Trung Quốc điều tra 'áo chống nắng không có tác dụng chống nắng'

Ngày 8/6, CCTV phát sóng phóng sự điều tra về góc khuất của thị trường áo chống nắng tại Trung Quốc. Theo đó, rất nhiều loại sản phẩm in chữ "chống nắng", quảng cáo có tác dụng bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời, nhưng một số loại không thể ngăn chặn tia cực tím hiệu quả và không đạt tiêu chuẩn quốc gia. Người tiêu dùng bỏ tiền mua quần áo chống nắng nhưng có thể nhận được sản phẩm thực chất không có tác dụng chống nắng.

Quảng cáo gian dối

Trong phòng livestream của nền tảng trực tuyến, người bán quảng cáo trang phục chống nắng của Công ty TNHH Thời trang Hainuo có những tính năng cực kỳ hấp dẫn: "Công nghệ Cool Touch làm mát da", "Hiệu quả chống nắng cao, nhẹ và thoáng khí, bảo vệ sức khỏe làn da, có thể giặt nhiều lần mà không làm giảm chỉ số chống nắng", "Vải công nghệ mới cho khả năng chống nắng mạnh mẽ", "Chỉ số chống nắng UPF100+".

Để chứng minh, người bán trích dẫn các tài liệu liên quan trong báo cáo thử nghiệm.

Theo tiêu chuẩn quốc gia, một sản phẩm chỉ được gọi là "sản phẩm chống tia cực tím" khi chỉ số chống tia cực tím (UPF) của sản phẩm đó lớn hơn 40 và độ xuyên thấu tia cực tím bước sóng dài (UVA) của sản phẩm đó nhỏ hơn 5%.

Liên hệ theo địa chỉ trên nền tảng trực tuyến, nhân viên của Công ty TNHH Thời trang Hainuo ở thành phố Từ Châu, tỉnh Giang Tô tiết lộ chỉ số chống tia UV thực tế của loại quần áo chống nắng bán chạy nhất của họ chỉ là "30+", nhưng được quảng cáo là đạt "50+" trên nền tảng thương mại điện tử.

Nhân viên thừa nhận người tiêu dùng khó có thể phân biệt được chất lượng thật giả của áo chống nắng. Trong phòng livestream, người bán sẽ dùng thẻ cảm biến tia UV để kiểm tra hiệu quả của áo chống nắng cho khách hàng xem. Tuy nhiên, phương pháp này vốn không thể kiểm tra được chất lượng của áo chống nắng mà chỉ là một chiêu trò của người bán.

Một sản phẩm áo chống nắng đã bán được hơn 30.000 chiếc trực tuyến có hệ số chống tia UV thực tế thấp hơn nhiều so với tiêu chuẩn quốc gia. Tuy nhiên, ở phần chi tiết sản phẩm, người bán tuyên bố rằng đây là "áo chống nắng liền mũ chống tia UV", "UPF50+", "mặc một chiếc tương đương với 6 chiếc áo, hiệu quả chống nắng gấp nhiều lần", thậm chí còn đính kèm báo cáo thử nghiệm với nhãn "chất lượng được chứng nhận qua thử nghiệm nhiều lần".

Nhân viên tiết lộ áo chống nắng giả, kém chất lượng không đạt chuẩn kiểm định toàn quốc không chỉ có mẫu dành cho người lớn mà còn cả mẫu dành cho trẻ em.

Cuộc điều tra của CCTV phát hiện nhiều công ty may mặc ở Từ Châu đều biết rõ rằng các chỉ số chống tia cực tím được dán nhãn sai sẽ không thể vượt qua được cuộc kiểm tra của các cơ quan chức năng, nhưng vẫn cố tình vi phạm.

Áo chống nắng "ba không"

Tại Xưởng gia công quần áo Tín Phong ở thành phố Thượng Nhiêu, tỉnh Giang Tây, những sản phẩm được gọi là "áo chống nắng" không có thông tin như tên sản phẩm, tên nhà máy và địa chỉ ghi trên bao bì, nhưng in rõ logo "UPF50+".

Khi được hỏi về chỉ số chống tia cực tím thực tế, người phụ trách xưởng không biết, nhưng cho rằng người tiêu dùng sẽ không mang áo đi thử nghiệm, vì vậy chỉ số UPF muốn ghi thế nào cũng được.

Người phụ trách cũng chia sẻ rằng xưởng của họ không chỉ trực tiếp bán áo chống nắng giả cho người tiêu dùng mà còn cung cấp dịch vụ "đặt làm riêng" - có thể tùy chỉnh logo chỉ số chống nắng trên bao bì theo nhu cầu của khách hàng.

