Trả lại 'khoảng trời' cho trẻ thơ - Bài 1: Đôn đáo tìm chỗ chơi cho con

TP - Mỗi dịp hè về, câu hỏi: “Trẻ em sẽ chơi ở đâu?” lại trở thành mối bận tâm của nhiều bậc phụ huynh và cả xã hội. Nhiều trẻ em vì thiếu sân chơi an toàn đã phải giam mình trong nhà với điện thoại, tivi, gây nên tình trạng ít vận động, thậm chí là rối loạn hành vi. Hè về, trẻ em rất cần một sân chơi đúng nghĩa, không chỉ là chốn nô đùa an toàn, mà còn là nơi ươm mầm nhân cách.

Cần có không gian cho trẻ vui chơi an toàn dịp hè. Ảnh: H.L

Với việc siết chặt quản lý về dạy thêm học thêm, năm nay trẻ được nghỉ hè kéo dài trọn vẹn 3 tháng. Tuy nhiên, phụ huynh thành phố lại đối mặt với nỗi lo tìm sân chơi cho con, nếu không trẻ sẽ bị “nhốt” trong 4 bức tường và làm bạn với tivi, điện thoại.

Bế tắc

Theo khung chương trình năm học, đến ngày 31/5, học sinh các cấp học trên toàn quốc kết thúc năm học 2024-2025, bước vào kỳ nghỉ hè kéo dài 3 tháng. Trước kỳ nghỉ hè năm nay, lãnh đạo Sở GD&ĐT Hà Nội chỉ đạo các nhà trường tuyệt đối không dạy thêm, học thêm, không dạy trước chương trình. Đối với các trường tiểu học, THCS và THPT, ngay khi kết thúc năm học, nhà trường chủ động phối hợp cùng Đoàn Thanh niên, Hội đồng Đội xây dựng kế hoạch hoạt động, tổ chức bàn giao học sinh về sinh hoạt hè tại địa phương.

“Ngay sau khi chính thức bước vào kỳ nghỉ hè, cô giáo đã trả các con về với bố mẹ, về với mùa hè. Năm nay, cô giáo sẽ không dạy thêm, do đó, các con sẽ có kỳ nghỉ hè trọn vẹn 3 tháng”, chị Trần Ngọc Ánh (ở quận Cầu Giấy, Hà Nội) có 2 con học tiểu học, nói.

Vợ chồng chị Ánh có đứa lớn vừa hoàn thành chương trình lớp 5, đứa bé vừa học hết lớp 2. Hiện chị cảm thấy rất hoang mang, chưa biết phải sắp xếp, xoay xở thế nào đối với kỳ nghỉ hè của 2 con. Hai vợ chồng vẫn phải đi làm, công việc áp lực, không thể luân phiên nghỉ để trông con. Trước mắt, chị để 2 con ở nhà tự trông nhau và mẹ nấu sẵn phần ăn trưa. Nhà có lắp camera để thi thoảng vừa làm việc vừa để mắt đến con nhưng cũng không an tâm vì lo trẻ nghịch ngợm, nguy cơ tai nạn thương tích.

Điều chị Ánh lo lắng hơn, đó là ở nhà các con xem tivi cả ngày. “Ở nhà riêng, bước ra khỏi cửa là đường có nhiều xe qua lại, không đảm đảm an toàn. Xung quanh nhà không có sân chơi nên các con rất bí bách. Vợ chồng tôi chưa có giải pháp gì cho các con được vui chơi an toàn”, chị Ánh chia sẻ.

