TP.HCM sẵn sàng hỗ trợ doanh nghiệp tham gia phát triển metro

TP.HCM sẽ "kén chọn" nhà đầu tư metro do đặc thù công nghệ cao, vốn lớn, nhưng MAUR khẳng định sẵn sàng hỗ trợ cho các doanh nghiệp có ý định tham gia đầu tư, dù là trong hay ngoài nước.

Trong buổi trao đổi với báo chí mới đây, ông Phan Công Bằng - Trưởng Ban Quản lý Đường sắt đô thị TP.HCM (MAUR) - cho biết theo Đề án phát triển hệ thống đường sắt đô thị TP.HCM, mục tiêu đến năm 2035 là hoàn thành khoảng 355 km đường sắt đô thị, với tổng nhu cầu vốn đầu tư lên hơn 40 tỷ USD.Nguồn vốn rất lớnÔng Bằng thừa nhận đây là một con số rất lớn, trong khi việc huy động đủ nguồn vốn vẫn là một thách thức không nhỏ. Chưa kể, sau khi TP.HCM được định hướng sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, quy hoạch sẽ phải điều chỉnh và mở rộng thêm các tuyến kết nối liên vùng. Khi đó, ông cho rằng tổng nhu cầu vốn đầu tư trong trung hạn 10 năm tới có thể tăng lên mức 70-80 tỷ USD.Để đáp ứng nguồn lực đầu tư "khổng lồ" này, hiện MAUR đang phối hợp với các sở ngành để tính toán các mô hình và hình thức đầu tư phù hợp. Trong đó, khu vực tư nhân được xác định sẽ đóng vai trò rất quan trọng. Tuy nhiên, ông Bằng cũng lưu ý đường sắt đô thị là lĩnh vực đặc thù có giá trị rất lớn, công nghệ phức tạp và thời gian thu hồi vốn dài. Việc áp dụng mô hình BOT (xây dựng - vận hành - chuyển giao) với metro là rất khó vì khả năng sinh lời từ vận hành thương mại không cao, do đó TP.HCM sẽ "kén chọn nhà đầu tư" và ưu tiên các doanh nghiệp có năng lực tài chính, kinh nghiệm."Chúng tôi cực kỳ mong muốn, sẵn sàng hỗ trợ cho các doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp tư nhân, thậm chí các doanh nghiệp nước ngoài, tham gia đầu tư và khai thác vận hành các tuyến metro", ông Bằng bổ sung. Ông Phan Công Bằng - Trưởng Ban Quản lý Đường sắt đô thị TP.HCM (MAUR) chia sẻ trong buổi gặp mặt báo chí. Ảnh: MAUR. Về mặt pháp lý, đại diện MAUR cho biết nhiều cơ chế mới đã được ban hành để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp tham gia đầu tư vào hạ tầng giao thông đô thị. Trong đó, Nghị định 68 về phát triển kinh tế tư nhân và Nghị quyết 98 về cơ chế đặc thù cho TP.HCM đã tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho khu vực tư nhân tham gia đầu tư, khai thác và vận hành các tuyến metro.Đưa dẫn chứng cụ thể, ông cho biết trước đây, để điều chỉnh thời gian thực hiện dự án metro số 1, UBND TP.HCM phải trình xin ý kiến từ các bộ, ngành, thậm chí là Thủ tướng, nên phải kéo dài tới cả năm.Nhưng hiện nay, với Nghị quyết 188, UBND TP đã được phân quyền quyết định, rút ngắn thời gian phê duyệt chỉ còn khoảng hai tuần. "Khung pháp lý đã linh hoạt hơn rất nhiều. Tuy nhiên, trách nhiệm của chính quyền TP và đơn vị tư vấn cũng lớn hơn, đổi lại tiến độ dự án sẽ nhanh hơn", ông Bằng nhận định.Thực tế, việc tinh giản thủ tục và trao quyền chủ động nhiều hơn cho chính quyền TP cũng như nhà đầu tư đã mở ra làn sóng quan tâm mạnh mẽ từ khu vực tư nhân. Hiện, nhiều tập đoàn lớn trong và ngoài nước đã liên tiếp đề xuất các dự án metro mới tại TP.HCM.Trong đó, Vingroup đề xuất tuyến metro dài 48,5 km nối quận 7 với huyện Cần Giờ. Tập đoàn Sovico cũng mong muốn nghiên cứu đầu tư tuyến metro số 4, dài hơn 47 km, kéo dài từ Đông Thạnh (Hóc Môn) đến khu đô thị Hiệp Phước (Nhà Bè). Gamuda Land - một nhà phát triển bất động sản đến từ Malaysia - cũng thể hiện ý định tham gia nghiên cứu tuyến metro nối TP.HCM với sân bay Long Thành, cũng như các tuyến khác trong mạng lưới đường sắt đô thị. Gần đây nhất, liên danh Tập đoàn Đại Dũng, Tổng công ty Xây dựng số 1 (CC1) và Tập đoàn Hòa Phát cũng có văn bản gửi UBND TP.HCM đề xuất tham gia với vai trò là tổng thầu EPC (thiết kế, thi công xây lắp, cung cấp thiết bị) cho các dự án đường sắt đô thị trên địa bàn.Chuẩn bị kỹ lưỡng để phát triển mô hình TODBên cạnh việc xác định hướng tuyến và quy hoạch phát triển dọc các