Từ 2026 chở trẻ em trên ô tô phải có ghế an toàn, nên chọn loại nào?

Tùy thuộc vào độ tuổi, vóc dáng sẽ có các loại thiết bị an toàn (ghế an toàn) phù hợp để bảo vệ trẻ em khi ngồi trên ô tô, do đó các gia đình có trẻ nhỏ cần lưu ý để có lựa chọn đúng loại ghế bảo vệ trẻ em khi chở trên ô tô.

Thiết bị an toàn cho trẻ em là một trang bị bổ sung nhằm góp phần bảo vệ an toàn cho trẻ nhỏ khi được chở trên ô tô. Tại nhiều quốc gia trên thế giới như, các thiết bị an toàn cho trẻ em (như nôi, đệm, ghế an toàn…) là một trang bị bắt buộc phải có khi chở trẻ em trên ô tô. Theo Báo cáo an toàn giao thông đường bộ toàn cầu WHO (2023), phần lớn các quốc gia phát triển có quy định rất cụ thể về thiết bị an toàn cho trẻ em trên ô tô. Tính đến nay, đã có gần 100 quốc gia ban hành luật trẻ em khi tham gia giao thông trên ô tô cá nhân phải sử dụng thiết bị an toàn.

Từ ngày 1.1.2026 chở trẻ em trên ô tô phải có thiết bị an toàn

Tại Việt Nam, các loại thiết bị an toàn bảo vệ trẻ em khi được chở trên ô tô như nôi, đệm hay ghế an toàn… đã được các nhà sản xuất phân phối phổ biến trên thị trường. Tuy nhiên, không phải gia đình nào có con nhỏ cũng ý thức được vấn đề an toàn để trang bị các thiết bị này khi chở trẻ em trên ô tô. Không ít chị em phụ nữ khi đi ô tô cá nhân thường vô tư bế con trong lòng và ngồi ở ghế phụ phí trước, các trẻ lớn hơn thường được xếp ngồi ở hàng ghế sau. Thậm chí, nhiều gia đình khi di chuyển đường dài bằng ô tô về quê vào các kỳ nghỉ lễ, tết… còn mua các loại đệm bán trôi nổi trên sàn thương mại điện tử rồi trải ở hàng ghế sau để cho con nhỏ nằm.

Những thói quen hay hành động vô tư này tưởng chừng mang lại sự thoải mái, tiện nghi cho trẻ nhỏ… nhưng lại tiềm ẩn nhiều rủi ro gây mất an toàn, thậm chí có thể dẫn đến chấn thương nghiêm trọng cho trẻ em trong các trường hợp người lái phanh gấp hay xảy ra va chạm, tai nạn giao thông.

Chính vì vậy, để góp phần bảo vệ trẻ em khi đi ô tô, Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024 đã có những quy định cụ thể liên quan đến việc chở trẻ em trên ô tô. Cụ thể, khoản 3, điều 10 Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024 nêu rõ: "Khi chở trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35 m trên xe ô tô không được cho trẻ ngồi cùng hàng ghế với người lái xe, trừ loại xe ô tô chỉ có một hàng ghế; người lái phải sử dụng, hướng dẫn sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em".

Quy định này sẽ chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 1.1.2026. Điều này đồng nghĩa với việc, còn chưa đầy hai tháng nữa khi ô tô chở trẻ em, người lái bắt buộc có thiết bị an toàn phù hợp với độ tuổi và chiều cao của trẻ, nếu không sẽ bị xử phạt theo quy định tại Nghị định 168/2024/NĐ-CP.

Ghế an toàn cho trẻ em trên ô tô có những loại nào?

Thực tế, trước quy định mới sẽ chính thức áp dụng từ năm 2026, không ít người dùng ô tô, đặc biệt là những gia đình có con nhỏ, thường sử dụng ô tô để đi lại không khỏi phân vân khi không biết nên chọn loại thiết bị an toàn nào phù hợp cho trẻ em. Bởi, có không ít trường hợp dù có con nhỏ thường xuyên đi ô tô nhưng từ trước đến nay chưa hề sử dụng bất cứ loại ghế an toàn nào cho trẻ em.

