODA và Ban QLDA và Phát triển quỹ đất quận Ninh Kiều…

Trong dự án này, trách nhiệm thuộc về Ban ODA TP Cần Thơ, nhà thầu thi công, tư vấn giám sát, tư vấn thiết kế, Ban QLDA và Phát triển quỹ đất quận Ninh Kiều, Công ty cổ phần đầu tư bất động sản Cửu Long.