Tổng Bí thư: Ngành thanh tra phải tiếp tục đổi mới, đặt nhân dân vào trung tâm mọi hoạt động

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu tại lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Thanh tra Việt Nam, nhấn mạnh ngành thanh tra cần tiếp tục đổi mới toàn diện, gắn công tác thanh tra với mục tiêu phát triển, đặt nhân dân vào trung tâm của mọi hoạt động.

Sáng 17-11, tại Hà Nội, Thanh tra Chính phủ tổ chức lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Thanh tra Việt Nam (23-11-1945 - 23-11-2025). Tổng Bí thư Tô Lâm tới dự và phát biểu tại buổi lễ.

Cùng dự có Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, các Ủy viên Bộ Chính trị, Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình; Đại tướng Phan Văn Giang - Bộ trưởng Bộ Quốc phòng; Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an...

Ở đâu có công tác thanh tra, ở đó kỷ cương được thiết lập

Phát biểu tại buổi lễ, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Thanh tra Việt Nam là dấu mốc đặc biệt, không chỉ ôn lại truyền thống vẻ vang của ngành thanh tra, mà còn khẳng định tầm vóc, vị trí và sứ mệnh của công tác thanh tra trong sự nghiệp xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc.

Theo Tổng Bí thư, ngành thanh tra Việt Nam trải qua 80 năm xây dựng, phát triển và trưởng thành, đã hòa cùng những chặng đường lịch sử vẻ vang của đất nước.

Trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, dù điều kiện chiến tranh gian khổ, các tổ chức thanh tra vẫn hoạt động, góp phần giữ vững kỷ luật, kỷ cương, đảm bảo mọi chính sách kháng chiến, kiến quốc được thực hiện công bằng, nghiêm minh.

Trong thời kỳ đổi mới và hội nhập, cán bộ thanh tra tiếp tục là lực lượng quan trọng bảo vệ tính liêm chính của bộ máy nhà nước, phòng ngừa, phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm, đặc biệt là tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định ở đâu có công tác thanh tra, ở đó kỷ cương được thiết lập, niềm tin được củng cố, pháp luật được thượng tôn.

Thanh tra ngày nay không chỉ là công cụ phát hiện sai phạm, mà còn là thiết chế kiến tạo sự minh bạch, thúc đẩy đổi mới, bảo vệ sự ổn định và niềm tin xã hội. Một nền quản trị tốt phải có cơ chế giám sát mạnh và ngành thanh tra chính là trụ cột trong cơ chế này.

Với tầm nhìn đó, Tổng Bí thư nhận định ngành thanh tra cần tiếp tục đổi mới toàn diện, hiện đại hóa mạnh mẽ, gắn công tác thanh tra với mục tiêu phát triển, đặt nhân dân vào trung tâm của mọi hoạt động, hướng đến xây dựng một nền hành chính liêm chính, hiệu quả, vì dân, phục vụ dân.

“Cán bộ thanh tra như cái gương để người ta soi, gương mờ thì không soi được”

Tổng Bí thư nhấn mạnh giai đoạn gần đây, ngành thanh tra đã chủ động, quyết liệt hơn, tham mưu cho Đảng, Nhà nước nhiều cơ chế, chính sách, giải pháp chiến lược trong công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Ngành đã tổ chức nhiều cuộc thanh tra chuyên đề diện rộng, tập trung vào các lĩnh vực dễ phát sinh sai phạm, góp phần quan trọng vào công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng.

Tổng Bí thư gợi mở 5 định hướng và nhiệm vụ trọng tâm đối với toàn ngành thanh tra trong giai đoạn tới.

Theo đó, Đảng ủy Thanh tra Chính phủ cần tập trung xây dựng đề án “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh tra, đáp ứng yêu cầu phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực”.

"Cần coi công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, gắn chặt với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa liêm chính, kiến tạo, phục vụ nhân dân", Tổng Bí thư nhắn nhủ.