"Gia đình tôi có một cháu 8 tuổi và một cháu nhỏ mới 22 tháng tuổi. Thường buổi sáng chồng tôi chở cháu lớn đi học bằng ô tô. Thỉnh thoảng cuối tuần cả nhà thường cùng nhau đi du lịch các tỉnh lân cận bằng ô tô. Trước đây thường vô tư bồng con ngồi ở ghế trước hoặc hàng ghế phía sau. Tuy nhiên, với quy định mới có lẽ phải thay đổi thói quen này. Tôi nghĩ quy định mới rất thiết thực để tăng khả năng bảo vệ an toàn cho trẻ trên ô tô. Tôi và chồng dự định sẽ mua ngay ghế an toàn lắp trên ô tô cho các cháu sử dụng để tạo thói quen nhưng thú thực cũng đang phân vân chưa biết chọn loại nào"? Chị Hoàng Ngọc Thư ngụ tại một khu chung cư ở phường Cát Lái, TP.HCM chia sẻ.

Thực tế, Tùy thuộc vào độ tuổi, vóc dáng sẽ có các loại thiết bị an toàn (ghế an toàn) phù hợp để bảo vệ trẻ em khi ngồi trên ô tô. Theo Ủy ban An toàn giao thông quốc gia thiết bị an toàn cho trẻ em trên xe ô tô có thể bao gồm một số loại, cụ thể: Nôi trẻ em sơ sinh (thường phù hợp sử dụng cho trẻ dưới 2 tuổi); ghế trẻ em nhỏ (cho trẻ từ 2 - 6 tuổi); các loại ghế nâng hoặc đệm nâng (cho trẻ từ 6 - 10 tuổi). Mỗi loại thiết bị có thể dùng cho trẻ ở những mức tuổi khác nhau, cụ thể:

Loại nôi lắp ngược dành cho trẻ em: Thiết bị này phù hợp sử dụng với trẻ em dưới 2 tuổi. Theo khuyến cáo của các nhà sản xuất, loại nôi này nên lắp hướng về phía sau ngược chiều di chuyển của xe. Điều này được khuyến cáo dựa trên nguyên tắc khi có lực tác động từ phía trước thì lực va chạm sẽ bố trí dàn đều trên toàn bộ phần lưng của trẻ, qua đó giảm tối đa tác động, điều này đặc biệt có ý nghĩa quan trọng với trẻ nhỏ, khi cơ thể còn yếu và dễ bị tổn thương. Với trẻ sơ sinh (dưới 2 tuổi), dùng ghế nôi hướng về phía sau xe giảm rủi ro tử vong hoặc chấn thương nặng tới 90% (so với trẻ không có thiết bị an toàn). Việc đặt nôi hướng về sau xe cũng giảm rủi ro gặp chấn thương nặng, tử vong xuống 5 lần so với mặt hướng về phía trước.

Ghế an toàn cho trẻ em: Đây là loại ghế an toàn phổ biến nhất hiện nay, được khuyến cáo sử dụng cho trẻ em từ 2 - 6 tuổi, lứa tuổi đi lại thường xuyên với gia đình hơn. Khác với loại nôi lắp ngược, loại ghế an toàn này được trang bị dây đai an toàn 5 điểm, được lắp quay mặt về phía trước cùng với hướng di chuyển của xe. Loại thế này được thiết kế có dây cố định (top tether) phía trên tựa lưng của ghế ô tô đồng thời có móc cố định vào ghế ngồi trên ô tô.

Ghế nâng hoặc đệm nâng: Khi trẻ lớn khoảng từ 6 - 8 tuổi, ghế trẻ em có thể trở nên chật chội, do đó ở độ tuổi này nên chuyển sang ghế nâng hoặc đệm nâng (với trẻ từ 8 - 10 tuổi). Cả hai loại này được lắp quay mặt về phía trước cùng với hướng di chuyển của xe và có thiết kế thoáng hơn so với ghế trẻ em từ 2 - 6 tuổi. Ghế nâng thường thiết kế có lưng tựa tích hợp dây đai an toàn, giúp bảo vệ thêm phần đầu và vai của trẻ. Trong khi, đệm nâng thiết kế đơn giản hơn, không có tựa lưng, không có dây đai riêng mà sử dụng dây an toàn của xe. Theo khuyến cáo của Cơ quan Quản lý An toàn giao thông đường bộ Mỹ (NHTSA) trẻ em vẫn nên tiếp tục sử dụng ghế nâng hoặc đệm nâng cho đến khi cao ít nhất 145 cm.

Việc đầu trang bị ghế an toàn cho trẻ em không chỉ thể hiện sự quan tâm của cha mẹ, mà còn là biện pháp bảo vệ tính mạng trẻ em trong mỗi chuyến đi. Chọn đúng loại, lắp đúng cách và tuân thủ quy tắc an toàn sẽ giúp hành trình trên ô tô của cả gia đình luôn an tâm và trọn vẹn.