Trong đại dịch COVID-19, hai tiếng đồng bào thật thiêng liêng!

Tròn 5 năm đại dịch Covid-19, nhắc lại giai đoạn thảm khốc này không chỉ kể nỗi đau thương mà rút ra những bài học để sẵn sàng cho tương lai.

Đó là sức mạnh đoàn kết, sẻ chia trong hoạn nạn của đồng bào, là sự tận tâm, tận hiến của ngành y và lực lượng quân y vì sinh mạng nhân dân...

Tuổi Trẻ có cuộc trao đổi với thiếu tướng, thầy thuốc nhân dân Nguyễn Hồng Sơn. Ông chính là Giám đốc Bệnh viện quân y 175, đơn vị y tế quân đội lớn nhất miền Nam đã góp phần cùng ngành y và các lực lượng khác đẩy lùi dịch bệnh nguy hiểm ở TP.HCM.

Vào cuộc với tinh thần dâng hiến

* Thưa ông Nguyễn Hồng Sơn, từng trực tiếp phụ trách Bệnh viện quân y 175 chiến đấu với đại dịch, bảo vệ sinh mạng người dân, ông có thể đánh giá đóng góp của ngành y và lực lượng quân đội trong cuộc chiến chống dịch Covid-19?

- Tôi phải nói rằng thời điểm "nước sôi lửa bỏng" ấy không chỉ có ngành y và lực lượng vũ trang, mà trừ những người giãn cách phải ở nhà, rất nhiều thành phần bằng nhiều hình thức khác nhau đều tự nguyện bước vào cuộc chiến chống dịch với tinh thần dâng hiến. 

Chúng ta thực sự trân trọng sự cống hiến, hy sinh của họ và tự hào được kề vai sát cánh trong cuộc chiến sinh tử. Khi sinh mệnh người dân bị đe dọa, hoạt động xã hội ngưng trệ thì nhiệm vụ, chức năng của từng cá nhân, từng đơn vị, từng ngành tăng gấp bội phần dù phải gian khổ, nguy hiểm, thậm chí hy sinh...

Trước hết là chiến sĩ ngành y, những người tiên phong và trực diện với dịch bệnh, họ lao vào cuộc chiến với mức độ rủi ro cao nhất, trong điều kiện thiếu thốn trăm bề (thuốc men, trang thiết bị, hậu cần kỹ thuật...). 

Từ sinh viên tới các chuyên gia đầu ngành, từ y tế cơ sở đến bệnh viện, nhà trường với tất cả các chuyên ngành, tất cả khả năng đã dành hết để bảo vệ sức khỏe người dân, và chi viện "chiến trường" miền Nam. Nhiều người kiệt sức vẫn gượng dậy tiếp tục chiến đấu, nhiều người mãi mãi không trở về. 

Tinh thần xả thân để giành giật lại cuộc sống cho dân chính là hình ảnh sống động về y đức và tinh thần phụng sự nhân dân, mang lại niềm tin, niềm hy vọng cho xã hội lúc "dầu sôi lửa bỏng".

Giữa những hoang mang, căng thẳng, lo lắng của người dân, lực lượng công an từ cơ sở tới Trung ương cũng là lá chắn thép bảo vệ người dân, an ninh, an toàn xã hội. Sự hiện diện của những chiến sĩ công an trong bối cảnh khủng hoảng ấy góp phần quyết định để xã hội không hỗn loạn, giữ vững hậu phương cho tuyến đầu chống dịch.

* Trong đại dịch khốc liệt, biết bao đóng góp đã được nhân dân chung tay sẻ chia, biết bao việc thiện nguyện thầm lặng mà vô cùng thiết thực, ý nghĩa. Ông tâm sự gì về sức mạnh đồng bào, truyền thống nghĩa tình của dân tộc mình?

- Tôi chỉ muốn nói một câu rằng tính nhân văn thấm đẫm trong cuộc chiến chống dịch bệnh. Trong đại dịch, hai tiếng Đồng bào thật thiêng liêng và vĩ đại. Đây là cuộc chiến sinh tử, thảm khốc, chưa có tiền lệ... 

Dịch bệnh và Đồng bào đã dạy thêm cho chúng ta những bài học quý giá về sự hy sinh, dâng hiến, trách nhiệm, tinh thần đoàn kết và đặc biệt là lòng nhân ái của tất cả tổ chức, cá nhân đã tạo ra sức mạnh cả vật chất lẫn tinh thần để vượt qua thời khắc cam go nhất.

Gạo, thịt từ miền Tây, rau quả từ Tây Nguyên, tôm cá từ miền Trung. Từ cuộn giấy vệ sinh, gói mì tới máy thở, máy lọc máu. Hình ảnh 20 nhân viên Bệnh viện quân y 175 tăng cường cho bệnh viện dã chiến số 7 khi bị nhiễm bệnh được ban giám đốc đưa về điều trị nhưng các anh đã kiên quyết xin ở lại, không rời vị trí chiến đấu chống dịch, tự chăm sóc nhau và chăm sóc bệnh nhân, không làm ảnh hưởng tổ chức, hoạt động của bệnh viện. Rất nhiều cá nhân, đơn vị hiến máu trong đại dịch, những giọt máu đào đã tạo niềm tin, sức mạnh và xúc động trong dư luận.

