Tổng Bí thư Tô Lâm: Muốn sửa Luật Đấu thầu phải 'xem tội của ông đấu thầu ra sao'

Nhiều năm rồi có tiền mà không tiêu được hết

Tiếp tục chương trình kỳ họp, chiều 17/5, các đại biểu Quốc hội tiến hành phiên thảo luận tại tổ, cho ý kiến về các dự án: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam; Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Luật Hải quan; Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.

Phát biểu tại phiên thảo luận ở đoàn Hà Nội, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh quan điểm đổi mới căn bản tư duy về xây dựng pháp luật, chuyển từ tư duy quản lý sang phục vụ, từ bị động sang chủ động, kiến tạo và phát triển. Xây dựng pháp luật phải đi trước một bước, đảm bảo tính dự báo cao, phù hợp với thực tiễn và phục vụ cho sự phát triển.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu tại phiên thảo luận ở đoàn Hà Nội. Ảnh: Như Ý

Đồng thời, thi hành pháp luật phải nghiêm minh, công bằng và thực chất, gắn liền với công khai, minh bạch, tạo thuận tiện tối đa cho người dân, doanh nghiệp và cho toàn xã hội. Luật pháp không phục vụ cho một nhóm lợi ích nào cả, mà phải phục vụ cho mọi người dân, mọi đối tượng.

Liên quan đến các vấn đề về ngân sách, đầu tư công, đấu thầu, Tổng Bí thư cho rằng, vẫn còn rất nhiều khó khăn, vướng mắc phải tháo gỡ. “Nhiều năm rồi có tiền mà không tiêu được hết. Nhu cầu phát triển rất lớn, phải đi vay vốn nước ngoài, nhưng có tiền lại không tiêu được. Tại sao? Tại quy định, hay tại đấu thầu? Đấu thầu, chỉ quy trình thôi đã gần hết năm rồi, thế thì làm gì còn thời gian?”, Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ.

Với đầu tư công, trong quý đầu tiên của năm, bao giờ cũng thấp nhất vì vướng mắc thủ tục. “Muốn sửa Luật Đấu thầu, bây giờ phải tổng kết lại, xem tội của ông đấu thầu ra sao? Tội nặng lắm. Tội chậm tiến độ phát triển, chậm công trình, chất lượng kém đi, tội hư hỏng, mất cán bộ, mà lại không tiết kiệm được.

Vậy mục tiêu đấu thầu để làm cái gì? Đấu thầu để đẩy được tốc độ nhanh nhất, hiệu quả nhất, để có được những công trình tốt nhất, mà không đáp ứng được yêu cầu này, thì tội của ông đấu thầu nặng quá”, nhấn mạnh điều này, Tổng Bí thư lưu ý, khi sửa luật phải khắc phục được những bất cập.

Chia sẻ khi làm việc với Bộ Y tế, Tổng Bí thư nói, với việc đấu thầu như hiện nay, sẽ không có điều kiện để tiếp cận được với những tiến bộ của thế giới. Máy móc tiến bộ nhất, công nghệ tiên tiến nhất trên thế giới, người Việt Nam có được tiếp cận không?

“Nếu cứ như thế này không bao giờ tiếp cận được, thuốc tốt không có. Đây là tội của ai? Tội của các quy định, tội của việc thực thi những quy định này”, Tổng Bí thư bày tỏ.

Tương tự, với các loại hình hợp tác công - tư, hay hợp tác công – công cũng đều rất khó khăn. Dự án này tiền nhà nước, địa phương muốn góp tiền vào để làm cho nhanh nhưng cũng không được làm. Thậm chí địa phương này, địa phương kia cũng không phối hợp được với nhau.

Theo Tổng Bí thư, có rất nhiều vấn đề bức xúc, dự án không thể đẩy nhanh được, đấu thầu không chọn được những đơn vị tốt, đơn vị giỏi. Đấu thầu xong lại bán thầu, dẫn đến dự án kém chất lượng.

“Đấu thầu để ngăn chặn tiêu cực, nhưng thực chất có ngăn chặn được không, hay lại thông thầu hết rồi?”, Tổng Bí thư nêu rõ, đồng thời nhấn mạnh, phải làm sao khắc phục được bất cập, tháo gỡ vướng mắc để huy động, khơi thông nguồn lực cho đầu tư phát triển.

Hệ thống tín dụng phải lành mạnh

Cho ý kiến về vấn đề liên quan đến hoạt động tín dụng, Tổng Bí thư chỉ rõ, thời gian qua đã xử lý rất nhiều vụ việc liên quan đến các tổ chức ngân hàng, tín dụng nhưng vẫn chưa đến nơi đến chốn. Nếu không xử lý rốt ráo vấn đề này, sẽ dẫn tới tình trạng “người dân mất niềm tin vào hệ thống tín dụng, không vay hoặc không cho vay”.

Tổng Bí thư lưu ý, hệ thống tín dụng phải lành mạnh, thực sự huy động được vốn từ trong dân, phục vụ doanh nghiệp, đưa vào sản xuất, kinh doanh. Ảnh: Như Ý

Theo Tổng Bí thư, hiện có những đối tượng phạm tội lợi dụng cơ chế ngân hàng để vay tiền của dân, sau đó rút về doanh nghiệp của mình, tiêu xài bừa bãi dẫn đến mất vốn. Trong khi đó, nhà nước không thể đứng ra xử lý, càng không thể dùng ngân sách để đền bù...

“Tiền của nhân dân là tiền hợp pháp, tiết kiệm từ đồng lương, tích luỹ cả đời để gửi vào ngân hàng - một tổ chức được nhà nước cấp phép. Vậy giờ xử lý như thế nào? Phá sản được không? Nếu phá sản, có ảnh hưởng đến hệ thống tín dụng khác không? Tất cả phải được tính toán kỹ lưỡng”, Tổng Bí thư nêu rõ.

Cũng theo Tổng Bí thư, vấn đề cốt lõi là cách thức quản lý phải đảm bảo không để xảy ra các vi phạm tương tự. Tổ chức tín dụng phải thực sự phục vụ cho sản xuất, kinh doanh, thực sự huy động được nguồn lực của xã hội.

“Làm sao hệ thống tín dụng của ta phải lành mạnh, thực sự huy động được vốn từ trong dân, thực sự phục vụ cho doanh nghiệp, đưa vào sản xuất, kinh doanh. Đó phải là mục tiêu hàng đầu”, Tổng Bí thư lưu ý.

Cùng với đó, Tổng Bí thư cũng nêu rõ, phải bảo đảm quyền lợi của người dân. Người dân gửi tiền tiết kiệm hợp pháp vào tổ chức tín dụng được cấp phép, có điều lệ hoạt động do nhà nước phê duyệt, được giám sát. Do vậy, Nhà nước phải kiểm soát để đảm bảo quyền lợi cho dân. Luật Các tổ chức tín dụng phải giải quyết cho được những bất cập, nghịch lý nêu trên.