Truy quét hàng giả, hàng không hóa đơn - 'đau đớn cũng phải làm'

Tôi nghĩ, thật ra ai trong chúng ta cũng từng ít nhất một lần mua nhầm hàng giả hoặc hàng nhái. Từ chai dầu gội, gói bột ngọt, cái áo, đôi giày cho đến thực phẩm, bánh kẹo, những thứ đưa thẳng vào miệng - đều có thể là hàng nhái, hàng trôi nổi.

Lâu dần, người tiêu dùng đâm ra cam chịu. Biết là giả, nhưng không có lựa chọn nào khác, hoặc cũng vì hàng thật quá đắt, hàng giả thì rẻ lại dễ mua.

Vì vậy, khi cơ quan chức năng bắt đầu mạnh tay truy quét hàng giả, tôi nghĩ dù có gây xáo trộn cho người bán nhưng rất nên làm tới nơi tới chốn. Thà một lần đau để lâu dài môi trường kinh doanh được sạch sẽ.

Tình trạng làm ăn chụp giật, buôn bán lậu, hàng nhái, hàng kém chất lượng lan tràn không chỉ làm người tiêu dùng thiệt thòi mà còn khiến những người làm ăn tử tế cảm thấy bị đánh đồng, thua thiệt.

Theo cách hiểu đơn giản thì từ sản xuất tới thị trường, phải có người kiểm soát. Làm từng bước cũng được, miễn là có lộ trình. Thứ gì liên quan tới sức khỏe thực phẩm, thuốc men... thì phải làm trước.

Hàng hóa tiêu dùng thì siết dần. Hàng nhập lậu thì kiểm tra kỹ từ đầu vào. Có như vậy, những người buôn bán nhỏ mới không bị sốc, có thời gian xoay xở, còn doanh nghiệp trong nước cũng yên tâm làm ăn lớn, rõ ràng, đúng luật.

Cũng phải nói thêm rằng, suốt mấy chục năm qua, chuyện buôn bán thả nổi khiến việc quản lý thuế thất thoát quá nhiều. Không hóa đơn, không giấy tờ, mọi thứ đều tính bằng miệng.

Muốn dẹp tình trạng này thì trước hết phải tạo điều kiện để người dân có thể xuất hóa đơn dễ dàng. Đừng để người bán hàng nhỏ lẻ sợ thủ tục thuế, mà hãy giúp họ hiểu rằng nộp thuế đúng là góp phần làm cho thị trường văn minh.

Tôi biết có người sẽ lo: "Làm gắt quá thì người ta thất nghiệp, đóng cửa, rồi lấy gì sống?". Nhưng nếu cứ để mọi thứ trôi nổi như lâu nay, thì không chỉ người tiêu dùng chịu thiệt, mà chính các tiểu thương tử tế cũng bị cuốn vào vòng xoáy cạnh tranh không lành mạnh. Làm ăn đàng hoàng nhưng không sống nổi vì xung quanh toàn hàng nhái giá rẻ thì ai còn muốn làm đúng?

Thị trường không thể mãi để ai muốn làm sao thì làm. Phải có chuẩn mực, có quản lý, có minh bạch. Miễn sao luật rõ ràng, cách làm minh bạch thì thị trường sẽ tự điều chỉnh và tiến dần tới chuyên nghiệp hơn.

Dù ủng hộ việc siết chặt quản lý, tôi vẫn nghĩ rằng tiểu thương, nhất là những người bán hàng nhỏ lẻ ở chợ, cũng cần một liều "giảm đau", một thứ gì đó để chống sốc.

Suốt bao nhiêu năm, họ đã quen buôn bán không hóa đơn, chứng từ, giờ chuyển đổi đột ngột sẽ lúng túng, thậm chí lo sợ. Cơ quan chức năng có thể hướng dẫn, hỗ trợ thiết bị, cách ghi chép, kê khai đơn giản hơn, để người bán không thấy mình bị bỏ rơi hay đứng ngoài cuộc chơi.

Tôi không kỳ vọng mọi thứ sẽ thay đổi trong một sớm một chiều. Nhưng bước đi này là cần thiết. Và nếu đã bắt đầu rồi thì đừng dừng lại nửa chừng.

Hữu Duy