Trung Quốc 'dùng muỗi trị muỗi' giữa tâm dịch chikungunya

Giữa làn sóng dịch chikungunya tiếp tục lan rộng, Trung Quốc đã triển khai nhiều biện pháp quyết liệt để phòng ngừa và kiểm soát tình hình dịch bệnh, bao gồm chiến dịch 'lấy muỗi diệt muỗi'.

Theo thông tin của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc), địa phương này đã ghi nhận 1.387 ca nhiễm chikungunya mới trong tuần qua (từ ngày 3 - 9.8). 

Tỉnh Quảng Đông hiện là nơi có nhiều ca nhiễm chikungunya nhất trong năm nay, với gần 8.000 ca, theo Anadolu. Riêng khu vực Phật Sơn (Quảng Đông) - nơi các ca bệnh sốt xuất huyết chikungunya đầu tiên được báo cáo vào ngày 8.7, tổng số ca nhiễm đến nay đã vượt mốc 6.000.

Cục Y tế Ma Cao đã báo cáo một trường hợp sốt chikungunya vào ngày 18.7. Trong khi đó, Hồng Kông ngày 12.8 ghi nhận trường hợp thứ 6 mắc bệnh sốt chikungunya.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ ngày 1.8 đã ban hành cảnh báo đi lại cấp độ 2 đối với Trung Quốc trong bối cảnh dịch chikungunya tiếp tục lây lan.

Các bác sĩ và người dân Trung Quốc nói với truyền thông rằng vi rút chikungunya đã lây lan đến nhiều nơi hơn ở Trung Quốc. Một bác sĩ Trung Quốc cho biết bệnh sốt xuất huyết chikungunya đã lan sang thành phố Trùng Khánh (tây nam Trung Quốc) và thành phố Vũ Hán (miền trung Trung Quốc).

Hiện chưa có phương pháp điều trị kháng vi rút đặc hiệu cho bệnh sốt xuất huyết chikungunya. Tử vong do bệnh này rất hiếm nhưng vẫn xảy ra, đặc biệt ở những nhóm người có bệnh lý nền. Trên toàn cầu, tính đến tháng 7.2025, sốt chikungunya đã gây ra 90 ca tử vong ở 16 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Trên mạng xã hội, cư dân tại nhiều khu vực ở Quảng Đông chia sẻ rằng họ đang được yêu cầu thực hiện xét nghiệm máu PCR bắt buộc - một phần trong chiến dịch kiểm soát dịch diện rộng.

Thả 5 triệu con muỗi/tuần

Một trong những điểm nổi bật nhất trong chiến dịch đối phó với vi rút chikungunya của Trung Quốc là áp dụng công nghệ sinh học wolbachia transinfection - sử dụng muỗi biến đổi sinh học để cắt đứt chuỗi sinh sản của muỗi tự nhiên.

Công ty Wolbaki - cơ sở nhân giống muỗi lớn nhất Trung Quốc tại quận Hoàng Phố thuộc thành phố Quảng Châu, đang hoạt động hết công suất và thả 5 triệu con muỗi đực đã được biến đổi sinh học mỗi tuần.

Khác với muỗi cái - loài duy nhất hút máu người và truyền bệnh, muỗi đực không hút máu. Ông Gong Juntao, nhà nghiên cứu tại Công ty Wolbaki, giải thích với giới truyền thông Trung Quốc rằng: "Khi muỗi đực [bị nhiễm] mang vi khuẩn wolbachia giao phối với muỗi cái hoang dã không mang vi khuẩn, trứng được tạo ra sẽ không thể phát triển bình thường do sự không tương thích về tế bào chất và không thể nở thành ấu trùng muỗi".

Nhiều chuyên gia đánh giá wolbachia là một giải pháp đột phá, thân thiện với môi trường, giảm thiểu sử dụng hóa chất diệt muỗi và giúp duy trì cân bằng sinh thái.

Tuy nhiên, phương pháp này vẫn có lỗ hổng, vì nếu những con cái bị nhiễm bệnh trong phòng thí nghiệm không bị tách ra mà thay vào đó được thả vào tự nhiên, chúng vẫn có thể tiếp tục sinh sản và lây lan dịch bệnh.

Công ty Wolbaki tuyên bố đã phát triển một công nghệ tự động để phân tách hiệu quả ấu trùng muỗi đực và cái được nuôi trong phòng thí nghiệm, với tỷ lệ sai số dưới 0,5%. Tuy nhiên, ông Sean Lin, phó giáo sư tại Khoa Khoa học y sinh thuộc Đại học Feitian (Mỹ), cho rằng với số lượng muỗi được thả ra rất lớn, tỷ lệ sai số 0,5% "có nghĩa là vẫn còn khoảng 25.000 muỗi cái có thể truyền bệnh được thả ra mỗi tuần".