Văn học nghệ thuật Hà Nội - Huế - TP.HCM 50 năm tự hào bản anh hùng ca

Sài Gòn văn minh, có tính hội nhập hơn với các địa phương khác nhưng có lẽ sự đầu tư về văn hoá chưa xứng tầm với sự phát triển kinh tế của TP, thậm chí có người còn nói: 'Sài Gòn vùng đất còn trẻ thì có di sản gì'.

Đó là những trăn trở thực tế của kiến trúc sư Nguyễn Trường Lưu, chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật TP.HCM, trong chương trình triển lãm và hội thảo Văn học nghệ thuật Hà Nội - Huế - TP.HCM 50 năm tự hào bản anh hùng ca diễn ra tại trụ sở Hội liên hiệp Văn học - nghệ thuật TP.HCM sáng 27-6. 

Theo Phó trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thọ Truyền, trong suốt chặng đường 50 năm qua, dòng chảy văn học nghệ thuật của cả nước có sự đóng góp từ nền văn học, nghệ thuật của 3 địa phương lớn gồm: TP. Hà Nội, TP. Huế, TP.HCM.

Đóng góp từ 3 địa phương lớn

NSND Trần Quốc Chiêm thì quan niệm trong thời kỳ đổi mới, văn học nghệ thuật miền Bắc có sự chuyển đổi trong chủ đề và cách thể hiện để thoả mãn như cầu của công chúng. 

"Sự thay đổi quan niệm nghệ thuật về con người đã làm diện mạo văn học thay đổi. Các tác phẩm của một số nhà văn viết sau chiến tranh như: Miền cháy, Năm 1975 họ đã sống như thế; Tướng về hưu; Mảnh đất lắm người nhiều ma... cho thấy văn học quan tâm đến con người hơn" - ThS Nguyễn Thị Minh Bắc góp thêm.

Nhà văn Hồ Đăng Thanh Ngọc cho biết đến nay, Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật TP. Huế có 8 hội chuyên ngành: Văn học, Mỹ thuật, Âm nhạc, Văn nghệ dân gian, Nhiếp ảnh, Kiến trúc, Sân khấu, Múa (trên 750 hội viên) và đã làm nhiều hoạt động góp phần lan toả văn hoá Huế với công chúng. 

Như hưởng ứng festival Bốn Mùa; tổ chức nhiều trại sáng tác với chủ đề "văn hoá con người quê hương"; Festival thơ Huế, Kỷ niệm 100 năm Ngày sinh nhà thơ Tố Hữu; tổ chức nhiều cuộc hội thảo lớn: 30 năm nghiên cứu văn hoá dân gian Huế 1990-2020, Văn học - nghệ thuật Bình Trị Thiên - truyền thống và tiếp nối...

Ở TP.HCM, Chủ tịch Hội nghệ sĩ múa TP.HCM Lê Nguyên Hiều nhận định văn nghệ sĩ TP. đã góp phần làm nên thương hiệu của diện mạo văn học nghệ thuật tại đây với các Giải thưởng Trần Hữu Trang, Chuông vàng vọng cổ, Liên hoan Múa TP.HCM mở rộng, Giai điệu mùa thu...

Hiện nay, có khoảng 200 văn nghệ sĩ của TP. đã được phong tặng các danh hiệu như: Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng nhà nước, NSND, NGND, NSƯT, NGƯT.

Chấp nhận cái mới để định hình bản sắc

Nhiều chuyên gia tham dự hội thảo cho rằng văn học - nghệ thuật của cả 3 địa phương có những phát triển đáng ghi nhận nhưng cũng còn nhiều điều hạn chế. 

Ông Nguyễn Trường Lưu chỉ ra thực tế sau năm 1975, TP.HCM chỉ làm được nhà hát Hòa Bình, nhà hát Bến Thành và gần đây thì có thêm Nhà Thiếu nhi TP: "50 năm xây dựng, đầu tư thiết chế văn hóa cho một TP lớn nhất nước, đông dân nhất nước chưa xứng tầm với phát triển về kinh tế ở đây".

"Nếu vào nhà sách, chúng ta rất dễ nhận thấy sách về văn hóa, bản sắc, nếp sống... Sài Gòn rất "khiêm tốn" về số lượng so với mọi miền. 

Tìm sách về di sản kiến trúc thì lại càng khó, có người còn nói: "Sài Gòn vùng đất còn trẻ thì có di sản gì?", "di sản phải có tuổi 300-500 năm". 

Bản sắc văn hoá của TP. phải chăng là luôn vận động, tìm tòi, cởi mở chấp nhận cái mới, đi đầu tìm định hướng phát triển, không rập khuôn theo những khuôn mẫu", ông Lưu nêu băn khoăn về việc định hình bản sắc văn hoá Sài Gòn. 

Còn nghệ sĩ Quốc Chiêm cho rằng để nền văn học - nghệ thuật của ba địa phương lớn tiếp tục có những tác phẩm chất lượng thì cần lựa chọn đúng phương hướng sáng tạo; định hướng dư luận chính xác trong bối cảnh xã hội thông tin kết nối toàn cầu; xây dựng hệ thống đánh giá chất lượng sản phẩm văn hoá; phát triển không gian văn hoá mạng lành mạnh...