Một quyết định táo bạo, chưa có tiền lệ

* Còn Bệnh viện quân y 175, bệnh viện chiến lược tuyến cuối ở phía Nam đã chiến đấu trong cuộc chiến sinh tử đó như thế nào, thưa ông?

- Đại dịch Covid-19 để lại hậu quả hết sức nặng nề. Trong bối cảnh đó, Bệnh viện quân y 175 cùng các đơn vị y tế khác đã như "thành trì" vững chắc, chủ động sáng tạo, dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Bệnh viện đã chủ động tổ chức lại các viện, trung tâm, khoa, phòng, ban, phân chia ca - kíp để đảm bảo chất lượng và quân số làm việc phù hợp tình hình nóng bỏng. Các phân đội cấp cứu sẵn sàng chiến đấu. 

Đảm bảo y tế Trường Sa duy trì hiệu quả chất lượng cấp cứu thành công nhiều ca đột quỵ não, đột quỵ tim, động viên 15 người tình nguyện lên đường lần hai; duy trì thu dung điều trị người bệnh, đảm bảo kênh khám chữa bệnh cho những bệnh nhân thông thường với tinh thần quyết liệt "không để lại ai phía sau trong cơn đại dịch". Cấp cứu, điều trị thành công nhiều bệnh nhân nặng và nguy kịch.

Chúng tôi cũng thành lập tổng đài 19001175 để tư vấn cho tất cả người cần sự hỗ trợ trong điều kiện giãn cách nghiêm ngặt của dịch bệnh; chi viện hàng ngàn lượt nhân viên cho TP.HCM xét nghiệm và tiêm chủng từ tháng 5-2021, chi viện 150 người cho bệnh viện dã chiến số 7, 15 người cho Bệnh viện Gò Vấp và 300 người cho Trung tâm Điều trị Covid-19 vừa và nặng, đồng thời nhận hơn 100 bệnh nhân lọc máu và hàng trăm ca cấp cứu từ các bệnh viện khu vực bị phong tỏa.

Trước nguy cơ F0 tấn công bệnh viện, để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân và nhân viên bệnh viện, ban giám đốc quyết định thành lập phòng khám tiền phương nhằm sàng lọc, tư vấn cho các bệnh nhân F0, đảm bảo an toàn cho các bệnh nhân bệnh lý thông thường... giữ cho bệnh viện chưa một lần bị phong tỏa, hoàn thành tốt các nhiệm vụ cho tới thời điểm thôi giãn cách.

Chúng tôi cũng tham mưu thủ trưởng Bộ Quốc phòng, lãnh đạo TP.HCM thành lập bệnh viện dã chiến ngay tại Bệnh viện quân y 175. Mặc dù chưa có chỉ lệnh, vẫn chủ động triển khai bệnh viện dã chiến truyền nhiễm trong khuôn viên bệnh viện. Chính sự chủ động và chuẩn bị sẵn sàng nên khi có lệnh chỉ sau 48 giờ bệnh viện dã chiến đã đi vào hoạt động và nâng cấp từ 200 - 350 - 500 giường bệnh mà không bị động.

* Những tháng đại dịch nóng bỏng năm 2021, áp lực giảm tử vong hết sức căng thẳng. Ông có thể chia sẻ điều này?

- Ở Bệnh viện quân y 175, chính những thuận lợi hơn so với các bệnh viện dã chiến khác nên chất lượng chuyên môn được duy trì, không bị đứt gãy chuỗi cung ứng, sức khỏe của nhân viên được đảm bảo trong suốt sáu tháng cao điểm đồng thời triển khai nhiều sáng kiến cải tiến kỹ thuật điều trị, giảm tỉ lệ tử vong. 

Làm sao giảm tỉ lệ tử vong? Bài toán cực kỳ khó khăn với số lượng bệnh nhân đông, nặng, nhiều biến chứng trong khi trang thiết bị thiếu thốn đặc biệt là các thiết bị chuyên dụng kỹ thuật cao. Bệnh viện đã chủ động bài toán dinh dưỡng cho bệnh nhân với nhiều chế độ ăn bệnh lý do đảm bảo tốt hậu cần tại chỗ, kết hợp những bài thuốc y học cổ truyền điều trị hỗ trợ, đồng thời triển khai các kỹ thuật vật lý trị liệu, phục hồi chức năng đặc biệt là chức năng hô hấp...

Những giải pháp này đã gíup bệnh nhân phục hồi nhanh, tránh tăng độ nặng, biến chứng góp phần giảm tỉ lệ tử vong. Đặc biệt, chủ động triển khai nhiều phương thức thở máy, nhiều phương thức lọc máu, phòng mổ cấp cứu cho bệnh nhân Covid-19 chưa có kết quả PCR. 

Bệnh viện đã chủ động đưa máy ECMO đến bệnh viện khác (Mobile ECMO) vừa hỗ trợ điều trị, vừa chuyển giao kỹ thuật cho các bệnh viện bạn. Một quyết định táo bạo lịch sử chưa có tiền lệ là triển khai kỹ thuật "ECMO tách đôi", điều không tưởng đã thành công, một máy cùng lúc cứu được hai người bệnh.

Tất cả những cố gắng nỗ lực này đã giúp Trung tâm điều trị Covid-19 của Bệnh viện quân y 175 là một trong số những trung tâm có tỉ lệ tử vong thấp nhất.