UBND cấp xã có quyền cấp giấy phép xây dựng

UBND cấp xã là cơ quan thực hiện việc cấp giấy phép xây dựng; chấp thuận về địa điểm xây dựng cũng như đảm nhận trách nhiệm trong hầu hết các khâu liên quan đến dự án nhà ở xã hội.

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 140 quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng, trong đó có quy định cụ thể về thẩm quyền cấp phép xây dựng.

Nghị định quy định về phân định nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương theo mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng; trình tự, thủ tục thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp tỉnh, cấp xã đối với hoạt động xây dựng; lĩnh vực nhà ở, kinh doanh bất động sản; lĩnh vực kiến trúc, phát triển đô thị, hạ tầng kỹ thuật; lĩnh vực giao thông.

Theo đó, UBND xã có thẩm quyền cấp phép xây dựng và chấp thuận địa điểm xây dựng. Trình tự, thủ tục liên quan được thực hiện theo Luật Xây dựng năm 2014 (sửa đổi) và Nghị định số 175/2024 của Chính phủ.

Liên quan đến nhà ở xã hội, cấp xã mới được giao đảm nhận trách nhiệm trong hầu hết các khâu, từ công bố thông tin liên quan đến các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn; tiếp nhận và xét duyệt hồ sơ mua, thuê nhà ở xã hội; xác nhận đối tượng được hưởng chính sách, bao gồm cả trường hợp bị thu hồi đất, giải tỏa, phá dỡ nhà.

UBND xã tiếp nhận trách nhiệm của cấp huyện trong việc phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường thẩm định, xác nhận đối tượng, điều kiện nhà ở, thu nhập để được vay vốn ưu đãi.

Trong đó, HĐND xã có trách nhiệm quyết định nguồn vốn cho vay ưu đãi thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội đối với nguồn vốn ủy thác từ Quỹ phát triển nhà ở địa phương (nếu có), ngân sách địa phương hỗ trợ hàng năm, vốn từ phát hành trái phiếu, công trái nhà ở và từ các nguồn hợp pháp khác. 

Chủ tịch UBND xã có thể thành lập ban cưỡng chế thu hồi nhà ở xã hội trường hợp được UBND cấp tỉnh ủy quyền. Trong đó, trách nhiệm tham gia giám sát việc cưỡng chế thu hồi nhà ở xã hội do Ủy ban Mặt trận tổ quốc Việt Nam cấp xã thực hiện.

UBND cấp xã có thẩm quyền tổ chức thực hiện việc cưỡng chế, giải quyết khiếu nại liên quan đến việc cưỡng chế theo quy định của pháp luật; phê duyệt phương án cưỡng chế và dự toán kinh phí cho hoạt động cưỡng chế.

Nghị định cũng giao nhiệm vụ thực hiện quản lý nhà nước về kinh doanh bất động sản cho UBND cấp xã.

Theo hướng dẫn, trong thời gian nghị định có hiệu lực (từ 1/7/2025 đến 1/3/2027), nếu có sự khác biệt giữa quy định của nghị định này và các văn bản pháp luật khác, thì sẽ ưu tiên áp dụng theo Nghị định này. Điều này nhằm đảm bảo tính thống nhất trong việc thực thi các thẩm quyền mới được phân định.

Trường hợp cơ quan chuyên môn về xây dựng của địa phương được phân quyền, phân cấp chưa đủ điều kiện để thực hiện nhiệm vụ, khi nhận được đề nghị của chủ đầu tư, cơ quan được phân quyền, phân cấp hướng dẫn chủ đầu tư gửi hồ sơ tới cơ quan chuyên môn về xây dựng trước ngày nghị định này có hiệu lực thi hành để tiếp tục thực hiện.