Tôi muốn làm việc đến 65 tuổi nhưng mới 43 đã thất nghiệp

Tôi năm nay 45 tuổi, từng là nhân viên kỹ thuật trong một nhà máy cơ khí ở Bình Dương. Tôi gắn bó với công việc suốt gần 15 năm, lương trung bình khoảng 13–15 triệu đồng một tháng, có bảo hiểm đầy đủ, đời sống tạm ổn. Nhưng từ cuối năm 2023, công ty cắt giảm nhân sự vì đơn hàng sụt giảm, tôi nằm trong danh sách bị cho nghỉ việc.

Tôi nghĩ mình có tay nghề, có kinh nghiệm, tìm việc mới chắc không khó. Nhưng tôi đã lầm. Gần một năm ròng rã nộp hồ sơ khắp nơi, từ công ty sản xuất, xưởng cơ khí cho đến vị trí kỹ thuật trong các khu công nghiệp, kết quả đều chung một kết quả thất bại tôi vì bị chê lớn tuổi. Có nơi phỏng vấn xong, họ nói thẳng: "Bên em chỉ cần người dưới 35 tuổi". Nghe vậy, tôi chỉ biết cười gượng.

Không thể ngồi chờ, tôi chuyển sang làm các công việc tay chân. Sáng chạy xe ôm công nghệ, trưa đi giao hàng, chiều tối phụ bốc hàng cho kho siêu thị gần nhà. Có ngày làm 10–12 tiếng, thu nhập trung bình khoảng 300.000 đồng một ngày, chưa kể không có bảo hiểm, không có ngày nghỉ, ốm đau là mất thu nhập ngay. Nhưng ít nhất, tôi vẫn có thể tự lo cho mình, không phụ thuộc ai.

Nhiều người hỏi tôi có thấy bất công không khi bị loại khỏi thị trường lao động chỉ vì tuổi tác. Thật ra, tôi không trách doanh nghiệp. Tôi hiểu họ cần năng suất, sức trẻ. Nhưng tôi tin rằng người lao động trung niên vẫn còn rất nhiều giá trị. Chúng tôi có kinh nghiệm, có kỷ luật, có trách nhiệm, và quan trọng nhất là vẫn còn khát khao được làm việc.

>> 15 năm bám đồng lương 8 triệu vì sợ mất việc tuổi 40

Thời gian gần đây, tôi nghe nhiều về đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu lên 65 tuổi. Cá nhân tôi rất ủng hộ điều này. Trong bối cảnh Việt Nam đang bước vào giai đoạn già hóa dân số khi số người trên 60 tuổi chiếm gần 14% dân số và dự kiến tăng nhanh trong 10 năm tới, thì việc kéo dài thời gian làm việc là cần thiết để đảm bảo nguồn nhân lực cho nền kinh tế. Muốn tăng trưởng 10% một năm, chúng ta cần tận dụng mọi lực lượng lao động, trong đó có lớp người trung niên như tôi.

Tuy nhiên, điều tôi mong mỏi hơn cả là chính sách đảm bảo cơ hội việc làm cho người lao động trung niên. Tăng tuổi nghỉ hưu chỉ có ý nghĩa nếu người trên 40, 50 tuổi vẫn có việc làm ổn định. Chứ nếu doanh nghiệp vẫn chỉ tuyển người trẻ, thì kéo dài tuổi nghỉ hưu cũng chỉ khiến nhiều người thất nghiệp lâu hơn mà thôi.

Tôi cho rằng, nên có chương trình đào tạo lại, chuyển đổi nghề cho lao động trung niên, ví dụ như các khóa học kỹ năng số, vận hành máy hiện đại, hoặc nghề dịch vụ phù hợp với thể lực. Đồng thời, cần khuyến khích doanh nghiệp sử dụng lao động trên 40 tuổi bằng cách giảm thuế, hỗ trợ chi phí bảo hiểm, hoặc công nhận điểm cộng trong đánh giá trách nhiệm xã hội.

Chúng tôi - những người 40, 50 tuổi - chỉ muốn được làm việc và được ghi nhận. Mỗi ngày vẫn có hàng ngàn người như tôi, tất tả mưu sinh trên đường phố, trong công trường, trong kho bãi. Chúng tôi chưa bao giờ thôi cố gắng. Tôi tin rằng nếu xã hội thật sự coi trọng người lao động trung niên, nếu doanh nghiệp hiểu rằng chúng tôi vẫn còn sức, còn nghề, còn ý chí thì Việt Nam không chỉ tăng trưởng nhanh hơn, mà còn bền vững hơn.

Đức Thắng