Theo người phụ trách, dù bao bì của những bộ áo chống nắng này rất đơn giản, không có logo thương hiệu, thậm chí thiếu thông tin sản phẩm cơ bản nhất, nhưng doanh số bán hàng cao bất ngờ. Mẫu bán chạy nhất có doanh số hàng năm hơn 300.000 chiếc.

Báo cáo thử nghiệm giả

Tại chợ vải và phụ liệu lớn nhất Trung Quốc, ở thành phố Thiệu Hưng, tỉnh Chiết Giang, một số nhà bán buôn tiết lộ rằng những loại vải không đạt tiêu chuẩn về chỉ số chống tia UV là nguyên liệu thô để nhiều khách hàng sản xuất quần áo chống nắng.

Để có báo cáo thử nghiệm "đạt chuẩn", các cơ sở sản xuất chỉ cần cung cấp tên công ty, địa chỉ giấy phép kinh doanh, tên sản phẩm và kết quả thử nghiệm chỉ định, không cần gửi mẫu mà có thể trả tiền để mua báo cáo. Báo cáo giả của sản phẩm áo chống nắng sẽ có đóng dấu của công ty dịch vụ thử nghiệm, các thông tin được ngụy tạo và nhiều kết quả thử nghiệm như hệ số làm mát, chỉ số bảo vệ tia cực tím đều được hiển thị là "đạt chuẩn".

Một công ty tên là "Truyền thông TuoTuo" cho biết cũng cung cấp dịch vụ gửi mẫu thử nghiệm thực tế, nhưng hầu hết khách hàng sẽ chọn phương pháp mua báo cáo mà không cần gửi mẫu, vì quy trình đơn giản hơn, hiệu suất cao. Dù sử dụng dịch vụ nào, giá của mỗi báo cáo thử nghiệm là 300 nhân dân tệ (hơn 1 triệu đồng).

Nhiều công ty thử nghiệm công khai tham gia vào hoạt động giao dịch báo cáo không cần xét nghiệm mẫu, khiến chứng nhận giả hình thành một chuỗi sản xuất phi pháp hoàn chỉnh.

Sau phóng sự, ngày 9/6, Cục Quản lý giám sát thị trường huyện Dặc Dương, Thượng Nhiêu, thông báo đã phối hợp với công an và các ban ngành liên quan tiến hành kiểm tra hiện trường ngay trong đêm, niêm phong các sản phẩm liên quan và lấy mẫu để kiểm tra, đồng thời ra lệnh cho các công ty liên quan tạm dừng sản xuất và bán hàng.

Cục Quản lý giám sát thị trường huyện Dặc Dương tuyên bố sẽ thanh tra chuyên ngành với các doanh nghiệp tương tự, xử lý mọi hành vi vi phạm pháp luật theo quy định, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng.

Trung Quốc đang đẩy mạnh chống hàng giả, hàng kém chất lượng trên thị trường, nhất là trên sàn thương mại điện tử. Tuần trước, cơ quan chức năng nước này phát hiện một số mẫu dép nhựa trẻ em bán trực tuyến chứa hàm lượng chất phthalate (chất gây dậy thì sớm) vượt mức cho phép, khiến người tiêu dùng lo ngại.

Từ năm ngoái, Trung Quốc vạch trần hoạt động phi pháp của nhiều streamer nổi tiếng trên TikTok, chuyên bán hàng giả, hàng kém chất lượng kiếm lời lớn. Nhiều người bị phạt tù, phạt tiền vì tội quảng cáo sai sự thật, lừa đảo.

Theo Bộ luật Hình sự Trung Quốc, nếu người sản xuất, người bán hàng làm giả, làm nhái hàng hóa, bán hàng giả hoặc hàng kém chất lượng thay thế hàng tốt, đồng thời sử dụng quảng cáo gian dối để đánh lừa mọi người về chất lượng hàng hóa, thì có thể bị kết tội Sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng.

Tội này lượng hình dựa trên số tiền thu được từ việc bán hàng giả, hàng kém chất lượng. Nếu doanh thu trên 50.000 tệ đến dưới 200.000 tệ, thì bị phạt tù có thời hạn đến 2 năm hoặc cải tạo không giam giữ, phải nộp tiền phạt từ 50% đến gấp 2 lần doanh thu. Nếu doanh thu lớn hơn 2 triệu tệ, thì bị phạt tù có thời hạn 15 năm hoặc tù chung thân, và bị phạt tiền không dưới 50% nhưng không quá 2 lần doanh thu hoặc bị tịch thu tài sản.

Tuệ Anh (Theo The Paper, CCTV)