Trẻ em muốn đá bóng ngày hè phải đi thuê sân từ các đơn vị kinh doanh. Ảnh: H.L

Đắt đỏ

Chị Ánh cũng như nhiều phụ huynh khác, khi con chuẩn bị kết thúc năm học đã đi tìm các lớp trải nghiệm hè. Các trung tâm chào mời, săn đón phụ huynh đủ các khoá như: Học kỳ quân đội, khoá tu mùa hè, lớp trải nghiệm, lớp học kỹ năng, chương trình trại hè… trong và ngoài nước với nội dung, chương trình đa dạng. Các lớp có mức giá từ vài triệu đến hàng trăm triệu đồng để phụ huynh lựa chọn. Tuy nhiên, các chương trình trại hè cũng chỉ kéo dài từ 5 ngày đến 2,3 tuần và càng kéo dài mức giá càng cao, không phải gia đình nào cũng có điều kiện lựa chọn.

Chị Lê Ngọc Mai có con học lớp 3 tại một trường tư thục ở Hà Nội, chia sẻ, nhà trường gửi thông báo về việc liên kết tổ chức trại hè cho con nhưng mức giá “trên trời”. Trại hè 6 ngày trải nghiệm ở Singapore có giá 29 triệu đồng hoặc 5 ngày ở Nhật Bản có giá 39 triệu đồng, gia đình không có kinh phí để tham gia. Chị đang cân nhắc chương trình trại hè trong nước 1 tuần, có giá gần 7 triệu đồng. Tuy nhiên, chương trình có hoạt động bơi lội khiến chị lo lắng về mức độ đảm bảo an toàn nên chưa đóng phí.

Không gửi con về quê cho ông bà, chưa biết quyết định cho con tham gia hoạt động nào hợp lý, tạm thời chị Mai chọn thuê giúp việc đến nhà trông trẻ, nấu cơm để bố mẹ đi làm. Nhưng nếu giao cho giúp việc và nhốt con trong nhà suốt mùa hè lại khiến chị thấy có lỗi với con cái.

Không riêng chị Mai, nhiều phụ huynh hoang mang, không biết phải xây dựng kế hoạch nghỉ hè cho trẻ thế nào để con có kỳ nghỉ ý nghĩa, tái tạo năng lượng sau một năm học kéo dài. Không ít phụ huynh bày tỏ lo lắng, hè sẽ là thời điểm gia tăng tình trạng nghiện thiết bị điện tử, nghiện game.

“Bố mẹ vẫn phải đi làm, con ở nhà không biết làm gì sẽ xem tivi, chơi game, đó là điều rất khó cấm cản. Gần nhà tôi có sân bóng nhưng của tư nhân kinh doanh, trẻ muốn đá phải có hội nhóm và trả tiền thuê sân. Tôi hi vọng, nơi mình sinh sống có nhiều sân chơi để con có thể đạp xe, đá bóng, chơi cầu… tự do, thoải mái và an toàn”, anh Minh ở quận Hà Đông (Hà Nội) có con học cấp 2, chia sẻ.

“Học sinh thiếu sân chơi và thực sự có nhu cầu tham gia các hoạt động hè, tuy nhiên khi nhà trường tổ chức các câu lạc bộ lại không có nhiều em đăng ký. Nguyên nhân là do hoạt động của câu lạc bộ chỉ gói gọn trong khoảng 2 giờ/ngày, phụ huynh không có điều kiện đưa đón. Do đó, một số trẻ sẽ về quê hoặc tham gia các chương trình ở ngoài được tổ chức cả ngày”.

Bà Nguyễn Thị Linh Chi,

Hiệu trưởng trường Tiểu học Kim Liên, quận Đống Đa (Hà Nội)

Để có mùa hè ý nghĩa

PGS. TS Trần Thanh Nam, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Giáo dục (ĐHQG Hà Nội) cho rằng, điểm mới của năm nay là Bộ GD&ĐT áp dụng Thông tư 29, quản lý chặt chẽ hơn về dạy thêm học thêm nên việc học thêm sẽ không tràn lan như trước. Các trung tâm tung ra rất nhiều chương trình, khoá trải nghiệm hè khiến phụ huynh càng hoang mang hơn bởi không biết đơn vị nào chất lượng, đáng tin cậy.

