'Tôi thương sinh viên Việt tốn nhiều tiền vì IELTS'

Tôi thấy chính sách quy đổi điểm IELTS trong xét tuyển đại học có một số kẽ hở.

Đầu tiên là sự thiếu nhất quán từ các trường đại học. Thay vì tập trung cải thiện chất lượng giảng dạy ngoại ngữ trong nhà trường, nhiều trường chọn cách ưu tiên thí sinh có chứng chỉ quốc tế.

Điều này giúp họ dễ dàng tuyển được nguồn sinh viên có sẵn lợi thế tiếng Anh. Tuy nhiên, nó cũng đồng nghĩa với việc gánh nặng tài chính rơi vào gia đình.

Ở góc nhìn chiến lược, cách làm này có phần ngắn hạn. Bởi đào tạo Đại học phải là quá trình rèn luyện và nâng cao năng lực, chứ không chỉ dựa vào những tấm chứng chỉ vốn có thời hạn sử dụng ngắn.

Tiếp theo, các trung tâm luyện thi, tổ chức khảo thí quốc tế rõ ràng được hưởng lợi từ xu hướng này. Luyện thi IELTS tốn hàng chục triệu đồng, mỗi lần thi lại mất vài trăm đô la, và sau hai năm kết quả lại hết hạn.

Một gia đình có thể bỏ ra số tiền rất lớn cho con em luyện thi và thi lấy chứng chỉ, trong khi ra trường, giấy chứng nhận đó không còn hiệu lực.

Thí sinh và gia đình, đặc biệt ở nông thôn và vùng sâu vùng xa, thường khó có điều kiện kinh tế để luyện thi và tiếp cận tài liệu chất lượng. Điều này khiến cơ hội vào đại học trở nên bất bình đẳng.

Ngay cả các trường Đại học cũng có thể bị thiệt khi vô tình đánh mất những thí sinh giỏi về chuyên môn nhưng không có chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế.

Giải pháp là gì?

Thứ nhất, Bộ Giáo dục cần sớm xây dựng hệ thống đánh giá năng lực ngoại ngữ quốc gia có độ tin cậy và được quốc tế công nhận. Chỉ khi Việt Nam tự chủ được hệ thống này, mới có thể giảm sự lệ thuộc vào các chứng chỉ ngoại quốc.

Thứ hai, nếu vẫn công nhận chứng chỉ quốc tế, cần có quy định rõ ràng: kết quả thi được chấp nhận trong toàn bộ thời gian học đại học, thay vì yêu cầu sinh viên phải thi lại nhiều lần.

Thứ ba, các trường đại học cần tách bạch đầu vào và đầu ra. Đầu vào chỉ nên đo lường năng lực cơ bản để đảm bảo công bằng. Đầu ra mới là nơi chứng minh hiệu quả đào tạo, có thể đánh giá bằng đề án, khóa luận, hay phỏng vấn trực tiếp bằng tiếng Anh.

Trường đại học cần có đội ngũ giảng dạy đủ năng lực để sinh viên đạt chuẩn tiếng Anh đầu ra theo quy định, thay vì phụ thuộc vào các tổ chức bên ngoài.

Quang Tan