Uniqlo duy trì tăng trưởng và bền vững bằng mô hình 'cánh bướm'

Những năm gần đây, người tiêu dùng toàn cầu có thể dễ dàng bắt gặp các mẫu áo khoác chần bông Pufftech có gắn nhãn Recycled (tái chế), đồ giữ nhiệt Heattech hay trang phục thoáng khí và làm mát AIRism minh bạch nguyên liệu, như trên dưới 50% dùng polyester tái chế. Đằng sau những thay đổi ấy là một chuỗi cung ứng bền vững được Uniqlo hoàn thiện từng ngày, với trợ lực của công nghệ tiên tiến.

'Tái sinh' quần áo

Tại Toray Research Center - cơ sở thuộc Toray Industries tại Otsu, gần Kyoto (Nhật Bản), dây chuyền tái chế áo khoác chần bông vận hành từ tháng 5/2020, với công suất thu hồi 20kg bông từ các chiếc áo khoác cũ mỗi giờ.

Dây chuyền vận hành tự động, chỉ cần một nhân sự đưa sản phẩm ở đầu vào. Trung bình mỗi chiếc có thể thu được 50-60 gram bông, tùy kích cỡ và mẫu mã. "Chúng tương đương khoảng 90% lượng bông của áo. Bông sau đó được làm sạch, sấy khô, đóng kiện và đưa đến các nơi sản xuất áo khoác mới với chất lượng đảm bảo", Đại diện Toray Research Center cho biết.

Là đối tác của Fast Retailing - công ty mẹ Uniqlo - kể từ khi vận hành, dây chuyền này tái chế được 1,5 triệu áo khoác chần bông của Uniqlo. Cứ mỗi 186,8kg bông thu hồi được, họ đóng thành một kiện và đưa trở lại vào chuỗi cung ứng sản xuất của tập đoàn. Trong đó, nhiều chiếc áo khoác gắn nhãn Recycled đã xuất xưởng tại các nhà máy đối tác của Uniqlo tại Việt Nam, phân phối ở nhiều thị trường toàn cầu.

Không chỉ tái chế bông, Toray còn phát triển nhiều giải pháp tái chế khác cho Uniqlo. Ví dụ, polyester tái chế trong dòng sản phẩm AIRism có nguồn gốc từ chai nhựa, được sản xuất với chất lượng và tính năng cao nhờ quy trình loại bỏ tạp chất hơn 25 bước xử lý, kết hợp công nghệ làm sạch để loại bỏ cặn đồ uống. Sợi polyester tái chế sau đó được bổ sung thành phần giúp tạo ra trang phục trắng sạch, mịn và chống xuyên thấu.

Mô hình 'cánh bướm'

Dây chuyền tại Toray Research Center là mắt xích ví dụ trong chuỗi cung ứng bền vững của Uniqlo, gồm nhiều giải pháp khác nhau. Toàn bộ được vận hành theo "mô hình cánh bướm" (Butterfly Diagram) do Fast Retailing công bố vào tháng 12/2021, nhằm tạo ra những trang phục được yêu thích và sử dụng thường xuyên trong thời gian dài.

Mô hình gồm hai phần chính, với vòng tròn bên trái thể hiện cam kết với môi trường và người lao động trong toàn bộ quá trình sản xuất, vận chuyển và bán hàng, thông qua kiểm soát 3 tiêu chí: đúng sản phẩm, đúng số lượng, đúng thời điểm.

Trong khi, vòng tròn bên phải cho thấy sản phẩm LifeWear sau sử dụng có thể tái chế, tái sử dụng hoặc quyên góp. Hoạt động tại Toray Research Center chính là ví dụ của tái chế lông vũ ("recycle down").

"Một số quần áo còn mặc được sẽ quyên góp cho những người khó khăn. Chúng tôi cũng sử dụng quần áo qua sử dụng để tái chế thành vật liệu mới", ông Koji Yanai, Tổng giám đốc điều hành cấp cao Tập đoàn Fast Retailing cho biết.

