Trình Quốc hội miễn học phí trường công, hỗ trợ học sinh trường tư

Bộ trưởng GD - ĐT Nguyễn Kim Sơn sáng nay trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 3-5 tuổi đến năm 2030, cùng chính sách miễn, hỗ trợ học phí cho một số cấp học.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết hàng năm, có trên 5,1 triệu trẻ mầm non (trong đó có hơn 4,5 triệu trẻ em trong độ tuổi 3-5 tuổi) được nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục tại 15.256 trường mầm non và 17.444 cơ sở giáo dục mầm non độc lập. Tỷ lệ huy động trẻ em nhà trẻ đạt 34,6%, tỷ lệ huy động trẻ em mẫu giáo đạt 93,6%.

Tuy nhiên, giáo dục mầm non vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức lớn như: còn một số lượng khá lớn trẻ em mẫu giáo từ 3 đến 4 tuổi (chủ yếu là trẻ em ở vùng khó khăn, trẻ em đối tượng yếu thế) chưa được tiếp cận với giáo dục mầm non, tạo ra sự mất công bằng trong tiếp cận giáo dục.

Bên cạnh đó, các điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục mầm non còn nghèo nàn. Chính sách hiện hành dành cho trẻ em mầm non, giáo viên, cơ sở giáo dục, cơ chế, chính sách đầu tư, xã hội hoá giáo dục còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển giáo dục mầm non.

Bộ trưởng cho rằng việc sớm ban hành Nghị quyết của Quốc hội là cấp thiết, tạo hành lang pháp lý vững chắc về mặt lập pháp. Đồng thời, kịp thời triển khai chính sách an sinh xã hội, chính sách phát triển nguồn nhân lực, hướng tới mục tiêu phát triển chung, vì sự tiến bộ của đất nước trong thời kỳ "vươn mình" theo chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm và Trung ương.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, Chính phủ đề xuất bổ sung ngân sách vượt mức 20% chi cho giáo dục theo quy định của Luật Giáo dục, kết hợp các nguồn vốn xã hội hóa và hợp pháp khác để triển khai chủ trương này.

Mục tiêu được Chính phủ nêu ra là hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3-5 tuổi trên phạm vi toàn quốc vào năm 2030. Việc phổ cập được thực hiện theo lộ trình phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm các điều kiện phổ cập theo quy định. Cùng với đó là huy động các nguồn lực của xã hội đầu tư phát triển giáo dục mầm non dưới mọi hình thức theo quy định của pháp luật.

Về tờ trình Nghị quyết về miễn, hỗ trợ học phí với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông và người học chương trình giáo dục phổ thông, Bộ trưởng GD - ĐT thông tin: Ngân sách nhà nước sẽ miễn học phí cho trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục công lập; hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục dân lập, tư thục. 

Theo số liệu thống kê năm học 2023-2024, cả nước có 23,2 triệu học sinh (trong đó: 21,5 triệu học sinh công lập; 1,7 triệu học sinh ngoài công lập). Số học sinh chia theo cấp học: 4,8 triệu trẻ em mầm non; 8,8 triệu học sinh tiểu học; 6,5 triệu học sinh THCS; 2,99 triệu học sinh THPT. 

Tổng ngân sách nhà nước chi khoảng 30,6 nghìn tỷ đồng

Tổng nhu cầu kinh phí tính theo mức học phí tối thiểu bình quân của 3 khu vực (thành thị, nông thôn, miền núi) khoảng 30,6 nghìn tỷ đồng (trong đó khối công lập là 28,7 nghìn tỷ đồng; khối dân lập, tư thục: 1,9 nghìn tỷ đồng). Mức ngân sách cần đảm bảo cụ thể sẽ phụ thuộc vào mức học phí cụ thể của từng tỉnh, thành theo thẩm quyền của HĐND cấp tỉnh quyết định. 

Tổng ngân sách nhà nước đã và sẽ thực hiện miễn, không thu, hỗ trợ học phí kể từ ngày 1/9 theo các quy định là 22,4 nghìn tỷ đồng. Số ngân sách nhà nước dự kiến phải bổ sung thêm khi Nghị quyết của Quốc hội được ban hành là 8,2 nghìn tỷ đồng.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, cơ quan thẩm tra nhất trí nhưng đề nghị Chính phủ nghiên cứu, quy định việc chi trả hỗ trợ học phí cho nhóm đối tượng này theo phương thức cấp trực tiếp cho người học.

Liên quan kinh phí, Ủy ban Văn hóa và Xã hội đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo đánh giá kỹ lưỡng khả năng cân đối ngân sách của các địa phương, nhất là các địa phương có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn.

Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị bổ sung số kinh phí thực hiện đối với học viên học chương trình giáo dục phổ thông tại cơ sở giáo dục thường xuyên, cơ sở giáo dục khác vào tổng nhu cầu kinh phí ngân sách Nhà nước để thực hiện việc miễn, hỗ trợ học phí từ năm học 2025-2026 cho các đối tượng theo dự thảo Nghị quyết.

Ủy ban Văn hóa và Xã hội đề nghị Chính phủ điều chỉnh dự toán ngân sách năm 2025 đối với các nhiệm vụ phát sinh năm 2025 gắn với việc triển khai nghị quyết này.