Từ 2026, Việt Nam sẽ hạn chế sản xuất, nhập khẩu túi nilon mỏng và nhỏ

TPO - Từ ngày 1/1/2026, Việt Nam sẽ không sản xuất và nhập khẩu túi nilon khó phân hủy sinh học có kích thước nhỏ hơn 50cm x 50cm. Sau ngày 31/12/2030, dừng hẳn việc sản xuất, nhập khẩu sản phẩm nhựa sử dụng một lần, bao bì nhựa khó phân hủy sinh học và sản phẩm, hàng hóa chứa vi nhựa.

Thông tin trên được ông Hồ Kiên Trung, Phó Cục trưởng Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường chia sẻ tại Họp báo Ngày Môi trường thế giới 2025.

Năm nay, Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) chọn chủ đề Ngày Môi trường Thế giới (5/6) là “Chống ô nhiễm nhựa” (Beat Plastic Pollution), nhằm kêu gọi cộng đồng toàn cầu hành động quyết liệt để giải quyết rác thải nhựa - một trong những thách thức môi trường cấp bách nhất hiện nay.

Đây là lần thứ hai trong vòng ba năm (2023-2025) chủ đề này được lựa chọn, thể hiện rõ tính ưu tiên toàn cầu trong kiểm soát ô nhiễm nhựa, đồng thời tái khẳng định cam kết sử dụng hiệu quả tài nguyên, bảo vệ đa dạng sinh học, nâng cao khả năng thích ứng, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và tăng cường hợp tác khu vực-toàn cầu, hướng tới nền kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững.

Theo báo cáo của UNEP, mỗi năm thế giới sản xuất khoảng 430 triệu tấn nhựa, trong đó hơn 2/3 là các sản phẩm sử dụng một lần, nhanh chóng trở thành rác thải, gây ô nhiễm đại dương, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái và sức khỏe con người.

Ông Hồ Kiên Trung, Phó Cục trưởng Cục Môi trường.

Tại Việt Nam, theo ông Hồ Kiên Trung, mỗi năm ước tính phát sinh khoảng 1,8 triệu tấn rác thải nhựa. Trong đó khoảng 27% được tái chế, phần lớn bị chôn lấp hoặc đốt bỏ, gây lãng phí tài nguyên và tiềm ẩn nhiều rủi ro môi trường.

Đại diện Cục Môi trường cho biết, từ năm 2019, Thủ tướng Chính phủ đã phát động phong trào toàn quốc chống rác thải nhựa. Năm 2020, Thủ tướng ban hành Chỉ thị số 33/CT-TTg về tăng cường quản lý, tái sử dụng, tái chế, xử lý và giảm thiểu chất thải nhựa.

Trong đó yêu cầu, các cơ quan nhà nước không sử dụng băng rôn, khẩu hiệu, chai, cốc, ống hút, bát, đũa nhựa dùng một lần tại công sở, trong các hội nghị, hội thảo, cuộc họp, ngày lễ, ngày kỷ niệm và các sự kiện khác, ưu tiên lựa chọn các sản phẩm tái chế, thân thiện với môi trường.

Thủ tướng cũng yêu cầu tập trung thực hiện mục tiêu sử dụng 100% túi ni-lông thân thiện với môi trường tại các trung tâm thương mại, siêu thị phục vụ cho mục đích sinh hoạt thay thế cho túi ni-lông khó phân hủy, hạn chế và tiến tới chấm dứt việc nhập khẩu, sản xuất và cung cấp các loại túi ni-lông khó phân huỷ kể từ năm 2026 tại các trung tâm thương mại, siêu thị phục vụ cho mục đích sinh hoạt.

Túi nilon khó phân huỷ là nguồn ô nhiễm rác thải nhựa nghiêm trọng.

Theo ông Hồ Kiên Trung, để thực hiện nhiệm vụ trên, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã cụ thể hoá thành quy định trong Luật Bảo vệ Môi trường 2020 cũng như Nghị định hướng dẫn thi hành luật.

