Trọng tài bóng đá được đào tạo thế nào?

Trọng tài bóng đá được đào tạo theo một lộ trình do Liên đoàn Bóng đá quốc gia quản lý và tuân theo chuẩn của FIFA/IFAB.

Phutsavan Chanthavong, trọng tài biên tại trận chung kết bóng đá nữ SEA Games 33. Ảnh: Minh Chiến.

Trong mỗi trận bóng, bên cạnh những màn thi đấu kịch tính giữa hai đội tuyển, vai trò dẫn dắt và điều hành trận đấu của trọng tài cũng là yếu tố nhận được sự quan tâm đặc biệt từ người hâm mộ.

Trọng tài làm gì?

Trọng tài là người kiểm soát và điều hành mọi diễn biến của trận đấu tuân theo Luật Thi đấu bóng đá. Nhiệm vụ của họ là phối hợp với các trợ lý trọng tài và trọng tài thứ tư trong việc kiểm soát và điều hành trận đấu.

Trước mỗi trận đấu, họ phải đảm bảo bóng thi đấu, trang phục cầu thủ đúng yêu cầu. Cùng với đó, trọng tài phải theo dõi và đảm bảo thời gian của trận đấu đúng quy định; tạm dừng, tạm hoãn hoặc ngừng hẳn trận đấu nếu cho rằng có sự vi phạm luật, hoặc có sự gây ảnh hưởng ở ngoài sân thi đấu.

Một số quyền và nhiệm vụ khác của trọng tài gồm:

Trọng tài trong trận đấu giữa U22 Việt Nam và U22 Lào ở SEA Games 33. Ảnh: Minh Chiến.

Làm sao để trở thành trọng tài?

Hiện tại, các trường đại học tại Việt Nam chưa có chương trình chuyên ngành đào tạo trọng tài. Tương tự nhiều nước trên thế giới, trọng tài bóng đá được đào tạo theo hệ thống của Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF), chịu sự quản lý trực tiếp của Ban Trọng tài VFF và tuân theo chuẩn của FIFA/IFAB.

Các khóa đào tạo từ sơ cấp đến nâng cao. Học viên thường từ 16-35 tuổi, tùy đợt tuyển, đáp ứng yêu cầu về sức khỏe.

Khóa sơ cấp sẽ học tập trung ngắn hạn, với sự tham gia giảng dạy của các giảng viên Liên đoàn Bóng đá Việt Nam. Học viên được đào tạo cơ bản, nắm được các điều luật thi đấu, ký hiệu động tác trọng tài cũng như làm quen với các bài kiểm tra, đánh giá lý thuyết và thể lực.

Thông qua các bài kiểm tra, đánh giá, các giảng viên sẽ chọn ra các học viên có triển vọng để giới thiệu tham dự lớp đào tạo nâng cao. Kết thúc khóa học, Liên đoàn Bóng đá Việt Nam sẽ cấp giấy chứng nhận trọng tài bóng đá sơ cấp cho các học viên tham dự theo đúng quy định.

Với khóa đào tạo nâng cao, những học viên trọng tài có năng lực tốt sẽ được xem xét bổ sung vào danh sách trọng tài quốc gia để phục vụ các giải đấu trong nước, trước mắt là các giải trẻ từ U17 trở xuống.

Để được lên cầm còi ở giải U19 hay U21 quốc gia, các trọng tài mới này cũng phải mất 1-2 năm. Với quy trình này, để có thể cầm còi ở V-League, trọng tài phát triển nhanh nhất cũng cần 5-6 năm.

Ngoài rèn luyện kiến thức, sức khỏe, theo National Careers UK, người trọng tài cần rèn luyện cả về kỹ năng, bao gồm: