TP.HCM xưa và nay qua bộ ảnh hiếm 100 năm

Khám phá TP.HCM xưa và nay qua loạt ảnh hiếm hơn 100 năm: từ đường Catinat, Thảo Cầm Viên đến sông Sài Gòn và kênh Tàu Hủ - Bến Nghé.

TP.HCM xưa và nay hiện lên sống động qua những bức ảnh quý hiếm hơn 100 năm của Bozoky Dezso - bác sĩ hải quân Hungary vào những năm đầu thế kỷ 20 tại Việt Nam vừa được công bố ghi lại hành trình đổi thay của "Hòn ngọc Viễn Đông".

Đường Catinat (nay là Đồng Khởi)

Năm 1865, Đề đốc De La Grandière đặt tên con đường là Catinat, theo tên một thống chế Pháp phục vụ dưới triều vua Louis XIV.

Đến năm 1954, Rue Catinat đổi tên thành đường Tự Do, và sau năm 1975 mang tên Đồng Khởi như hiện nay.

Ngày nay, đường Đồng Khởi là biểu tượng của trung tâm Sài Gòn, tọa lạc tại "vị trí vàng" với hàng loạt nhà hàng, khách sạn, trung tâm thương mại cao cấp. Đây cũng là một trong 15 con phố đắt giá nhất thế giới, nơi giao thoa giữa cổ kính và hiện đại.

Sông Sài Gòn - dòng sông của ký ức và khát vọng

Sông Sài Gòn là phần ký ức hơn 300 năm tuổi của thành phố, gắn liền với hành trình đô thị hóa và phát triển kinh tế.

Từ thế kỷ 17 đến 20, Sài Gòn chuyển mình từ một vùng đất nhỏ thành đô thị sông nước, cảng thị hàng đầu khu vực. Các tuyến kênh như Bến Nghé - Tàu Hủ, Nhiêu Lộc - Thị Nghè, cùng hệ thống bến cảng, chợ và khu dân cư đa sắc tộc Hoa, Việt, Khmer.

Ngày nay, TP.HCM đang triển khai đề án phát triển kè sông và kinh tế dịch vụ ven sông giai đoạn 2020 - 2045, hướng đến hệ thống hạ tầng đa chức năng, kết nối kiến trúc - cảnh quan - kinh tế sông nước.

Theo các chuyên gia, sông Sài Gòn không chỉ là biểu tượng tự nhiên mà còn là chứng nhân lịch sử và động lực phát triển hướng ra biển lớn của TP.HCM.

Biểu tượng hành chính - trụ sở UBND TP.HCM xưa và nay

Trụ sở HĐND và UBND TP.HCM được xây dựng từ năm 1889, hoàn thành vào năm 1909 do kiến trúc sư Femand Gardès thiết kế. Thời Pháp, tòa nhà có tên là Hotel de ville hay còn gọi là Dinh xã Tây. Đến thời Việt Nam Cộng hòa, tòa nhà có tên là Tòa đô chánh Sài Gòn.

Sau năm 1975, nơi này trở thành trụ sở HĐND và UBND TP.HCM. Năm 2020, Bộ VH-TT-DL công nhận công trình này là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia.

Nhà hát TP.HCM - "thánh đường nghệ thuật" giữa lòng phố

Tọa lạc tại số 7 Công trường Lam Sơn (phường Sài Gòn), Nhà hát TP.HCM được khởi công năm 1898 và khánh thành năm 1900. Công trình đã được xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia.

Với 125 tuổi, Nhà hát TP.HCM là không gian văn hóa quan trọng, nơi diễn ra các chương trình nghệ thuật trong và ngoài nước; đồng thời được ví như "thánh đường nghệ thuật" của thành phố.

Thảo Cầm Viên Sài Gòn

Là một trong những công trình lâu đời nhất TP.HCM, Thảo Cầm Viên Sài Gòn không chỉ là di tích lịch sử mà còn là biểu tượng văn hóa của thành phố.

Được xây dựng ngày 23.3.1864 với tên gọi ban đầu là Vườn Bách Thảo, nơi đây do Đô đốc Pierre-Paul De La Grandière khởi xướng, phục vụ nghiên cứu - bảo tồn động thực vật và nâng cao đời sống văn hóa.

Ông Louis Adolphe Germain, thú y sĩ quân đội Pháp, được giao quy hoạch 12 ha đất hoang phía đông bắc rạch Thị Nghè thành khu nuôi thú và ươm cây.

Năm 1865, công trình hoàn thành và mở rộng đến 20 ha, quy tụ nhiều loài quý hiếm từ Ấn Độ, Thái Lan, Lào...

Người dân Sài Gòn thân quen gọi nơi đây là "Sở thú", tên gọi vẫn được gìn giữ đến nay như một phần ký ức tập thể.

Kênh Tàu Hủ - Bến Nghé: tuyến giao thương sầm uất xưa

Tuyến thủy lộ quan trọng thứ 2 sau sông Sài Gòn, kênh Tàu Hủ - Bến Nghé từng được ví như “con đường tơ lụa" nối liền Sài Gòn xưa với vùng Tây Nam bộ.

Gồm 2 đoạn: rạch Bến Nghé (giữa quận 1 cũ và quận 4 cũ) và kênh Tàu Hủ (đào năm 1819 dưới triều Gia Long). Nơi đây từng là trung tâm giao thương sôi động, với ghe thuyền tấp nập, kho bãi và các bến Chương Dương, Hàm Tử, Bình Đông.

Thời Pháp, kênh mang tên Arroyo Chinois, được nạo vét nhiều lần, khẳng định vai trò huyết mạch kinh tế của Sài Gòn - Chợ Lớn suốt thế kỷ 19 đến thế kỷ 20.

Qua những bức ảnh TP.HCM xưa và nay, có thể thấy dù hơn 100 năm trôi qua, thành phố vẫn giữ nguyên vẻ đẹp riêng, vừa không ngừng đổi thay, vươn mình hiện đại và khẳng định vị thế đầu tàu kinh tế của cả nước.