Tràn lan thiết bị quay lén ngụy trang

Từ những thiết bị bình thường nhất như quạt treo tường, cây viết, ổ cắm điện cho đến vật dụng trang trí đều có thể biến thành camera ngụy trang. Nạn nhân bất cẩn lọt vào tầm ngắm có thể chịu tổn thất nặng nề một khi hình ảnh nhạy cảm bị thu thập.

Chìa khóa xe, bình hoa cũng có thể quay lén

Chỉ với từ khóa "camera ngụy trang", người dùng có thể tìm ra hàng chục trang web cung cấp thiết bị quay lén đang được quảng cáo công khai trên mạng. Trực tiếp truy cập một trang web, PV Thanh Niên ghi nhận hàng loạt thiết bị quay lén được ngụy trang dưới dạng những thiết bị thông thường như ổ cắm điện, quạt treo tường, nút áo, chìa khóa, loa nghe nhạc, sạc dự phòng… với mức giá dao động từ 1,2 - 3 triệu đồng. Trên một website khác, PV ghi nhận các sản phẩm quay lén còn được thiết kế tinh vi hơn nhằm dễ dàng đặt ở những vị trí nhạy cảm, như máy khuếch tán tinh dầu, bình hoa, hũ kem đuổi muỗi hay đèn led hoa văn.

PV Thanh Niên thử liên hệ với một chủ shop tên Đ.Q để hỏi mua sản phẩm, Đ.Q lập tức giới thiệu và cam kết hàng loạt "tính năng ưu việt" như khả năng khó phát hiện, có thể theo dõi trực tiếp qua điện thoại, pin hoạt động được nhiều giờ liên tục…

Theo một chuyên gia an ninh mạng, thị trường có cầu thì sẽ có cung. Một số đối tượng lắp đặt camera quay lén ở những khu vực nhà vệ sinh công cộng, phòng thay đồ với ý đồ xấu. Nguy hiểm nhất là những video clip quay lén này hoàn toàn có thể bị đánh cắp, mua bán để đưa lên mạng hoặc các web đen, gây ảnh hưởng nặng nề đến đời sống cá nhân, hoặc bị sử dụng để tống tiền.

"Trước đây, những đối tượng thích quay lén thường đặt camera ngụy trang trong shop thời trang, nhà vệ sinh công cộng... Hiện nay, phong trào chơi pickleball trở nên phát triển và các sân thi đấu được mở ra khắp nơi trên cả nước, thu hút nhiều phụ nữ tham gia. Phòng thay đồ, phòng tắm ở các sân thi đấu này có thể trở thành mục tiêu của các đối tượng có ý đồ xấu", vị chuyên gia cảnh báo.

Trao đổi với PV Thanh Niên, ông Võ Đỗ Thắng, Giám đốc Trung tâm đào tạo và tư vấn an ninh mạng Athena, nhận định: "Đối với những thiết bị quay lén này, những người bình thường có thể mất cảnh giác và trở thành nạn nhân bất cứ lúc nào. Như vậy, cần phải có sự tăng cường quản lý từ cơ quan chức năng, không thể để hình ảnh cá nhân, nhạy cảm của người dân bị thu thập trái phép và sau đó xảy ra nhiều trường hợp thiệt hại khác".

Nhiều chiêu trò thu thập video clip

Không chỉ nguy cơ bị lộ hình ảnh cá nhân từ thiết bị ghi hình ngụy trang mà camera an ninh, camera giám sát được gia chủ chính tay lắp đặt cũng có thể trở thành "nội gián" nếu bảo mật kém. Như trên một trang web mà PV Thanh Niên truy cập, có thể xem trực tiếp nhiều camera giám sát của siêu thị, cửa hàng, nhà dân… bị xâm nhập và chia sẻ hình ảnh công khai theo thời gian thật. Còn trên các web đen thì không thể thống kê hết bao nhiêu video clip riêng tư, nhạy cảm bị phát tán bởi camera đặt cố định do chính gia chủ lắp đặt nhưng lại "phản chủ", để lộ lọt những hình ảnh riêng tư nhất.