Trong đó quy định, từ ngày 1/1/2026, không sản xuất và nhập khẩu túi ni lông khó phân hủy sinh học có kích thước nhỏ hơn 50 cm x 50 cm và độ dày một lớp màng nhỏ hơn 50µm, trừ trường hợp sản xuất để xuất khẩu hoặc sản xuất, nhập khẩu để đóng gói sản phẩm, hàng hóa bán ra thị trường.

Sau ngày 31/12/2030, dừng hẳn việc sản xuất, nhập khẩu sản phẩm nhựa sử dụng một lần, bao bì nhựa khó phân hủy sinh học và sản phẩm, hàng hóa chứa vi nhựa.

Luật cũng quy định nhà sản xuất, nhập khẩu phải có trách nhiệm về môi trường trong suốt vòng đời của sản phẩm hay hàng hóa đó, bao gồm từ khâu thiết kế, sản xuất, tiêu dùng và thải bỏ. Trước mặt thực hiện với 6 nhóm sản phẩm, bao bì có giá trị tái chế.

Theo ông Trung, thời gian qua, các nhà sản xuất đã thực hiện trách nhiệm của mình. Nhờ đó thúc đẩy và mang lại giá trị lớn cho ngành công nghiệp tái chế, đồng thời giảm lượng rác thải nhựa phát sinh ra môi trường, điển hình như công ty nhựa Duy Tân, chỉ sử dụng nguyên liệu tái chế trong nước, không nhập khẩu.

Lãnh đạo Cục Môi trường cho biết, chính sách này sẽ tiếp tục đẩy mạnh trong những năm tới nhằm thúc đẩy tái chế, kinh tế tuần hoàn đồng thời giảm áp lực và gánh nặng lên môi trường.

Trước đó, trong công văn gửi các bộ, ban, ngành, đoàn thể và địa phương hưởng ứng Ngày Môi trường Thế giới và Tháng hành động vì môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị các cơ quan này tiếp tục hoàn thiện và ban hành đồng bộ các quy định, cơ chế, chính sách ưu đãi nhằm thúc đẩy doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm thân thiện với môi trường, thay thế cho sản phẩm nhựa sử dụng một lần và túi ni lông khó phân hủy.

Ô nhiễm rác thải nhựa trên một con đường ở ngoại thành Hà Nội.

Thực hiện hỗ trợ phân loại - thu gom - tái chế chất thải hiệu quả, đặc biệt là chất thải nhựa, hướng tới mô hình kinh tế tuần hoàn, chú trọng xây dựng cơ chế tài chính - thị trường - trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất.

Khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng công nghệ tái chế hiện đại, có hiệu suất cao, tiết kiệm tài nguyên, giảm thiểu rủi ro môi trường và tạo giá trị gia tăng từ chất thải.

Phát triển đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật và dịch vụ thu gom, phân loại, tái chế chất thải phù hợp với đặc điểm từng địa phương, bảo đảm kết nối chuỗi xử lý khép kín, góp phần hình thành thị trường tái chế chất thải bền vững.

Ngoài ra, Bộ cũng đề nghị ưu tiên áp dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp - chăn nuôi, nhằm giảm thiểu phát sinh chất thải nhựa, nhất là từ bao bì phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, tấm lót chuồng trại và vật tư nông nghiệp khác.

Thúc đẩy thực hiện phân loại rác tại nguồn, kết nối với hệ thống tái chế, tăng cường hỗ trợ kỹ thuật và thể chế cho chính quyền cơ sở trong triển khai.

Ngoài ra, hỗ trợ xây dựng các công trình bảo vệ môi trường vì lợi ích cộng đồng, đặc biệt trong xây dựng nông thôn mới, đô thị xanh, các mô hình thích ứng với biến đổi khí hậu tại khu vực ven biển, miền núi, vùng đồng bằng dễ bị tổn thương.