TP.HCM trời chuyển rét bất thường, vì sao?

Những ngày qua, thời tiết TP.HCM chuyển lạnh bất ngờ với nhiệt độ thấp nhất chỉ 19 độ C. Dự báo "mùa đông ngọt" ở phương Nam vốn đặc trưng ấm áp sẽ tiếp tục kéo dài trong những ngày tới.

Mùa lạnh đến sớm cả tháng

Sáng 28.11, nhiều người dân TP.HCM bất ngờ khi thức giấc trong thời tiết lạnh sâu. Đến 8 giờ sáng, nhiệt độ vẫn dưới 20 độ C. Rất lâu rồi mới thấy hình ảnh nhiều người mặc áo ấm chạy xe trên đường phố.

Anh Minh Nguyên (ngụ TP.HCM) chia sẻ, nhiều ngày trước trời đã chuyển lạnh vào sáng sớm và chiều tối, đến sáng sớm hôm qua khi thấy lạnh hơn, anh mở điện thoại xem thì thấy nhiệt độ đã xuống dưới 19 độ C. "Bước ra đường, từng đợt gió lùa vào người khiến cái lạnh càng tăng. Trời Sài Gòn quanh năm nóng bức nay lại bất ngờ lạnh như Đà Lạt. Dù đến giữa trưa nhưng nhiệt độ ở khu vực trung tâm vẫn chỉ dừng lại mức 29 độ C. Vào thời gian này, cái lạnh bất ngờ ập đến càng khiến nhiều người liên tưởng đến không khí lễ hội mùa Noel", anh Minh Nguyên nói.

Nhà ở tầng 15 nên anh T.K.H (ngụ P.Khánh Hội) cảm nhận rất rõ cái lạnh bất thường sáng hôm qua. Hằng ngày, cứ 5 giờ sáng anh H. thường đi bộ dọc đường Bến Vân Đồn. Nhưng sáng qua trời lạnh, gió nhiều khiến anh ngần ngại ra đường quá sớm. "Tôi quyết định tập ở nhà, lớn tuổi rồi gió máy lạnh lẽo, ra đường cũng ngại", anh chia sẻ.

Theo Đài Khí tượng thủy văn Nam bộ, sáng 28.11, nhiệt độ ở TP.HCM chỉ 19 độ C, mức thấp nhất trong mùa lạnh này. Còn ở khu vực miền Đông, nhiệt độ thấp nhất là 16,6 độ C tại trạm Phước Long (Bình Phước cũ), còn Tà Lài (tỉnh Đồng Nai) ghi nhận 17,5 độ C. Khu vực miền Tây Nam bộ, thấp nhất 20,7 độ C cũng ghi nhận được tại trạm Càng Long (Vĩnh Long, tỉnh Trà Vinh cũ) và Cao Lãnh (Đồng Tháp). Đơn vị này lý giải, trời chuyển lạnh trong những ngày qua là do không khí lạnh cường độ mạnh ở phía bắc tăng cường và khuếch tán sâu xuống Nam bộ khiến nền nhiệt khu vực này giảm sâu đặc biệt về đêm và sáng sớm.

Dự báo, đợt lạnh sẽ kéo dài ít nhất tới ngày 3.12. Dù vậy, trong những ngày tới, nhiệt độ có xu hướng tăng nhẹ dần lên vì cường độ của đợt lạnh hiện tại đang giảm. Những ngày tiếp theo, Nam bộ sẽ có đợt không khí lạnh mới về, khả năng ảnh hưởng tới khu vực phía bắc khoảng ngày 4 - 5.12. Mức nhiệt độ nói trên là ghi nhận trong lều khí tượng. Trên thực tế, nền nhiệt còn thấp hơn, cộng với gió đông bắc trên khu vực khá mạnh khiến nhiệt độ cảm nhận có thể xuống thấp hơn từ 1 - 3 độ C, tùy nơi và thời điểm.

Th.S Lê Thị Xuân Lan, chuyên gia khí tượng thủy văn, xác nhận: Mức nhiệt 19 - 20 độ C cũng thường xuất hiện ở TP.HCM nhưng phổ biến vào cuối tháng 12, còn tháng 11 như hiện nay là khá hiếm. Bên cạnh đó, số ngày có mức nhiệt thấp dưới 20 độ C cũng ít khi kéo dài. Như vậy có thể thấy năm nay lạnh xuất hiện ở TP.HCM sớm hơn trung bình các năm khoảng 1 tháng. Bên cạnh đó, từ đầu tháng 11 đến nay, đã có tất cả 4 đợt lạnh với cường độ khá mạnh cũng là điều ít khi xảy ra.

