UAV làm nóng sườn đông NATO

Thêm một nước thành viên NATO giáp với Ukraine là Romania cáo buộc có máy bay không người lái (UAV) xâm nhập không phận, sau vụ việc gần đây tại Ba Lan.

Romania báo động

Bộ Quốc phòng Romania đêm 13.9 cáo buộc một UAV Nga đã xâm phạm không phận nước này trong đợt tấn công của Nga nhắm vào hạ tầng tại Ukraine, khiến giới chức Romania phải phát cảnh báo trú ẩn cho cư dân hạt Tulcea ở miền đông nước này, theo trang The Kyiv Independent.

Không quân Romania đã triển khai 2 tiêm kích F-16 để theo dõi cho đến khi chiếc UAV biến mất khỏi màn hình radar gần ngôi làng Chilia Veche. Lực lượng Romania không khai hỏa vì chiếc UAV không đặt ra mối đe dọa tức thì. Cũng trong đêm đó, các máy bay quân sự của Ba Lan và lực lượng đồng minh NATO tại nước này được triển khai để bảo vệ không phận trong bối cảnh Nga tiếp tục chiến dịch tại Ukraine. Ba Lan cũng đóng cửa tạm thời sân bay tại TP.Lublin ở miền đông để đề phòng.

Trước đó, Ba Lan thông báo đã ghi nhận 19 vụ xâm phạm không phận của các UAV Nga, được cho là xuất phát từ Belarus, trong đêm 9.9 và rạng sáng 10.9. Quân đội Ba Lan và máy bay của NATO đã bắn hạ 4 chiếc. Đó là lần đầu tiên từ khi xung đột giữa Nga và Ukraine bùng phát vào năm 2022, một quốc gia NATO thông báo bắn hạ UAV Nga trên lãnh thổ. Ba Lan cũng kích hoạt Điều 4 của NATO để triệu tập cuộc họp tham vấn khẩn cấp của liên minh nhằm phản ứng đối với vụ việc mà họ cho là "cố tình" và "chưa từng có tiền lệ".

Trong tuyên bố hôm qua, Ngoại trưởng Romania Toiu Oana cảnh báo sẽ nêu vụ việc trước Đại hội đồng LHQ, đồng thời kêu gọi Liên minh châu Âu (EU) nhanh chóng thông qua gói cấm vận thứ 19 lên Nga.

Phản ứng của Nga

Phương Tây coi vụ UAV Nga vào không phận Ba Lan là "hành động khiêu khích" nghiêm trọng hơn các trường hợp trước đây. Một số quan chức và chuyên gia phương Tây cho rằng vụ việc này là hành động có chủ đích nhằm thử thách quyết tâm của NATO. Từ đó, họ kêu gọi NATO phải phản ứng mạnh mẽ cả về quân sự lẫn chính trị, phối hợp chặt chẽ hơn với Ukraine, tăng áp lực kinh tế lên Nga và coi Ba Lan như tuyến đầu của an ninh châu Âu.

Nga chưa bình luận về vụ việc mới nhất tại Romania nhưng đã bác bỏ mạnh mẽ trường hợp rạng sáng 10.9 tại Ba Lan. Theo TASS, Bộ Quốc phòng Nga nói rằng trong đêm 9.9, rạng sáng 10.9, quân đội Nga đã tấn công nhiều xí nghiệp quân sự tại các tỉnh miền tây Ukraine nhưng không có kế hoạch phá hủy mục tiêu tại Ba Lan. Phía Nga nhấn mạnh sẵn sàng đối thoại với Ba Lan nhưng cho rằng Warsaw vẫn chưa sẵn sàng.

Tại phiên họp khẩn của Hội đồng Bảo an LHQ do Ba Lan đề nghị triệu tập hôm 12.9, Đại sứ Nga Vassily Nebenzia bác bỏ cáo buộc Nga cố tình xâm phạm không phận Ba Lan, nhấn mạnh Warsaw không đưa ra được bằng chứng nào. Nhà ngoại giao Nga ám chỉ cáo buộc này nhằm phá hủy triển vọng về một giải pháp cho cuộc xung đột Nga - Ukraine vốn đã dần hình thành sau cuộc đối thoại Nga - Mỹ vào tháng 8.

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 11.9 đánh giá vụ việc tại Ba Lan có thể là do nhầm lẫn nhưng Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk nhấn mạnh điều ngược lại. Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio hôm 13.9 gọi vụ việc tại Ba Lan là "không thể chấp nhận, không may và nguy hiểm" nhưng cho hay sẽ tham vấn với các đồng minh để làm rõ liệu các UAV có được phóng đến để tấn công mục tiêu tại Ba Lan hay không.