Vào 'lò luyện' robot đi thi quốc tế

Giành ngôi vô địch vòng quốc gia robocon Việt Nam vào giữa tháng 6-2025, các sinh viên đội LH-UDS từ Trường ĐH Lạc Hồng đang chuẩn bị hướng đến vòng chung kết sắp tới.

Có mặt tại Trường ĐH Lạc Hồng vào những ngày đầu tháng 7, dễ dàng bắt gặp không khí sôi động trong một góc khuôn viên quen thuộc, nơi "lò luyện" robot của những sinh viên đang chuẩn bị bước vào đấu trường robocon quốc tế. 

Các thành viên của đội robocon LH-UDS miệt mài chỉnh sửa những chi tiết cuối cùng cho hai "vận động viên" robot trước ngày lên đường sang Mông Cổ dự thi.

Cẩn thận từng chi tiết

Nhóm được chia thành nhiều tổ nhỏ, mỗi người một góc, mỗi góc một công đoạn. Bốn bạn phụ trách cơ khí đang cặm cụi tháo lắp khung, hàn các chi tiết máy, chỉnh lại bánh xe, khớp nối cho mượt. Hai bạn chuyên về lập trình, hai bạn lo dây quấn cho động cơ, hai bạn khác lo phần điện - bo mạch và hai người còn lại phụ trách hệ thống điều khiển, hiệu chỉnh bộ tay cầm theo thao tác người dùng.

Bạn Bùi Xuân Nguyên đang cẩn thận quấn các sợi dây đồng lên lõi động cơ. Công việc này nhìn thì đơn giản nhưng đòi hỏi sự tỉ mỉ cực cao. Dây phải đều, khoảng cách giữa các vòng quấn phải chuẩn. Dây quấn sẽ được điều chỉnh phù hợp với tốc độ thiết kế cho robot. 

"Chỉ cần lệch vài mm là động cơ quay không ổn định, ảnh hưởng tới tốc độ di chuyển hoặc lực ném của robot", Nguyên vừa làm vừa giải thích. Những sợi dây đồng này chính là phần lõi giúp điều khiển tốc độ nhanh - chậm của động cơ và với một cuộc thi như robocon, từng phần trăm giây cũng có thể tạo nên khác biệt.

Cạnh bên, bạn Mằn Kỳ Phúc đang ngồi trước màn hình laptop, dán mắt vào từng dòng mã. Các bạn đang rốt ráo cập nhật chương trình điều khiển robot sao cho phù hợp với những thay đổi mới của các chi tiết cơ khí. 

"Ngoài ra còn nâng cấp thuật toán xử lý ảnh để robot có khả năng quét bảng, nhận diện mục tiêu tốt hơn, nhất là robot tấn công phải canh chính xác để ném rổ chuẩn từng góc".

"Bóng rổ robot"

Năm 2025, robocon mang đến một sân chơi hoàn toàn mới với chủ đề liên quan đến môn bóng rổ. Thay vì các thử thách cơ học truyền thống như leo dốc, chuyền bóng hay ném vòng, năm nay các đội thi sẽ bước vào một trận "bóng rổ robot" thực thụ, nơi hai robot một tấn công và một phòng thủ phải phối hợp nhịp nhàng để ghi điểm.

Trong thời gian thi đấu giới hạn, robot tấn công có nhiệm vụ ném bóng vào rổ từ các vị trí được tính điểm khác nhau (2, 3 hoặc 7 điểm), trong khi robot phòng thủ của đối thủ sẽ tìm mọi cách cản phá. 

Lâm Quốc Thọ - đội trưởng của LH‑UDS - cho biết trong các trận đấu, mình sẽ đảm nhận việc điều khiển robot phòng thủ. Robot này phải cực kỳ nhanh và linh hoạt để kịp chặn đường bóng của đối thủ. Chỉ cần chậm một chút là thua ngay.

Sau khi giành chức vô địch toàn quốc, cả nhóm đã ngồi lại để tìm cách nâng cấp cả hai robot - công và thủ. Với robot tấn công, nhóm quyết định thêm một bánh xe, từ ba bánh lên bốn bánh để cải thiện khả năng xoay chuyển. Tuy nhiên bài toán không đơn giản bởi theo quy định, tổng trọng lượng của cả hai robot không được vượt quá 50kg. 

"Muốn thêm cái này thì phải bớt cái kia nên tụi mình đã thay đổi thiết kế bộ phận chuyền bóng của robot phòng thủ", Thọ nói.

Cụ thể, bộ phận chuyền bóng từng là một module riêng biệt, khá nặng, được nhóm thay bằng dây thun dẻo, giúp giảm đáng kể trọng lượng và còn tăng độ linh hoạt. Cả nhóm đang chạy đua thời gian để kiểm tra hiệu suất thực tế sau cải tiến, xem có lỗi nào phát sinh không để kịp điều chỉnh trước hạn chót 28-7, là ngày phải gửi robot cho ban tổ chức vận chuyển sang Mông Cổ.

"Gửi robot đi rồi thì tụi mình phải chờ đến cuối tháng 8 mới được gặp lại tại sàn đấu quốc tế. Nên giờ là lúc phải làm hết sức để không tiếc nuối gì cả", Thọ nói.