Từ nay Việt Nam có bản đồ hành chính mới

Hôm qua (12-6), với 461/465 đại biểu có mặt tán thành, Quốc hội đã thông qua nghị quyết lịch sử về sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh. Từ nay Việt Nam có bản đồ hành chính mới, được vẽ lại để đất nước phát triển hơn.

Sau sáp nhập cả nước có 34 tỉnh thành, trong đó 21 tỉnh thành có đường bờ biển nối dài. Đất nước đang hướng ra biển lớn để phát triển trong kỷ nguyên mới.

Hướng biển

Theo nghị quyết, cả nước giảm từ 63 tỉnh thành xuống còn 34 tỉnh thành. Trong đó, 11 tỉnh thành giữ nguyên, không sáp nhập gồm Cao Bằng, Điện Biên, Hà Tĩnh, Lai Châu, Lạng Sơn, Nghệ An, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Sơn La và TP Hà Nội, TP Huế. 52 tỉnh thành thực hiện sáp nhập để hình thành 23 tỉnh thành mới (giảm 29 tỉnh).

23 tỉnh thành mới gồm Tuyên Quang, Lào Cai, Thái Nguyên, Phú Thọ, Bắc Ninh, TP Hải Phòng, Hưng Yên, Ninh Bình, Quảng Trị, TP Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Lâm Đồng, Đồng Nai, Tây Ninh, TP.HCM, Đồng Tháp, An Giang, Vĩnh Long, TP Cần Thơ, Cà Mau.

Nghị quyết nêu rõ các cơ quan theo thẩm quyền khẩn trương thực hiện các công tác chuẩn bị cần thiết bảo đảm để chính quyền địa phương ở các tỉnh, TP hình thành sau sắp xếp chính thức hoạt động từ ngày 1-7. 

Chính quyền địa phương ở các tỉnh, TP trước sáp nhập tiếp tục hoạt động cho đến khi chính quyền địa phương ở tỉnh, TP hình thành sau sáp nhập chính thức hoạt động. Sau sáp nhập, tỉnh Lâm Đồng mới có diện tích lớn nhất cả nước với hơn 24.233km2, còn tỉnh Hưng Yên mới sẽ là tỉnh có diện tích nhỏ nhất với hơn 2.514km².

Cũng theo nghị quyết, diện mạo, hình hài đất nước Việt Nam được vẽ lại, hướng ra biển lớn để tạo không gian, tiềm lực phát triển trong kỷ nguyên mới. Trước đây hình hài đất nước kéo dài từ địa đầu Lũng Cú (tỉnh Hà Giang - điểm cực Bắc) đến Mũi Cà Mau (tỉnh Cà Mau - điểm cực Nam). Còn khi nhập tỉnh Hà Giang và Tuyên Quang thành tỉnh Tuyên Quang mới, chiều dài đất nước sẽ kéo từ điểm đầu Tuyên Quang đến Cà Mau.

Suốt dọc chiều dài 3.260km đường biển trước đây có 28 tỉnh thành giáp biển, sau khi sáp nhập giảm xuống còn 21 địa phương. Tuy nhiên, tỉ lệ các địa phương có biển sau sắp xếp tăng lên 62% (21/34), so với trước đó 44% (28/63). Đặc biệt tất cả các địa phương trước đây thuộc vùng Tây Nguyên sau sáp nhập đều có biển. Ngoài ra hai tỉnh Đồng Nai và Tây Ninh không giáp biển nhưng có cảng biển.

Trong đó 8 địa phương sở hữu hơn một cảng biển gồm TP.HCM, Cần Thơ, Vĩnh Long (3 cảng biển), An Giang, TP Đà Nẵng, Đồng Tháp, Khánh Hòa, Quảng Trị (2 cảng biển). TP.HCM "mới" sẽ có hệ thống cảng biển quy mô nhất nước khi sở hữu thêm cảng nước sâu Thị Vải - Cái Mép (thuộc Bà Rịa - Vũng Tàu cũ).

Thêm động lực, không gian phát triển

Trao đổi với Tuổi Trẻ, đại biểu Nguyễn Hữu Thông (Bình Thuận) nhấn mạnh việc sắp xếp như nghị quyết thông qua là một quyết sách lớn, vừa có tính chiến lược vừa mang tính rất tất yếu nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản trị, quản lý. 

