Tuyệt vời lắm 'ông đầu rau'

Ông đầu rau - cái tên thân thương mà mọi thành viên vẫn gọi chiếc bếp củi đã song hành theo cả nhà tôi qua biết bao năm tháng. Khi dòng điện phủ sóng khắp nông thôn, những chiếc bếp củi dần đi vào dĩ vãng thì với gia đình, đây là một 'thiết bị đặc biệt' tiết kiệm năng lượng không có gì thay thế được.

Cũng dễ hiểu thôi, quanh vườn có nhiều nhánh cây khô gãy, rụng - thế là gia đình tận dụng để đun nấu. Nhà tôi không sử dụng máy nước nóng, bởi việc đun nước tắm đã trở nên quen thuộc. Chỉ cần một vài thanh củi, nhóm bếp lên, khoảng 15 phút sau là có một nồi nước nóng hổi "vừa hít hà, vừa tắm" đủ hết cho cả nhà.

Độc đáo hơn nữa, nếu là nấu nước uống thì khi nước đun sôi, chỉ cần để chiếc ấm nóng vào thau nước lạnh một lúc sau là có nước ấm để tắm và nước trong ấm cũng nguội dần, dễ dàng cho vào chai hay bình. Với những món như hầm xương, thịt kho tàu, chè … cần thời gian dài đun nấu thì bếp củi là giải pháp kinh tế đáng kể, so với việc sử dụng bếp gas hay bếp điện rất tiêu tốn.

Vào những ngày cuối tuần, cả nhà tôi đều thích món cơm cháy giòn tan nấu bằng bếp củi khi có thời gian rảnh rỗi nhiều hơn để sống chậm cùng "ông đầu rau". Qua đây, các con tôi học được cách quản lý thời gian trong việc nấu bếp để làm sao nhanh chóng có được bữa ăn cho cả nhà. Việc nấu cơm cũng thật sự là STEM khi phải biết định lượng giữa nước và gạo, nhiệt lượng, thời gian cần thiết để nấu và khi gần chín thì phải biết đun nhỏ lửa lại. Chỉ một việc nhỏ như thế đã vận dụng kiến thức liên môn thật tuyệt vời.

Khi cả nhà chung tay với bữa cơm gia đình quanh ông đầu rau, cũng là những dịp tốt để con cháu "thẩm thấu" ý thức tiết kiệm điện. Việc sử dụng bếp củi là thực hiện ba chữ R trong gia đình. Với những cành cây khô, rơm rạ cho việc đun nấu là chữ Reuse - sử dụng lại. Chi phí cho tiền điện hằng tháng ở mức khiêm tốn chính là Reduce - giảm đi. Chữ R cuối cùng chính là Recycle - tái chế thông qua việc sử dụng tro bếp sau khi đun làm phân bón cho cây.

Số tiền tiết kiệm từ hóa đơn tiền điện sẽ dùng vào những chi tiêu khác trong gia đình. Minh chứng là chiếc quạt sử dụng năng lượng mặt trời - một thiết bị tiết kiệm điện được mua sắm từ việc giảm chi phí hóa đơn tiền điện theo phương châm mưa dầm thấm lâu của cả nhà. Có lần, con trai tôi nghe đâu đó có người nói rằng, nhà tôi… hà tiện quá. Có bếp điện, bếp gas rồi dùng bếp củi chi cho tốn công.

Tôi giải thích với con: "Dù ai nói ngã nói nghiêng. Lòng ta vẫn cứ như kiềng ba chân, con à. Mình phải biết chấp nhận với thực tế cuộc sống, vì chung quanh mình có những người còn khó khăn hơn nên phải sống tiết kiệm. Tiết kiệm không phải là bủn xỉn, hà tiện mà để cuộc sống được đẹp hơn cho mình và cho người chung quanh. Tôi còn dẫn chứng những câu thơ Quang Dũng thi vị về tính tiết kiệm: Dặn vợ có cà đừng gắp mắm/Bảo con bớt gạo thổi thêm khoai/Nếu ai có bảo rằng hà tiện/Ta chẳng phiền ai, chẳng lụy ai".

Nói không quá lời, chứ việc thực hiện đun nấu bằng bếp củi là một trong những cách giáo dục con cháu ý thức tiết kiệm năng lượng và thực hiện việc sống xanh bằng hành động thiết thực là việc rất nên làm. Ở góc độ nhà giáo, hình ảnh chiếc bếp củi được tôi nhiều lần nhắc đến trong bài giảng mỗi khi minh họa cho những tiết dạy về văn minh vật chất của người Việt khi xưa, hay những chủ đề về gia đình có ý thức sống tiết kiệm. Càng lan tỏa tinh thần "tiết kiệm điện thành thói quen", tôi luôn yêu và tự hào lắm lắm về "ông đầu rau" của gia đình mình!