tuyến metro, đặc biệt tại khu vực nhà ga, ông Nguyễn Duy Thạch - Giám đốc Ban Chuẩn bị đầu tư tại MAUR - cho biết đơn vị đang lên kế hoạch triển khai các gói thầu thuê tư vấn trong và ngoài nước để lập quy hoạch những khu vực tiềm năng, phát triển theo mô hình TOD (Transit-Oriented Development, phát triển đô thị định hướng giao thông công cộng)"Đây là công việc cần sự chuẩn bị kỹ lưỡng và sẽ hoàn thành vào cuối năm 2026 hoặc quý I/2027", ông nói.Làm rõ thêm về định hướng này, ông Phan Công Bằng cho hay Ban đã có thời gian nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, đặc biệt từ các thành phố như Quảng Châu, Hong Kong... - những nơi đã phát triển metro gắn liền với TOD rất hiệu quả.Ông thừa nhận tại TP.HCM, khi đầu tư tuyến metro số 1 còn mới mẻ, việc khai thác quỹ đất xung quanh chưa được tận dụng tối đa. "Chẳng hạn như depot Long Bình hiện chỉ dùng để đỗ tàu và sữa chữa. Trong khi tại Trung Quốc, họ thiết kế tầng dưới làm depot, các tầng phía trên là khu thương mại, nhà ở... mang lại giá trị sinh lời rất cao. Chúng ta cần điều chỉnh cách tiếp cận để khai thác TOD hiệu quả hơn", ông nói. Do metro số 1 là dự án đầu tiên, việc khai thác quỹ đất hai bên tuyến còn hạn chế, chưa tối ưu. Ảnh: Quỳnh Danh. Mô hình TOD được hiểu là phát triển đô thị xoay quanh các điểm đầu mối giao thông công cộng, tập trung xây dựng các khu đa chức năng với mật độ cao, gồm nhà ở cao tầng, trung tâm thương mại, văn phòng, tiện ích giáo dục, y tế, giải trí... trong bán kính đi bộ quanh nhà ga metro nhằm tối ưu hóa khả năng kết nối. Mô hình này đã được ứng dụng thành công tại nhiều đô thị lớn như London (Anh), Hong Kong, Thượng Hải, Quảng Châu (Trung Quốc)... giúp giảm áp lực giao thông và tái cấu trúc không gian đô thị hiệu quả. Tại Việt Nam, TOD vẫn chưa được triển khai một cách bài bản. Tuy nhiên, cùng với quá trình mở rộng mạng lưới metro, TP cũng đang lập kế hoạch phát triển mô hình TOD tại 11 khu đất nằm dọc các tuyến metro và đường Vành đai 3, đồng thời xem xét bổ sung 35 vị trí khác với tổng diện tích gần 7.400 ha.Trong số các doanh nghiệp quan tâm đến phát triển TOD, CTCP Đầu tư Hạ tầng Kỹ thuật TP.HCM (CII) đã đề xuất dự án TOD quy mô lớn tại khu vực Hàng Xanh (quận Bình Thạnh). Dự án có quy mô 51 ha, tổng vốn đầu tư sơ bộ khoảng 216.000 tỷ đồng (tương đương hơn 8,5 tỷ USD). Tổng giám đốc CII Lê Quốc Bình cho biết theo khảo sát ban đầu, dự án có thể ảnh hưởng đến hơn 4.000 hộ dân. Tuy nhiên, ông khẳng định đây là một dự án TOD "đúng nghĩa", hội tụ đủ yếu tố để hình thành một khu đô thị tập trung hiện đại, có đầy đủ dịch vụ."Với tinh thần như thế, CII đã lựa chọn Arup làm đơn vị tư vấn cho dự án bởi đây là đơn vị từng tham gia phát triển các mô hình TOD tại những đô thị lớn như Quảng Châu, Thượng Hải, Hong Kong - những nơi có mật độ dân cư cao và hạ tầng giao thông phức tạp, nhưng khi đưa TOD vào hoạt động đã giải quyết được vấn đề", ông Bình nói.Đại diện CII khẳng định nếu dự án TOD Hàng Xanh triển khai thành công, khu vực Hàng Xanh sẽ không còn kẹt xe do không còn đèn giao thông. Theo ông, hiện nay kẹt xe chủ yếu do các đường giao, đường cắt. Do đó, khi có dự án TOD Hàng Xanh, đời sống của người dân tại dự án sẽ được nâng lên mức cao hơn. Tri Thức - Znews giới thiệu độc giả Tủ sách kiến thức kinh tế với đa dạng cuốn sách, câu chuyện trong lĩnh vực kinh doanh, kinh tế. Là nguồn tư liệu cho những người quan tâm và muốn nâng cao kiến thức trong lĩnh vực kinh tế. Những cuốn sách, câu chuyện trong Tủ sách không chỉ đơn thuần là những tác phẩm của tri thức mà còn chứa đựng bí quyết, kinh nghiệm quý báu từ các tác giả, nhà quản lý có uy tín và kinh nghiệm lâu năm trong ngành.

Đọc sách không chỉ giúp người đọc tiếp cận những kiến thức mới mà còn giúp mở rộng tầm nhìn và phát triển bản thân. Tủ sách kiến thức kinh tế mong muốn lan tỏa tri thức trong lĩnh vực kinh doanh, đồng thời phát triển văn hóa đọc cho người Việt.