Tương lai du lịch siêu đô thị TP HCM sau sáp nhập

"Công ty đang thiết kế lại giao diện website, thay đổi dần địa chỉ trên các loại giấy tờ", chị Nguyễn Thị Thúy, bộ phận kinh doanh khách sạn Kiều Anh, TP Vũng Tàu nói và cho hay thay đổi dễ nhận thấy nhất là địa chỉ mới của doanh nghiệp thuộc phường Vũng Tàu, TP HCM. Việc sáp nhập hiện chưa ảnh hưởng nhiều đến hoạt động kinh doanh, khách sạn vẫn vận hành bình thường.

Nhiều công ty ở TP HCM cũng cho biết việc sáp nhập không làm gián đoạn hoạt động kinh doanh mà còn mở ra những cơ hội mới. Ông Phạm Anh Vũ, Phó Giám đốc công ty Du lịch Việt cho biết đơn vị hiện chủ yếu rà soát, làm mới các chương trình tour cũ, điều chỉnh tên địa danh, xây dựng một số sản phẩm liên kết vùng mới. Việc quản lý tập trung giúp ngành du lịch dễ kết nối, khai thác thông tin và xử lý thủ tục thuận tiện hơn.

"Trước đây làm tour phải xin nhiều giấy phép ở các địa phương khác nhau, như ở TP HCM, Bình Dương, Vũng Tàu, giờ thuận tiện hơn khi làm tour liên tuyến", ông Vũ nói.

Ngày 1/7, cả nước chính thức vận hành mô hình chính quyền hai cấp với 34 tỉnh, thành phố sau sáp nhập. TP HCM sáp nhập toàn bộ địa giới hành chính của Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương.

Bà Nguyễn Thị Ánh Hoa, Giám đốc Sở Du lịch TP HCM, nhận định việc sáp nhập ba địa phương tạo ra một "siêu đô thị phát triển kinh tế - du lịch". TP HCM sau khi hoàn tất sáp nhập có nhiều tiềm năng tận dụng khai thác ngay. Tính đa dạng tài nguyên du lịch thể ở việc TP HCM thế mạnh về du lịch đô thị, MICE, văn hóa - ẩm thực, sự kiện quốc tế; Bà Rịa - Vũng Tàu có biển đảo, nghỉ dưỡng cao cấp, du lịch tâm linh, casino - sân golf; Bình Dương có du lịch công nghiệp, làng nghề, sinh thái ven sông.

Trong giai đoạn đầu sáp nhập, ngành du lịch sẽ ưu tiên ba nhiệm vụ gồm hoàn thiện bộ máy Sở Du lịch, điều chỉnh quy chế làm việc, đồng bộ dữ liệu để điều phối hoạt động nhịp nhàng và rà soát, tham mưu điều chỉnh các thủ tục hành chính liên quan. Sở phối hợp doanh nghiệp xây dựng, công bố các sản phẩm theo trục chủ đề, tái định vị thương hiệu du lịch thành phố, đẩy mạnh truyền thông quảng bá điểm đến và sản phẩm mới.

Bà Hoa cho biết hạ tầng đô thị ngày càng hoàn thiện, với sân bay quốc tế Long Thành giai đoạn 1, thời gian di chuyển từ các địa phương lân cận như TP HCM, Vũng Tàu, Bình Dương sẽ rút ngắn còn 30–45 phút, du khách quốc tế có thể đến thẳng các khu nghỉ dưỡng ven biển mà không cần qua trung tâm thành phố.

Hệ thống cao tốc mới gồm TP HCM - Long Thành - Dầu Giây, Bến Lức - Long Thành và TP HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành cũng tăng cường kết nối giữa miền Tây, TP HCM, Bình Dương và khu vực ven Biển Đông.

"Lợi thế hạ tầng sẽ mở ra cơ hội phát triển các tour ngắn ngày, city break, chuyến nghỉ cuối tuần và khai thác mô hình du lịch theo hành lang giao thông", bà Hoa nói.

Ngành du lịch TP HCM sẽ phối hợp doanh nghiệp xây dựng và công bố các sản phẩm theo các trục chủ đề, khai thác hiệu quả thế mạnh về du lịch đã có của 3 địa phương. Chủ đề "Từ phố theo sông ra biển" gắn kết văn hóa đô thị, lễ hội, sinh thái và nghỉ dưỡng biển; "Holiday road" kết hợp nghỉ dưỡng từ phố về sông, biển và "Văn hóa biển" kết nối Cần Giờ với Vũng Tàu.

Tiến sĩ Justin Matthew Pang, Chủ nhiệm cấp cao bộ môn Quản trị du lịch và khách sạn, Đại học RMIT Việt Nam, nhận định việc sáp nhập TP HCM, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu thành một vùng đô thị thống nhất sẽ tái định hình đáng kể bức tranh du lịch trong khu vực.

Việc sáp nhập sẽ hình thành một vùng du lịch đa trung tâm, tạo ra một điểm đến hòa trộn giữa nhịp sống đô thị, du lịch công nghiệp và MICE, cùng du lịch nghỉ dưỡng ven biển trong không gian dễ tiếp cận.

Với dân số tăng từ 9,9 lên 13,7 triệu người, nhu cầu giải trí và hoạt động du lịch cũng tăng theo. Bùng nổ dân số giúp nâng cao vị thế trong khu vực và toàn cầu, thu hút đầu tư vào cơ sở hạ tầng, dịch vụ lưu trú. Việc khuyến khích quy hoạch vùng đồng bộ, giúp TP HCM mới đa dạng hóa trải nghiệm du lịch. Kết nối giao thông tốt hơn và quy hoạch hợp lý sẽ giúp du khách di chuyển dễ dàng.