Nhiệm vụ trọng tâm thứ hai được Tổng Bí thư yêu cầu là đổi mới mạnh mẽ tư duy và phương thức hoạt động thanh tra.

Quán triệt “thanh tra không chỉ để phát hiện, xử lý vi phạm, mà còn để phòng ngừa, kiến tạo và thúc đẩy phát triển”, Tổng Bí thư nói: “Mỗi cuộc thanh tra phải hướng tới mục tiêu kép: phát hiện sớm sai phạm để bảo vệ tài sản công, đồng thời tạo điều kiện tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho tổ chức, doanh nghiệp, người dân”.

Phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực không chỉ để xử lý vi phạm, mà để làm trong sạch môi trường đầu tư, củng cố niềm tin, thúc đẩy phát triển kinh tế, bảo đảm cạnh tranh lành mạnh, minh bạch.

Tổng Bí thư chỉ đạo công tác thanh tra cần chuyển trọng tâm từ “xử lý vi phạm” sang “phòng ngừa từ sớm, từ xa”, kết hợp giữa thanh tra hành chính với thanh tra chuyên đề, giữa kiểm tra hiện trường với phân tích dữ liệu số.

“Thanh tra phải đi trước một bước, dự báo, cảnh báo sớm những nguy cơ, không để vi phạm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn. Mọi hoạt động thanh tra phải khách quan, công tâm, minh bạch, tuân thủ phương châm không có vùng cấm, không có ngoại lệ, nhưng cũng không cực đoan, hình thức”, Tổng Bí thư nêu rõ.

Nhiệm vụ thứ ba là thông qua kết quả thanh tra cần đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, phát hiện vấn đề, kiến nghị hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật, phát hiện và khắc phục những “khoảng trống”, “kẽ hở” trong quản lý nhà nước và thực thi pháp luật, tạo môi trường thuận lợi cho đổi mới, sáng tạo và phát triển.

Cho rằng đây là giá trị cao nhất của hoạt động thanh tra, Tổng Bí thư nhấn mạnh nhiều bài học từ thực tiễn đã chứng minh một kết luận thanh tra đúng, khách quan, kịp thời có thể giúp tiết kiệm hàng nghìn tỉ đồng, tháo gỡ hàng loạt vướng mắc thể chế, góp phần cải thiện môi trường đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Đẩy mạnh hiện đại hóa, ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số trong ngành thanh tra, tức là thực hiện tốt Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị, là nhiệm vụ trọng tâm thứ 4 được Tổng Bí thư Tô Lâm đề cập.

Nhiệm vụ trọng tâm thứ năm, theo chỉ đạo của Tổng Bí thư, là chăm lo công tác xây dựng Đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ ngành thanh tra thật sự liêm chính, bản lĩnh, trí tuệ, tinh thông.

Cán bộ thanh tra phải là người có “tâm sáng, trí vững, nghiệp tinh, hành đúng”, có dũng khí bảo vệ cái đúng, đấu tranh với cái sai, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung, đúng như lời Bác Hồ dạy: “Cán bộ thanh tra như cái gương để người ta soi, gương mờ thì không soi được”.

Tổng Bí thư lưu ý cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế khuyến khích, bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm và kịp thời khen thưởng người liêm chính, kỷ luật nghiêm người vi phạm, để tạo môi trường công tác trong sạch, dân chủ, đoàn kết.

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, ngành thanh tra cần phối hợp chặt chẽ với các ban, bộ, ngành, địa phương, nhất là các cơ quan trong khối nội chính, để bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất, hiệu quả.

Tổng Bí thư đề nghị các cấp ủy, chính quyền cần tiếp tục quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tạo điều kiện thuận lợi để ngành thanh tra thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ, để thanh tra thực sự trở thành một trong những công cụ trọng yếu trong xây dựng Nhà nước liêm chính, pháp quyền, kiến tạo phát triển.