Tiết kiệm điện như một thói quen hằn sâu trong máu thịt

Ngày bố mất, căn nhà nhỏ không còn đôi vai người đàn ông gánh vác. Mẹ tôi, một người đàn bà gốc Bắc tảo tần, càng siêng năng, càng tằn tiện. Mọi công tắc, bóng đèn, chiếc nồi cơm, cái quạt… đều được mẹ cân nhắc từng giờ, từng phút. Dẫu vật đổi sao dời, căn nhà ấy vẫn giữ nguyên nếp cũ: Tiết kiệm điện như một thói quen hằn sâu trong máu thịt.

Tôi sinh ra và lớn lên giữa nắng gió Ninh Thuận (nay thuộc tỉnh Khánh Hòa) - vùng đất cằn cỗi nhưng thấm đẫm nghĩa tình. Ngay từ thuở nhỏ, trong mái nhà ba gian lợp tôn cũ kỹ, bố mẹ tôi là những người Bắc vào Nam lập nghiệp, đã dạy tôi cách sống tiết kiệm. Ngày ấy, điện không rẻ. Nhưng hơn cả chuyện tiền bạc, bố mẹ tôi vẫn thường nhắc: "Điện không chỉ là tiền, nó là ý thức, là thói quen tốt cho con sau này".

Những lời dặn ấy đi theo tôi như hơi thở, trở thành mạch sống trong mọi sinh hoạt thường ngày.

Tiết kiệm điện là cách tôi yêu gia đình, yêu mái nhà nhỏ, yêu nắng gió quê hương

Rồi tôi lớn lên, lấy chồng, sinh con. Chồng đi làm ăn xa, tôi cùng con gái nhỏ về sống cùng mẹ để mẹ bớt phần hiu quạnh. Trong mái nhà ba thế hệ ấy, mẹ tôi vẫn nhắc từng lời cũ: "Đừng để điện chạy hoài phí phạm. Tắt đi khi không dùng, bật khi thật sự cần." Những điều tưởng như nhỏ nhặt nhưng lại lặng lẽ dạy cho con người ta biết sống có trách nhiệm với chính mình, với cộng đồng, với môi trường.

Có lần đêm mưa, khi tôi đang cặm cụi soạn giáo án, chiếc cầu dao cũ bất ngờ tóe lửa. Mùi dây điện cháy khét lẹt. Trong khoảnh khắc hoảng loạn, tôi chỉ kịp kéo mẹ và con cùng chạy ra ngoài. Đêm ấy, tôi thức trắng vì nỗi lo cho sự an toàn của mái nhà, của mẹ già, con nhỏ. Sáng hôm sau, tôi không chần chừ, mời thợ về thay mới toàn bộ hệ thống điện. Tôi hiểu rõ hơn bao giờ hết: Tiết kiệm là tốt nhưng an toàn mới là điều quan trọng số 1.

Tôi dạy con cẩn trọng từng điều nhỏ: Trời mưa giông phải rút điện, không sạc điện thoại qua đêm, thiết bị điện phải chọn loại tiết kiệm năng lượng, có nhãn kiểm định an toàn. Mẹ tôi cũng nhắc: "Đề phòng hở điện, rò điện, nguy hiểm lắm con ạ". Những điều nhỏ ấy lặng lẽ thành nếp, chẳng ai cần nhắc nữa.

Giữa cái nắng của Ninh Thuận cháy da, tôi dạy con tận dụng gió trời, phơi đồ hong khô tự nhiên. Mẹ tôi bảo: "Trời cho gió, cho nắng, tiếc gì mà không dùng." Chúng tôi cùng nhau cải tạo góc sân sau, dựng giàn phơi đón nắng, đón gió, làm giàn dây leo chống nóng cho mái tôn. Nhờ vậy, căn nhà mát hơn, điện dùng cho quạt, cho điều hòa cũng giảm đi. Những thói quen bình dị ấy, dần trở thành niềm vui nhỏ, sự sẻ chia lặng thầm của ba thế hệ trong một mái nhà.

Có hôm hàng xóm đến chơi, bật quạt quên tắt, con tôi liền lễ phép nhắc: "Cô ơi, xài xong nhớ tắt nha, tiết kiệm điện, bảo vệ môi trường nữa ạ". Nghe con nói, tôi mỉm cười. Không chỉ vì bớt chút tiền điện, mà vì tôi biết: từ mẹ tôi, đến tôi rồi con gái tôi - ba thế hệ đã cùng chung một thói quen, một niềm tin.

Tôi kể câu chuyện ấy cho học trò trong những tiết học đầu tuần: "Đừng nghĩ tiết kiệm điện là việc của ai khác. Nó bắt đầu từ chính mỗi người, từ công tắc nhỏ trong căn nhà mình, từ những thói quen giản dị mà bền bỉ".

Ninh Thuận quê tôi nay nhiều mái nhà đã sáng lên nhờ điện năng lượng mặt trời, nhiều lớp học ngập tràn ánh sáng tự nhiên. Những thói quen tiết kiệm điện đã trở thành điều bình thường, tử tế trong mỗi nếp sống. Tôi tin, từ những đổi thay nhỏ bé ấy những thay đổi lớn cho xã hội đang dần thành hình.

Đêm nay, dưới ánh đèn LED nhỏ, tôi lại cặm cụi bên giáo án. Ánh sáng ấy không chỉ soi rõ con chữ mà còn soi rõ trong lòng tôi một niềm tin giản dị: Tiết kiệm điện, với tôi, không chỉ là thói quen, đó là cách tôi yêu gia đình, yêu mái nhà nhỏ, yêu những mùa nắng gió quê hương này. Và trên hết, đó là lời cam kết thầm lặng gửi vào tương lai: Sử dụng điện an toàn, tiết kiệm hôm nay, chính là giữ gìn cuộc sống bình yên cho muôn thế hệ mai sau.