Tuồng cổ 'lên phố': Khi nghệ thuật truyền thống hòa nhịp trong không gian sáng tạo

Không chỉ vang lên nhịp techno hiện đại, một điểm hẹn văn hóa đương đại tại Hà Nội đã trở thành nơi nghệ thuật tuồng truyền thống tỏa sáng, mở ra một hình thức tiếp cận di sản mới mẻ, gần gũi hơn với giới trẻ.

Sân khấu tuồng giữa lòng nightlife: Lặng đi trong những nhịp phách cổ xưa

Không gian sáng tạo ENTROPY (15 Đào Duy Từ, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội), vốn quen thuộc với giới trẻ yêu thích nghệ thuật thể nghiệm, chính là nơi diễn ra vở tuồng cổ Ôn Đình chém Tá. Đây là một phần trong chuỗi nghệ thuật Ái Long Địa do nhóm sáng tạo ENTROPY kết hợp cùng Nhà hát Tuồng Việt Nam thực hiện, với mong muốn đưa nghệ thuật truyền thống chạm gần hơn tới người trẻ.

DJ Felix (Nguyễn Quốc Huy) là người quen thuộc trong các lễ hội âm nhạc đảm nhận vai trò phối trộn nhịp techno hiện đại với tiết tấu phách truyền thống để tạo nên nền âm thanh độc đáo cho sân khấu tuồng.

"Tuồng không phải chất liệu để làm lại. Với chúng tôi, tuồng là trung tâm", chị Trần Khánh Linh (Linh Luay), đại diện ENTROPY chia sẻ và cho biết thêm: "Âm nhạc, ánh sáng và không gian chỉ là cách để khơi mở cảm xúc, giúp khán giả hôm nay thực sự 'nghe' được tiếng nói của di sản".

Khác với sân khấu truyền thống, tại ENTROPY, người xem không cần ngồi ngay ngắn hàng ghế để cảm nhận tuồng. Họ đứng gần sát nghệ sĩ, trong ánh sáng lập lòe và âm nhạc điện tử chậm rãi rút lui để nhường chỗ cho từng tiếng hát, bước đi, dáng đứng của nghệ thuật cổ truyền. Không khí trở nên tĩnh lặng một cách trang trọng, dù không có rèm sân khấu hay bảng tên vở diễn.

NSƯT Hải Vân - người đảm nhận vai chính trong trích đoạn - bày tỏ xúc động: "Tôi chưa từng nghĩ một ngày tuồng lại có thể 'sống' trong không gian như thế này. Nhưng khán giả trẻ không chỉ không xa lạ, mà còn đón nhận với sự háo hức và trân trọng thật sự".

Khi giới trẻ viết lại hành trình của di sản

Không gian biểu diễn cũng được thiết kế kỹ lưỡng, kết hợp giữa yếu tố đương đại và truyền thống. Thương hiệu lifestyle FIRERS đã đồng hành cùng đội ngũ sáng tạo ENTROPY để tạo nên những chi tiết nghệ thuật trong từng vật dụng, ánh sáng, chất liệu bài trí, biến cả khán phòng trở thành "tổ hợp văn hóa" đúng nghĩa. Ngay cả những vật dụng đơn giản như chiếc bật lửa cũng trở thành biểu tượng, gợi nhắc đến tinh thần nổi loạn nhưng vẫn giữ lòng tôn kính với cội nguồn.

Không ít khán giả trẻ gọi vui đây là "đi chơi mà xem được tuồng", một hình thức tiếp cận văn hóa vừa mới mẻ, vừa gần gũi. Cách nói ấy tuy giản dị nhưng phản ánh đúng tinh thần sự kiện, nghệ thuật truyền thống đang dần len vào đời sống người trẻ không bằng giáo trình hay phòng trưng bày, mà bằng chính những gì họ yêu thích - âm nhạc, sân khấu, không gian cá tính.

Với chuỗi hoạt động Ái Long Địa, nhóm ENTROPY đã và đang khơi mở một hướng đi mới để di sản được tái tạo bằng chính ngôn ngữ sáng tạo của thời đại. Tuồng không bị biến dạng hay trang trí thêm để trở nên "trendy" mà được giữ trọn bản sắc, chỉ là đứng trong một bối cảnh khác, nơi khán giả trẻ chủ động bước tới, cảm và sống cùng từng chi tiết.