Universal gửi "tối hậu thư" tới ngành công nghệ: nếu sử dụng phim của chúng tôi để huấn luyện AI, bạn sẽ bị kiện

Universal mạng tay trong cuộc chiến bản quyền thời đại số.

Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo ngày càng xâm nhập sâu vào ngành giải trí, Universal Pictures đã chính thức tung ra động thái pháp lý đầu tiên nhằm ngăn chặn việc sử dụng phim ảnh của hãng làm dữ liệu huấn luyện AI.

Kể từ tháng 6, các bộ phim do hãng sản xuất, bao gồm How to Train Your Dragon, Jurassic World Rebirth và Bad Guys 2, đều có thêm một cảnh báo mới trong phần credit: “không được sử dụng để huấn luyện AI”. 

“Bộ phim này được bảo vệ theo luật pháp Hoa Kỳ và các quốc gia khác”, cảnh báo ghi rõ. “Việc sao chép, phân phối hoặc trình chiếu trái phép có thể dẫn đến trách nhiệm dân sự và truy tố hình sự”.

Universal Pictures chủ động đối phó với nguy cơ ngày càng lớn từ các mô hình AI vốn có khả năng sao chép phong cách hình ảnh, cốt truyện và nhân vật từ các tác phẩm điện ảnh. Theo một nguồn tin nội bộ, việc chèn cảnh báo pháp lý ở quy mô toàn cầu sẽ giúp tăng cường lớp bảo vệ trước nguy cơ bị khai thác trái phép.

Tại Châu Âu, thông điệp này còn viện dẫn luật bản quyền năm 2019, cho phép các nhà sáng tạo từ chối việc sử dụng tác phẩm của họ trong nghiên cứu nếu tuyên bố rõ quyền bảo lưu.

Nỗi lo về AI không phải là vô căn cứ. Từ năm 2024, các công cụ như Midjourney đã có thể tái hiện gần như chính xác những khung hình từ các bom tấn như Avengers: Infinity War, Top Gun: Maverick hay The Lego Movie. Tình trạng này khiến các ông lớn như Disney và Universal phải vào cuộc pháp lý, nhằm bảo vệ tài sản trí tuệ.

Trong khi đó, nhiều công ty khởi nghiệp đang đặt cược lớn vào nội dung AI. Đáng chú ý nhất là Showrunner, nền tảng được Amazon rót vốn và đặt mục tiêu phát hành phim điện ảnh AI đầu tiên vào năm 2026. Theo nhà sáng lập Edward Saatchi, người dùng trong tương lai có thể tạo tập phim mới chỉ bằng vài từ khóa, thậm chí đưa chính mình vào nội dung. Showrunner đang đàm phán với các hãng lớn như Disney về việc cấp phép cho người dùng tạo ra vũ trụ “fanfiction” của riêng họ.

Tuy nhiên, mọi thứ vẫn nằm trong ranh giới pháp lý mong manh. Các vụ kiện hiện tại đang xoay quanh nguyên tắc “sử dụng hợp lý” trong luật bản quyền, và liệu việc AI sao chép dữ liệu có được xem là hợp pháp hay không. Nếu tòa án kết luận hành vi này là trái phép, các hãng phim có thể nhận được khoản bồi thường khổng lồ, lên tới 150.000 USD cho mỗi tác phẩm vi phạm.

Khi AI tiếp tục tái định hình cách con người tạo ra và tiêu thụ nội dung, ngành điện ảnh đang bước vào một giai đoạn chuyển mình quyết liệt, nơi ranh giới giữa sáng tạo và sao chép cần được vạch rõ bằng cả luật pháp và công nghệ.