Mới đây, thông qua tổng đài Chongluadao.vn, một nạn nhân là cô gái còn rất trẻ liên tục kêu cứu vì bị lộ video clip nhạy cảm trên nhiều website từ camera gia đình. Theo nạn nhân, dù đã gửi email khắp nơi để yêu cầu ngăn chặn nhưng tốc độ lan truyền chóng mặt, chặn ở web này thì lại xuất hiện ở web khác.

Theo cơ quan công an, việc lắp đặt camera giám sát thông minh tại nhà để tăng cường bảo vệ cho ngôi nhà, con cái và tài sản của gia đình là điều rất cần thiết. Tuy nhiên, ít người biết rằng những thiết bị tưởng chừng như để bảo vệ lại có thể trở thành mục tiêu cho hacker tấn công và thu thập thông tin nhằm thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật. Có 2 phương thức phổ biến thường được sử dụng để hack camera, chủ yếu do lỗi từ phía người dùng. Phương thức thứ nhất là tấn công trực tiếp vào camera giám sát, hacker quét địa chỉ IP và các cổng của camera, sau đó lợi dụng lỗ hổng bảo mật để xâm nhập hệ thống, xem và lưu trữ hình ảnh, video trái phép. 

Phương thức thứ hai phức tạp hơn, hacker cài đặt phần mềm gián điệp lên camera để biến nó thành một phần trong mạng Botnet - một hệ thống máy tính bị điều khiển từ xa. Các bot trong mạng này có thể thực hiện các cuộc tấn công DDoS, đồng thời sử dụng công cụ "packet sniffer" để theo dõi thông tin và dữ liệu của thiết bị bị xâm nhập. Những công cụ này có thể thu thập thông tin như tên người dùng và mật khẩu. Ngoài ra, phần mềm gián điệp còn có thể ghi lại các cuộc trò chuyện thông qua camera, đặc biệt là với các dòng camera hiện đại có tính năng này.

Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP.HCM, cho biết Nghị định 66/2017/NĐ-CP quy định về điều kiện kinh doanh thiết bị ngụy trang dùng để ghi âm, ghi hình. Trong đó, khoản 2 điều 6 của nghị định này nêu rõ chỉ có 3 nhóm đối tượng cơ sở kinh doanh (thuộc Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, hoặc các cơ sở khác được Bộ Công an, Bộ Quốc phòng cấp phép) mới được kinh doanh mặt hàng này và bắt buộc phải có giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự. Các hành vi sản xuất, lắp ráp, vận chuyển, tồn trữ, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, cho thuê, sửa chữa trái phép các thiết bị, phần mềm ngụy trang dùng để ghi âm, ghi hình, định vị đều bị pháp luật nghiêm cấm theo điều 5 Nghị định 66.

Còn theo điều 12 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình thì đối với hoạt động kinh doanh ngành, nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự khi chưa được cấp hoặc bị thu hồi hoặc đang bị tước quyền sử dụng giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự có thể bị phạt tiền lên đến 20 triệu đồng đối với cá nhân, đến 40 triệu đồng đối với tổ chức. Ngoài ra, còn có thể bị đình chỉ hoạt động đến 9 tháng, trục xuất nếu là cá nhân nước ngoài.

Ngoài hình thức phạt tiền, người vi phạm còn có thể bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung và biện pháp khắc phục hậu quả như tịch thu tang vật vi phạm (là các thiết bị ngụy trang kinh doanh trái phép); buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm.

Từ đó cho thấy, các loại camera giấu kín được quy định rất cụ thể và nghiêm ngặt về điều kiện kinh doanh và sử dụng; những người không có thẩm quyền nếu mua bán và sử dụng là vi phạm pháp luật.