Trường lấy chỉ tiêu 540 nhưng đăng ký NV1 chỉ 348, nhiều phụ huynh "rung đùi" chờ con đỗ lớp 10, chuyên gia nói: NHẦM TO!

Theo các chuyên gia, cách hiểu này là hoàn toàn sai lầm, thậm chí là "nguy hiểm" nếu khiến phụ huynh và học sinh chủ quan trong giai đoạn ôn tập nước rút.

Tại kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT công lập năm 2025 ở Hà Nội, trường THPT Thọ Xuân (huyện Hoài Đức) có chỉ tiêu tuyển sinh là 540 học sinh. Tuy nhiên, số lượng thí sinh đăng ký nguyện vọng 1 (NV1) chỉ là 348 em, tức là thấp hơn đáng kể so với chỉ tiêu. Tỷ lệ "chọi" của trường chỉ là 0,64 – thấp nhất toàn thành phố. 

Không chỉ THPT Thọ Xuân, Hà Nội năm nay có tới 13 trường THPT có số lượng nguyện vọng 1 thấp hơn chỉ tiêu tuyển sinh, tức là tỷ lệ chọi dưới 1. Bên cạnh Thọ Xuân là Đại Cường (0,65), Minh Quang (0,73), Tự Lập (0,74)… 

Trước con số này, nhiều phụ huynh có con đăng ký NV1 vào trường thở phào nhẹ nhõm, tin chắc con mình đã "nắm chắc suất" vào trường. Chỉ cần không bị điểm liệt, không vi phạm quy chế thi, là gần như yên tâm…  Nhưng theo các chuyên gia giáo dục, cách hiểu này là hoàn toàn sai lầm – thậm chí là "nguy hiểm" nếu khiến phụ huynh và học sinh chủ quan trong giai đoạn ôn tập nước rút.

Tỷ lệ chọi dưới 1 có nghĩa là đỗ?

Nhà văn Bùi Ngọc Phúc, tác giả của cuốn sách "Cùng con bước qua các kỳ thi" cho rằng: Việc nhiều trường có số thí sinh ít hợn chỉ tiêu tuyển sinh thì năm nào cũng có. Nhiều người lầm tưởng tỷ lệ chọi dưới 1 đồng nghĩa với cơ hội đỗ rất cao. Nhưng thực tế, việc xét tuyển không đơn giản như vậy. Các trường THPT ở Hà Nội sẽ đồng thời xét tuyển ba nguyện vọng, không phải xét tuần tự NV1 rồi đến NV2 và NV3.

Ngoài số thí sinh NV1 vẫn còn NV2 và NV3. Mỗi trường sẽ lấy điểm chuẩn khác nhau trên thang điểm 30. Thí sinh chọn NV1 ở trường có tỷ lệ chọi thấp, nếu điểm kém cũng vẫn trượt như thường, bởi các thí sinh NV2 dù cộng 1 điểm, họ vẫn có điểm cao nên đỗ.

Hiểu đúng về cách xét tuyển lớp 10 tại Hà Nội

Theo quy chế thi vào lớp 10 THPT công lập năm 2025 của Sở GD&ĐT Hà Nội, mỗi thí sinh được đăng ký tối đa 3 nguyện vọng vào ba trường THPT công lập không chuyên. Điểm xét tuyển là tổng điểm ba môn Toán, Ngữ văn và Tiếng Anh (tính hệ số 1), cộng điểm ưu tiên nếu có, tối đa là 30 điểm.

Nguyên tắc xét tuyển như sau:

Học sinh trúng tuyển NV1 thì không được xét các nguyện vọng sau.

Nếu trượt NV1, các em sẽ được xét lần lượt xuống NV2 và NV3, với điều kiện điểm xét tuyển phải cao hơn điểm chuẩn NV1 của trường đó ít nhất 1 hoặc 2 điểm tương ứng.

Việc xét tuyển được tiến hành song song cho cả ba nguyện vọng, không phải hết NV1 mới xét đến NV2, NV3.

Như vậy, việc một trường có NV1 ít hơn chỉ tiêu không đồng nghĩa với chuyện học sinh nộp NV1 vào đó "nghiễm nhiên trúng tuyển".

Vì được xét song song, một học sinh đặt NV2 hoặc NV3 vào trường Thọ Xuân, Đại Cường… nhưng có điểm cao hơn, vẫn có thể "vượt mặt" học sinh đặt NV1. Nếu trường còn chỉ tiêu sau khi xét hết NV1, những học sinh này sẽ được đưa vào danh sách trúng tuyển.

Và điều quan trọng là: Các em đăng ký NV2, NV3 vào trường thường là những học sinh chọn NV1 ở các trường top đầu. Khi không đỗ NV1, họ "rơi" xuống NV2 hoặc NV3, nhưng vẫn mang theo mức điểm rất cao. Điều này khiến điểm chuẩn thực tế của các trường có tỷ lệ chọi dưới 1 không hề thấp như phụ huynh tưởng.

Như vậy, cuộc cạnh tranh không chỉ nằm ở NV1. Nếu một trường có chỉ tiêu thấp nhưng tổng số nguyện vọng đăng ký (NV1 + NV2 + NV3) cao thì tỷ lệ "chọi" thực tế vẫn rất cao nếu nhiều học sinh đạt điểm xét tuyển cao.

Tỷ lệ chọi vì thế chỉ nên là một căn cứ để tham khảo. Không thể lấy con số đó để khẳng định cơ hội đỗ, càng không thể vì thấy tỷ lệ dưới 1 mà thả lỏng ôn tập.

Trong bối cảnh áp lực thi cử lớn, lại có nhiều hiểu lầm về cách xét tuyển, chuyên gia giáo dục khuyên phụ huynh và học sinh nên "giữ đầu óc tỉnh táo", không chủ quan với bất kỳ trường nào, dù tỷ lệ chọi có thấp đến đâu. Cách duy nhất để đảm bảo cơ hội trúng tuyển là nỗ lực hết sức để đạt điểm thi tốt nhất, không phụ thuộc vào "may mắn" hay các con số "an ủi" tạm thời.