Từ học sinh trung bình đến tiến sĩ ở Đài Loan

Khởi đầu chỉ là một học sinh không nổi bật về điểm số, tiến sĩ Phạm Minh Thuận đã vượt qua mọi giới hạn để trở thành nhà nghiên cứu môi trường với công trình có ý nghĩa.

Tiến sĩ Phạm Minh Thuận (29 tuổi), đang công tác tại Trung tâm nghiên cứu chất độc môi trường và chất ô nhiễm mới nổi, Trường ĐH Cheng Shiu (Đài Loan), là minh chứng sống động cho sức mạnh của niềm tin và lòng kiên trì trong nghiên cứu khoa học.

Mới đây, tiến sĩ Thuận đã trình bày công trình nghiên cứu của mình tại Hội nghị khoa học quốc tế "Giải pháp xanh và công nghệ mới cho sự bền vững" do Trường ĐH Công nghệ TP.HCM phối hợp Trung tâm cách mạng công nghiệp lần thứ 4 tại TP.HCM tổ chức. Công trình của tiến sĩ Thuận tập trung vào phát triển vật liệu xúc tác và màng mỏng quang xúc tác nhằm xử lý khí thải dưới ánh sáng mặt trời - một hướng tiếp cận tiềm năng giúp giảm thiểu ô nhiễm không khí tại các khu đô thị và nhà máy công nghiệp.

Tiến sĩ Thuận kể trong thời gian theo học tiến sĩ tại Trường ĐH Chung Yuan Christian (Đài Loan), anh có cơ hội được Giáo sư Vương Nhã Phần, nguyên Phó giám đốc Cơ quan bảo vệ môi trường Đài Loan, hướng dẫn. Dưới sự hướng dẫn của bà, tiến sĩ Thuận không chỉ được đào tạo bài bản về chuyên môn mà còn thấm nhuần tư duy nghiên cứu gắn liền với trách nhiệm bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Tiến sĩ Thuận chia sẻ anh tập trung nghiên cứu xử lý các hợp chất khí độc hại như NOx - một trong những nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí. Bên cạnh đó, anh còn nghiên cứu chuyển hóa CO₂ thành các sản phẩm có giá trị nhằm hướng tới tương lai net-zero emission (không phát thải ròng). Điểm nổi bật trong định hướng của tiến sĩ Thuận là chú trọng giảm phát thải không chỉ trong ứng dụng mà cả trong quá trình tổng hợp vật liệu, điều mà hầu như nhiều công trình trước đây thường bỏ qua.

Tiến sĩ Thuận cho biết ban đầu anh thử nghiệm sử dụng vật liệu nano dạng bột do hiệu suất cao, nhưng chúng lại khó thu hồi và dễ gây ô nhiễm thứ cấp. Từ đó, anh chuyển hướng phát triển màng mỏng xúc tác quang hóa và điện hóa, một dạng vật liệu dễ tích hợp vào các hệ thống lọc khí dân dụng và công nghiệp. Ngoài ra, để đảm bảo an toàn môi trường, tiến sĩ Thuận còn nghiên cứu các loại polymer và dung môi thân thiện hơn, cải thiện khả năng bám dính giữa xúc tác và màng mà không tạo ra chất thải thứ cấp trong quá trình sản xuất.

Từ học sinh ham chơi đến nguồn cảm hứng

Khác với nhiều câu chuyện về học sinh giỏi toàn diện, tiến sĩ Thuận từng có thành tích học tập khiêm tốn. Anh chia sẻ thời học THPT, mình chỉ có học lực trung bình và rất ham chơi.

"Lúc ấy, tôi chỉ có niềm đam mê mãnh liệt với thế giới tự nhiên, đặc biệt là môn vật lý. Bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời tôi là khi gặp được một người thầy. Khi tôi nói với thầy: "Con học dở lắm. Thầy đừng kỳ vọng gì con hết". Thầy ôn tồn đáp: "Không có gì là không học được, chỉ cần con đủ kiên trì". Lời động viên ấy đã giúp tôi tin vào bản thân, thi đỗ vào Trường ĐH Khoa học tự nhiên TP.HCM và từng bước vươn lên trên hành trình học thuật", tiến sĩ Thuận chia sẻ.

Anh kể thêm chưa ngày nào bỏ cuộc dù đôi khi gặp khó khăn về sức khỏe và luôn giữ vững nguyên tắc sống: "Cái không kiểm soát được thì để tự nhiên, cái làm được thì làm hết sức".

Theo tiến sĩ Thuận, những giáo sư tận tâm mà anh đã gặp trong quá trình thực hiện các dự án nghiên cứu sau tiến sĩ đã giúp anh tìm ra triết lý sống của mình. Trong đó, Giáo sư Trương Quốc Bình, một trong những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực khoa học và kỹ thuật môi trường và hiện giữ chức Giám đốc Trung tâm nghiên cứu chất độc môi trường và chất ô nhiễm mới nổi, Trường ĐH Cheng Shiu, thường nói với anh về phương pháp làm khoa học nhân văn: "Nghiên cứu không chỉ để công bố mà phải mang lại giá trị thực tiễn cho xã hội".

Từ câu chuyện của mình, tiến sĩ Thuận gửi gắm đến các bạn trẻ đang ở ngưỡng cửa vào đời: "Hãy cố gắng trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình. Cơ hội sẽ đến nếu bạn không bỏ cuộc. Dù xuất phát từ đâu, chỉ cần tin vào bản thân, bạn sẽ đạt được điều mình mong muốn", tiến sĩ Thuận nói.