Thời gian qua, đã có những phụ huynh bị lừa khi đăng ký chương trình trại hè hoặc có những phụ huynh phản ánh các đơn vị “treo đầu dê bán thịt chó”. Chương trình quảng cáo 5 sao nhưng thực tế chỉ 2-3 sao. Theo PGS. Nam, cần tăng cường quản lý các đơn vị cung cấp dịch vụ giáo dục kỹ năng sống, trong đó chương trình phải được kiểm duyệt; đội ngũ nhân viên phải được đào tạo để có kiến thức, kỹ năng quản lý, hướng dẫn học sinh cũng như đảm bảo an toàn cho trẻ.

Thậm chí, cơ quan quản lý cần xây dựng cơ sở dữ liệu số công bố thông tin các đơn vị, công ty cung cấp dịch vụ về các chương trình giáo dục, trải nghiệm hè để phụ huynh biết, đồng thời có địa chỉ để phản hồi về chất lượng dịch vụ. Không ít đơn vị xây dựng chương trình chú trọng các hoạt động lạ lẫm, thử thách để thu hút phụ huynh, học sinh. Nhiều nơi thuê nhân viên tham gia với vai trò hoạt náo viên, không có kiến thức, kỹ năng sư phạm.

PGS. Nam cho rằng, Hà Nội là nơi có gần 3.000 trường học các cấp với gần 2,3 triệu học sinh, là con số rất lớn. Khi nghỉ hè, học sinh cần có không gian sinh hoạt, vui chơi ngay nơi sinh sống nhưng ở các phường hiện nay thiếu sân chơi trầm trọng. Các chung cư cao tầng, nhà cửa san sát nhưng sân chơi miễn phí không có nhiều. Một thực tế bất cập, đó là các trường học, không gian an toàn có thể cho trẻ vào chơi trong kỳ nghỉ hè nhưng nhiều nơi đóng cửa. Nhiều trường có bể bơi nhưng không hoạt động trong khi phụ huynh cho con đến các đơn vị dịch vụ có giá cao, không phải ai cũng có điều kiện.

Theo PGS. Nam, các cơ quan quản lý cần tính toán, dành quỹ đất tạo sân chơi miễn phí cho trẻ ở các cụm dân cư. Đồng thời, ngành giáo dục quan tâm, hướng dẫn các trường mở cổng, tạo cơ chế tổ chức câu lạc bộ bóng đá, bóng rổ, võ, vẽ, đàn, hát… ngay trong trường học cho học sinh tham gia. Đây là môi trường an toàn, thầy cô đứng lớp các câu lạc bộ có mức giá dễ chịu, đảm bảo chất lượng và dễ quản lý.

Để có mùa hè ý nghĩa, cha mẹ nên cùng con xây dựng khung chương trình. Ví dụ, ngay khi kết thúc năm học, trẻ có 1-2 tuần hoàn toàn nghỉ ngơi, xả hơi. Sau đó, phụ huynh tìm nơi uy tín cho con tham gia các hoạt động rèn luyện thể thao, hoạt động kỹ năng mềm, phát triển năng khiếu… Cuối kỳ nghỉ hè, học sinh cần dành ra khoảng 1-2 tuần rèn nền nếp như thức dậy sớm, học bài, chuẩn bị vào năm học mới.

Bà Nguyễn Thị Linh Chi, Hiệu trưởng trường Tiểu học Kim Liên, quận Đống Đa (Hà Nội) cho biết, trước kỳ nghỉ hè, nhà trường đã thông báo tới toàn thể phụ huynh về việc tham gia các hoạt động hè tại trường. Cụ thể, một tuần 3 buổi, thư viện trường học mở cửa để học sinh có thể đến đọc sách. Ngoài ra, trường tổ chức các câu lạc bộ về bóng đá, bóng rổ, cờ vua, cờ tướng, nhảy hiện đại, STEM… để phụ huynh có nhu cầu có thể đăng ký tham gia.