Tòa châu Âu buộc Malta chấm dứt chương trình 'hộ chiếu vàng'

Trước phán quyết của Tòa án Công lý châu Âu, Malta là quốc gia thành viên cuối cùng trong Liên minh châu Âu (EU) còn chương trình cấp quyền công dân cho nhà đầu tư.

Hãng Reuters ngày 29.4 đưa tin Tòa án Công lý châu Âu (ECJ) phán quyết rằng Malta cần chấm dứt chương trình "hộ chiếu vàng", vốn cho phép những người nước ngoài giàu có mua được quốc tịch, vì chương trình này vi phạm luật của Liên minh châu Âu (EU).

Ủy ban châu Âu đã đưa Malta ra tòa vào năm 2022 về chương trình cấp hộ chiếu cho người nước ngoài có quyền sống và làm việc tại quốc gia EU, nếu có khoản đầu tư khoảng 1 triệu euro (29,6 tỉ đồng).

ECJ cho biết các quốc gia thành viên có thể quyết định cách cấp hoặc thu hồi quốc tịch, nhưng kế hoạch của Malta đã làm xói mòn nguyên tắc tin cậy lẫn nhau giữa các quốc gia thành viên EU.

"Một quốc gia thành viên không thể cấp quốc tịch của mình, và thậm chí là quốc tịch châu Âu, để đổi lấy các khoản thanh toán hoặc đầu tư được xác định trước, vì về cơ bản, điều này đồng nghĩa biến việc có được quốc tịch thành một giao dịch thương mại đơn thuần", tòa án cho biết.

"Một thông lệ như vậy không thể thiết lập được mối quan hệ đoàn kết, thiện chí cần thiết giữa một quốc gia thành viên và công dân của mình, hoặc đảm bảo sự tin tưởng lẫn nhau giữa các quốc gia thành viên", theo phán quyết.

Malta luôn khẳng định cách giải thích các hiệp ước EU của mình là đúng. Quốc gia này cho biết họ tôn trọng tòa án và đang nghiên cứu cách đưa các quy định về quyền công dân của mình phù hợp với phán quyết.

Kể từ năm 2015, chương trình này đã tạo ra hơn 1,4 tỉ euro và tài trợ cho các khoản đầu tư vào nhà ở xã hội, chăm sóc sức khỏe, thể thao và văn hóa. Malta đã đình chỉ chương trình dành cho công dân Nga và Belarus sau khi chiến sự bùng nổ ở Ukraine.

Ủy ban châu Âu hoan nghênh phán quyết trên của ECJ. "Quốc tịch châu Âu không phải để bán", theo một phát ngôn viên ủy ban này.

Cũng theo phát ngôn viên trên, Malta là quốc gia thành viên EU cuối cùng còn chương trình cấp quyền công dân cho nhà đầu tư, vì Cộng hòa Cyprus đã ngừng chấp nhận đơn đăng ký mới vào cuối năm 2020 và hiện đang điều tra các quyền công dân đã được cấp trước đó. Bulgaria đã hủy bỏ chương trình tương tự vào tháng 4.2022.

Tuy nhiên, luật pháp hiện hành của EU không quy định các điều kiện cấp giấy phép cư trú mà một số quốc gia thành viên cung cấp để đổi lấy đầu tư.