Theo Thạc sĩ Hà Quách, Giảng viên ngành Quản trị du lịch và khách sạn, Đại học RMIT Việt Nam, lợi ích lớn nhất của việc tích hợp là vừa bảo tồn đặc trưng du lịch của từng địa phương, vừa làm phong phú bức tranh chung nhờ sự đa dạng và các trải nghiệm bổ trợ qua lại.

Du lịch thành phố mới sau sáp nhập có thể được thúc đẩy bằng cách chia sẻ nguồn lực, giảm tải cho vùng trung tâm. Lưu lượng hàng không được phân bổ giữa sân bay Tân Sơn Nhất và dự án Long Thành, cảng biển như Cái Mép - Thị Vải được liên kết và cải thiện mạng lưới giao thông, tạo điều kiện kết nối vùng thuận tiện. Sự thống nhất trong lực lượng lao động du lịch cũng hỗ trợ đảm bảo chất lượng phục vụ đồng đều.

"Tiềm năng này chỉ có thể thành hiện thực nếu hệ thống hành chính mới được triển khai hiệu quả, đòi hỏi thời gian, phối hợp chặt chẽ và nỗ lực bền bỉ", ông Hà Quách nói.

Ông Nguyễn Minh Tâm, Tổng Giám đốc Six Senses Côn Đảo, kỳ vọng tích cực về du lịch Côn Đảo sau khi trở thành đặc khu của TP HCM. Khi chính quyền đặc khu Côn Đảo hoặc đầu mối hành chính tại TP HCM được thiết lập, các thủ tục sẽ được xử lý tập trung, chuyên nghiệp và nhanh chóng hơn.

Khi hạ tầng được nâng cấp, việc di chuyển ra Côn Đảo sẽ thuận tiện hơn, góp phần giảm chi phí vận chuyển còn khá cao, hỗ trợ hoạt động hậu cần và chuỗi cung ứng tại chỗ. Về nhân lực, kết nối gần hơn với TP HCM - trung tâm đào tạo và cung ứng lao động chất lượng, giúp doanh nghiệp dễ tuyển dụng chuyên gia có tay nghề trong các lĩnh vực như trị liệu, ẩm thực, dịch vụ.

Về mở rộng thị trường, việc Côn Đảo được lồng ghép vào các chương trình quảng bá chung của TP HCM sẽ giúp hình ảnh hòn đảo được giới thiệu rộng rãi hơn. Du khách quốc tế có thêm lựa chọn điểm đến kết hợp nghỉ dưỡng, làm việc và tiếp xúc với thiên nhiên.

"Nhờ hệ sinh thái, rừng nguyên sinh, bãi biển cùng các chương trình bảo tồn rùa biển, Côn Đảo có thể thu hút các nhà đầu tư quan tâm tới mô hình nghỉ dưỡng gắn với hội họp và gìn giữ môi trường, vừa làm việc vừa nghỉ ngơi trong không gian Vườn quốc gia", ông Minh Tâm nói.

Tiến sĩ Justin Matthew Pang cho rằng sẽ có nhiều thách thức sau sáp nhập. "Một trong những thách thức cấp bách khi phát triển du lịch trong vùng đô thị đa trung tâm như TP HCM mới là thiếu quy hoạch thống nhất và phối hợp giữa các đơn vị hành chính tách biệt trước đây", ông Justin Matthew Pang nói.

Mỗi Sở du lịch của TP HCM, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu đã có chiến lược, ưu tiên và thương hiệu riêng trước sáp nhập. Nếu không đánh giá kỹ lưỡng và cơ chế phối hợp quản lý rõ ràng, vùng đô thị có thể biến thành "nồi lẩu thập cẩm" với các mục tiêu mâu thuẫn, đầu tư chồng chéo, thông điệp không nhất quán và lãng phí nguồn lực.

Điều này tương tự tình trạng từng xảy ra tại Vùng Vịnh Lớn của Trung Quốc, giai đoạn phát triển đầu gặp bất ổn do thiếu phối hợp. Nếu không xây dựng khung quản trị chung, chiến lược tiếp thị liên vùng và quy hoạch du lịch vùng, chính sức mạnh đa dạng của sự sáp nhập có thể trở thành một bất lợi, gây nhầm lẫn và làm giảm tính cạnh tranh toàn cầu.

"TP HCM có thể học hỏi từ các đô thị lớn toàn cầu như Vùng đô thị Tokyo", Tiến sĩ Justin Matthew Pang nói và cho rằng bí quyết thành công của Tokyo nằm ở quy hoạch tích hợp, phát triển hướng giao thông công cộng và các đô thị phụ hỗ trợ trải nghiệm du lịch đa dạng. Thay vì cạnh tranh, họ phân định rõ vai trò du lịch từng địa phương, đạt được sự đa dạng mà không phân mảnh. Đô thị này đã chứng minh hiệu quả thông qua xây dựng các gói du lịch đa điểm đến, đồng bộ hạ tầng và chiến lược marketing, phối hợp bộ máy quản lý hiệu quả.

Theo Tiến sĩ Justin Matthew, TP HCM mở rộng nên phát triển theo mô hình du lịch đa trung tâm, có một bộ phận điều phối chung hoặc hội đồng du lịch liên chính quyền để quản lý thống nhất.

"Quan trọng là các khu vực không cạnh tranh lẫn nhau mà phân chia vai trò bổ trợ, mỗi vùng phát huy thế mạnh riêng để hoàn thiện bức tranh du lịch toàn vùng", ông Justin Matthew kết luận.

Bích Phương