TP.HCM đã từng lạnh 13 độ C

Chuyên gia Lê Thị Xuân Lan cho biết: So với dữ liệu lịch sử thì con số 19 độ C chưa phải nhiệt độ thấp nhất từng ghi nhận ở TP.HCM. Nhưng mùa đông năm nay khiến bà Lan gợi nhớ đến mùa đông cách đây 26 năm. Năm 1999, TP.HCM ghi nhận mức nhiệt độ thấp nhất là 14,6 độ C do có La Nina mạnh. Tuy nhiên, đó vẫn chưa phải là con số thấp nhất. Cột mốc lịch sử ở TP.HCM là 13 độ C ghi nhận vào năm 1975. TP.HCM là nơi thường có mức nhiệt cao hơn trung bình của khu vực Nam bộ; ngược lại, một số nơi có mức nhiệt thấp hơn trung bình 2 - 3 độ C như Phước Long, Xuân Lộc.

Trở lại với thực tế lạnh bất thường hiện nay, chuyên gia Lê Thị Xuân Lan giải thích: Năm nay lạnh sớm và sâu là do khí hậu đang ở trạng thái La Nina. Tuy nhiên, năm nay La Nina nhẹ và cũng chỉ là một phần nguyên nhân. Một phần khác là do tình trạng biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt khiến thời tiết diễn biến bất thường. Hiện nay, mới chỉ những ngày cuối tháng 11 mà trời đã lạnh, trong khi cao điểm mùa đông thường xuất hiện và kéo dài từ tháng 12 năm trước đến tháng 1 thậm chí sang cả tháng 2 năm sau. Với xu hướng đó, có thể trong thời gian tới số lượng và cường độ các đợt lạnh tiếp tục gia tăng. Gần nhất là đợt lạnh xuất hiện vào ngày 3 - 4.12 ở các tỉnh phía bắc, đến khoảng ngày 6 - 7.12 sẽ ảnh hưởng đến khu vực phía nam. Dự báo đợt lạnh này có cường độ mạnh hơn hiện tại nên thời tiết TP.HCM và Nam bộ có thể hạ thấp hơn, dưới mức 18 độ C. Một số nơi như Củ Chi có thể còn thấp hơn; thậm chí khu vực Phước Long, Xuân Lộc có thể xuống dưới 16 độ C, Tây Ninh khoảng 17 - 18 độ C…

"Theo xu hướng đó, lạnh có khả năng tăng cường vào giai đoạn cuối tháng 12.2025 và đầu tháng 1.2026. Khả năng từ sau rằm tháng giêng âm lịch, trời mới ấm hơn", bà Lan dự báo.

Theo các chuyên gia, trời chuyển lạnh kết hợp độ ẩm cao khiến Nam bộ xuất hiện sương mù cục bộ một số nơi vào sáng sớm. Tuy nhiên, riêng với TP.HCM, do lượng bụi mịn trong không khí nhiều nên khả năng cao sẽ xuất hiện tình trạng sương mù hỗn hợp. Do vậy, người dân TP.HCM cần lưu ý bảo vệ sức khỏe trong thời gian tới, như giữ ấm cơ thể vào sáng sớm và chiều tối, cần đeo khẩu trang chống bụi mịn khi ra đường, đặc biệt vào những ngày trời ngầu đục do ô nhiễm không khí gia tăng.

Một yếu tố bất thường của thời tiết năm nay cần lưu ý thêm là sau cơn bão số 15 hiện nay, vào giữa tháng 12 có khả năng xuất hiện bão số 16 (hoặc áp thấp nhiệt đới); do hiện tại dải hội tụ nhiệt đới vẫn tồn tại và bão là ổ mây nằm trên đó. Vào giai đoạn này, bão thường tác động đến các tỉnh Nam Trung bộ và Nam bộ; người dân và đặc biệt là bà con ngư dân cần chú ý theo dõi các bản tin tiếp theo.