TP.HCM trong kỷ nguyên số: Chính quyền số phục vụ dân

Không chỉ ở Trung tâm Chuyển đổi số với những hệ thống công nghệ khổng lồ, TP.HCM đang khởi động công cuộc chuyển đổi số từ cấp phường, nơi mỗi cú nhấp chuột, mỗi hồ sơ điện tử đều hướng tới tiện ích cho người dân.

Ở các phường, xã thuộc TP.HCM, chuyển đổi số không còn là khái niệm xa vời mà là điều diễn ra mỗi ngày, từ việc đăng ký khai sinh, khai tử, nhận trợ cấp xã hội đến đặt lịch hẹn trực tuyến và nhiều thủ tục khác... Mỗi thao tác trên điện thoại, máy tính, kiosk dịch vụ công, không chỉ giúp rút ngắn thời gian làm các hồ sơ, thủ tục hành chính (TTHC) mà còn làm thay đổi cách người dân cảm nhận về một chính quyền phục vụ, gần gũi, minh bạch và tận tâm.

P.BÌNH TÂN CHUYỂN ĐỔI SỐ 'TẬN CỬA NHÀ'

Sáng sớm tại Trung tâm Phục vụ hành chính công P.Bình Tân (TP.HCM), kiosk dịch vụ công đã kích hoạt. Cùng lúc, trên màn hình vi tính hàng loạt hồ sơ điện tử cũng đang hiển thị chờ xử lý. Cảnh người dân xếp hàng dài nộp hồ sơ, giấy tờ giảm hẳn so với trước đây. Phần lớn hồ sơ được gửi đi ngay tại nhà, qua điện thoại hoặc tại 12 điểm tiếp nhận hồ sơ trực tuyến ở các khu phố.

Ở một phường đông dân hàng đầu TP.HCM, mô hình "chuyển đổi số tận cửa nhà" như P.Bình Tân được xem là bước đi sáng tạo. Người dân chỉ cần đến điểm khu phố, được đoàn viên thanh niên hoặc tổ công nghệ số cộng đồng hỗ trợ nộp hồ sơ, tra cứu tiến độ và nhận kết quả trực tuyến...

Ông Nguyễn Văn Sử, Chủ tịch UBND P.Bình Tân, cho biết: "Chuyển đổi số ở cấp phường là then chốt vì phường, xã là nơi tiếp xúc trực tiếp và thường xuyên nhất với người dân. Chúng tôi luôn hướng đến chính quyền số thực chất, lấy người dân làm trung tâm".

P.Bình Tân đã kiện toàn Tổ thực hiện Đề án 06, thành lập Tổ ứng cứu công nghệ và nghiệp vụ hỗ trợ TTHC, cùng 59 tổ công nghệ số cộng đồng phủ khắp địa bàn. Mỗi khu phố có cán bộ phụ trách hướng dẫn người dân thao tác điện tử, đảm bảo "không ai bị bỏ lại phía sau".

Kênh Zalo OA của phường trở thành công cụ tương tác chính thức với hơn 1.500 lượt quan tâm, 500 lượt hỗ trợ hồ sơ trực tuyến tính đến thời điểm này. Chuyên trang "Niêm yết TTHC thuộc thẩm quyền tiếp nhận của UBND phường" cũng được cập nhật đều đặn, giúp người dân dễ dàng tra cứu thông tin.

Anh Huỳnh Phước Trọng (158 Liên khu 4 - 5) kể lại trải nghiệm nộp hồ sơ hưởng trợ cấp xã hội tại điểm khu phố: "Buổi tối tôi mới rảnh, nên không thể lên phường vào giờ hành chính. Được trưởng khu phố và các bạn đoàn viên hướng dẫn tận tình, tôi nộp hồ sơ trực tuyến xong và chỉ theo dõi quá trình giải quyết hồ sơ của mình trên điện thoại, rất tiện và minh bạch".

Bà Thiều Thị Phương Đào, Trưởng KP.5, đánh giá: "Điểm tiếp nhận hồ sơ trực tuyến ngay tại khu phố giúp người cao tuổi, hộ khó khăn được hỗ trợ kịp thời. Mỗi cán bộ phường, mỗi đoàn viên đều trở thành cầu nối, giúp công nghệ đến được với từng hộ dân".

Dù khó khăn do mật độ dân cư lớn, trình độ tiếp cận công nghệ chưa đồng đều, P.Bình Tân vẫn duy trì hiệu quả chính quyền số nhờ cơ chế KPI chuyển đổi số cho từng cán bộ, đảng viên, tạo động lực và lan tỏa tinh thần trách nhiệm. Mỗi hồ sơ điện tử thành công, mỗi người dân hài lòng là một "chứng chỉ" cho chính quyền số từ gốc rễ.