Ngoài ra, để kéo dài tối đa vòng đời sản phẩm, năm 2022, Uniqlo ra mắt dự án RE.UNIQLO Studio tại London (Anh), cung cấp dịch vụ sửa chữa (Repair) và làm mới (Remake). Tính đến cuối 2024, Uniqlo đã mở 66 RE.Uniqlo Studio tại 23 thị trường.

Ví dụ, tại RE.Uniqlo Studio ở Chitoseda (Tokyo), khách có thể yêu cầu vá lỗ, may lại đường chỉ bung hoặc gắn nút T-shirt, jeans, áo nỉ, áo len và sơ mi, với chi phí từ 500 đến 2.000 yen. Họ còn có thể thêm họa tiết từ mẫu thêu sashiko truyền thống với mức giá từ 700 đến 1.500 yen. "Tất cả đều được thực hiện tại studio theo yêu cầu để kéo dài tuổi thọ sản phẩm và dấu ấn phong cách cá nhân cho món đồ của khách", Phụ trách RE.Uniqlo Studio Chitosedai cho biết.

Hái "quả ngọt"

Nỗ lực áp dụng mô hình cánh bướm, năm 2024, tỷ lệ sử dụng vật liệu có lượng phát thải khí nhà kính thấp của Fast Retailing như vật liệu tái chế tăng lên 18,2%. Trong đó, tỷ lệ sản phẩm sử dụng chất liệu polyester tái chế trong dòng sản phẩm chứa polyester đã đạt 47,4%, tiệm cận mục tiêu 50% vào năm tài chính 2030.

Trong toàn chuỗi cung ứng, Fast Retailing đặt mục tiêu giảm lượng phát thải khí nhà kính quá trình sản xuất nguyên liệu, dệt và may các sản phẩm của Uniqlo xuống 20% so với năm tài chính 2019. Tính đến năm 2024, tỷ lệ giảm đã đạt 18,6%.

"Chúng tôi đang thực hiện các sáng kiến để giảm chất thải phát sinh tại mỗi điểm trong chuỗi cung ứng. Từ khâu tìm nguồn nguyên liệu thô, sản xuất tại nhà máy, đến phân phối quần áo đến cửa hàng", ông Koji Yanai khẳng định.

Các tiến bộ bền vững những năm qua song hành cùng kết quả kinh doanh. Tháng trước, Fast Retailing công bố kết quả kinh doanh hợp nhất năm tài khóa 2025, ghi nhận doanh thu và lợi nhuận cao kỷ lục năm thứ tư liên tiếp. Cụ thể, doanh thu hợp nhất đạt 3.400 tỷ yên, tăng 9,6% so với cùng kỳ năm trước; lợi nhuận kinh doanh đạt 551,1 tỷ yên, tăng 13,6%.

Đề cập tầm nhìn tương lai, tập đoàn cam kết sản xuất và phân phối các sản phẩm LifeWear giảm thiểu tác động đến môi trường; thúc đẩy vòng giá trị tuần hoàn thông qua việc tái sử dụng, tái chế và sửa chữa sản phẩm qua sử dụng. Ông Koji Yanai nhìn nhận hành trình bền vững không dễ dàng nhưng sẵn sàng giải pháp.

Theo ông, nhiều lần tập đoàn đối mặt với bài toán cân bằng giữa chi phí và lợi nhuận khi sử dụng vật liệu tái chế hoặc bền vững. Nhưng trong vài trường hợp, họ đã có thể đạt được sự cân bằng tốt giữa chi phí và chất lượng, như polyester tái chế.

"Tôi tin rằng công nghệ sẽ phát triển trong tương lai gần, mang đến những vật liệu bền vững phù hợp với cả chi phí và chất lượng. Chúng tôi đang cố gắng nghiên cứu để tìm kiếm những nguyên liệu thô như vậy, bằng cách tận dụng quan hệ đối tác với các nhà sản xuất khác", ông cho biết.

Phiên An