Việc này giúp tổ chức lại không gian phát triển theo hướng mở rộng, gắn kết, bền vững, phát huy lợi thế, quy mô và tối ưu nguồn lực. Đây là một cơ hội để tái cấu trúc toàn diện mô hình phát triển vùng, phân bố lại dân cư, hạ tầng, nguồn lực đầu tư theo định hướng chiến lược mới. 

Từ đó góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển nhanh và bền vững trong kỷ nguyên phát triển của địa phương cũng như của đất nước.

Còn nhìn một cách tổng thể, đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP.HCM) cho rằng việc sắp xếp đơn vị hành chính từ 63 tỉnh thành còn 34 tỉnh thành, trong đó 21 tỉnh thành có biển, đã thể hiện: bên cạnh việc giảm chi phí ngân sách, điều quan trọng hơn là có thêm động lực phát triển, không gian phát triển. Sự hợp nhất của các tỉnh thành không chỉ là phép cộng về diện tích, dân số mà còn là phép nhân của tăng trưởng GDP.

Ở góc độ quản trị hành chính, đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà (Quảng Ninh) nhìn nhận các tỉnh thành sau sáp nhập sẽ có quy mô lớn hơn, điều kiện tự nhiên và nguồn lực đa dạng hơn. Có khả năng xây dựng quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội quy mô thu hút đầu tư mạnh hơn, tổ chức lại không gian sản xuất và dịch vụ một cách hợp lý, bền vững. 

Việc tổ chức lại đơn vị hành chính sẽ tạo điều kiện thuận lợi để tái cấu trúc hệ thống cơ quan hành chính các cấp, nâng cao hiệu quả quản trị, chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp. 

Đây cũng là cơ hội thúc đẩy cải cách thể chế, hoàn thiện mô hình chính quyền địa phương tinh gọn, hiện đại, minh bạch, chuyên nghiệp. Bà chia sẻ thêm việc thông qua nghị quyết sáp nhập tỉnh thành nhiều đời sau vẫn ghi nhận việc làm ngày hôm nay.

Kết nối hạ tầng giao thông, đầu tư chuyển đổi số

Để thực hiện việc sáp nhập cấp tỉnh đạt hiệu quả sau khi các tỉnh mới chính thức đi vào hoạt động, đại biểu Nguyễn Hữu Thông cho rằng cần ưu tiên kết nối hạ tầng giao thông, đặc biệt đối với những địa phương sau sắp xếp có diện tích lớn nhất nước như tỉnh Lâm Đồng mới. 

Bởi hiện nay thực tế cho thấy giao thông Bình Thuận, Lâm Đồng và Đắk Nông vẫn còn thiếu và yếu bởi những tuyến đường bộ "già cỗi" dẫn đến 3 trung tâm của 3 tỉnh "dường như bị chia cắt". 

Để khắc phục khó khăn trong thời gian tới, ông kiến nghị trung ương quan tâm bố trí nguồn lực để thực hiện dự án cải tạo nâng cấp tuyến quốc lộ 28, dự án cải tạo nâng cấp quốc lộ 27. Xem xét phê duyệt bổ sung quy hoạch đường bộ cao tốc kết nối lại Đắk Nông, Lâm Đồng và Bình Thuận trước năm 2030...

Tương tự, đại biểu Vương Thị Hương (Hà Giang) nhấn mạnh đến việc cần tập trung đầu tư hạ tầng thông tin và chuyển đổi số. 

Bà chỉ rõ đây là yếu tố quyết định trong xây dựng chính quyền điện tử, chính quyền số và thúc đẩy cải cách hành chính. Và nếu không được đầu tư đúng mức, việc triển khai các phần mềm quản lý, cổng dịch vụ công, hệ thống chỉ đạo điều hành sẽ bị chắp vá, hình thức.

Bà Hương kiến nghị Quốc hội, Chính phủ xem xét dành nguồn lực cụ thể để ưu tiên đầu tư hạ tầng số, cơ sở dữ liệu số và nguồn nhân lực, nhất là cho các tỉnh vùng cao và biên giới.