"Việc áp dụng KPI về chuyển đổi số cho từng cán bộ, đảng viên đã tạo ra sự lan tỏa trách nhiệm, đảm bảo sự vào cuộc đồng bộ và hiệu quả của cả hệ thống chính trị", ông Nguyễn Văn Sử cho hay.

Theo thống kê, đến tháng 9.2025, TP.HCM đã có hơn 620.000 lượt tải ứng dụng "Công dân số" với 4,2 triệu lượt tương tác, trong đó P.Bình Tân nằm trong nhóm có tỷ lệ người dân sử dụng cao nhất.

CHÍNH QUYỀN SỐ VÌ DÂN CỦA P.GIA ĐỊNH

Nếu P.Bình Tân cho thấy sức mạnh của chuyển đổi số cộng đồng, thì P.Gia Định cũng minh chứng nhịp sống số đã lan tỏa sâu rộng. Ngày 1.7.2025, Trung tâm Phục vụ hành chính công P.Gia Định chính thức hoạt động. Chỉ sau 2 tháng, trung tâm đã tiếp nhận và giải quyết hơn 13.000 hồ sơ, trung bình 300 hồ sơ mỗi ngày, với tỷ lệ đúng hạn đạt 99,69%.

Một trong những điểm nhấn nổi bật là trung tâm triển khai dịch vụ đặt lịch trực tuyến, nhắn tin thông báo kết quả giải quyết hồ sơ, công khai quy trình - thời hạn - lệ phí. Đặc biệt, trung tâm chú trọng hỗ trợ nhóm đối tượng yếu thế như người cao tuổi, người khuyết tật khi đến nộp hồ sơ. Ông Nguyễn Văn Vần (75 tuổi, ở đường Phan Văn Hân) nói: "Tôi không còn phải đi lại nhiều như trước. Các cháu ở trung tâm chỉ dẫn tận tình, hồ sơ được xử lý nhanh hơn rất nhiều. Tôi cảm nhận rõ chính quyền hiện nay chuyên nghiệp và gần dân hơn".

Với người còn trẻ như anh Nguyễn Quốc Khánh (42 tuổi), sự thay đổi còn rõ rệt hơn: "Tôi làm khai tử cho bà ngoại, nhưng đã nhập trước thông tin trên Cổng dịch vụ công quốc gia. Khi đến Trung tâm Phục vụ hành chính công, chỉ mất thời gian rất ngắn là hoàn tất; nhanh hơn khoảng 70% so với trước. Làm trong ngành công nghệ, tôi thấy chuyển đổi số ở các cấp chính quyền thể hiện tầm nhìn quản trị hiện đại trong kỷ nguyên số".

P.Gia Định hiện triển khai đủ 25 dịch vụ công trực tuyến theo danh mục của Chính phủ. Tuy vậy, theo ông Võ Văn Sỹ, Phó giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công, hành trình này không hề đơn giản. Vì sau sáp nhập, khối lượng hồ sơ tăng đột biến, trong khi nhiều người dân chưa quen công nghệ. Cán bộ trung tâm phải tận tâm hướng dẫn từng bước, thậm chí làm việc sau giờ hành chính trên máy để đẩy nhanh tiến độ giải quyết hồ sơ cho dân.

Chủ tịch UBND phường Nguyễn Thị Thu Hiền nhấn mạnh: "Hiệu quả của Trung tâm Phục vụ hành chính công không chỉ nằm ở con số mà còn ở niềm tin của người dân. Mỗi công chức phải xem mình là "người phục vụ", chứ không chỉ là người xử lý hồ sơ. Đó là tinh thần cốt lõi của chuyển đổi số".

Từ P.Bình Tân đến P.Gia Định hoặc ở nhiều xã, phường khác của TP.HCM, câu chuyện chuyển đổi số không chỉ là cuộc cách mạng công nghệ mà là hành trình xây dựng niềm tin giữa chính quyền và người dân. Chính vì thế, muốn hiện thực hóa nhanh công cuộc chuyển đổi số để TP.HCM trở thành một đô thị thông minh thật sự luôn cần đến trái tim, khối óc của chính quyền phục vụ, chính quyền vì dân.

Thực tế, việc chuyển đổi số cấp phường, xã ở TP.HCM vẫn chưa hoàn toàn làm hài lòng người dân. Ở đâu đó vẫn còn những lời than phiền khi quy trình xử lý các hồ sơ, giấy tờ của dân chậm trễ, kéo dài. Bởi vậy, khi mỗi hồ sơ được xử lý nhanh hơn, mỗi người dân được hướng dẫn tận tình hơn, thì chính quyền số mới thực sự chạm vào đời sống. (còn tiếp)