Thuốc lá bào mòn hệ thống tiêu hoá ra sao?

Khói thuốc lá không chỉ ảnh hưởng hệ thống thanh - khí quản - phổi mà còn theo cuống họng để xâm nhập tới thực quản và gây biến đổi ung thư tiêu hóa.

Người đàn ông 61 tuổi, tiền sử hút thuốc lá trong 35 năm, đi khám vì triệu chứng nuốt nghẹn. Kết quả nội soi tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (Hà Nội) phát hiện ông bị u sùi chiếm gần toàn bộ lòng thực quản, không đưa ống soi qua được.

Trường hợp khác là nam thanh niên 25 tuổi, tiền sử hút thuốc lá liên tục từ 8 năm trước, số lượng 7-10 điếu/ngày. Cũng đi nội soi tiêu hoá tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, anh -được phát hiện tình trạng Barrett thực quản. Đây là hiện tượng các tế bào trong thực quản -phần ống nối từ miệng đến dạ dày, được thay thế bằng các tế bào tương tự như niêm mạc ruột.

BS. Nguyễn Thị Phương Liên - khoa Nội soi tiêu hóa, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho hay hút thuốc lá không chỉ là yếu tố nguy cơ gây nên các bệnh lý tim mạch và hô hấp mà ngày càng có nhiều nghiên cứu chứng minh thuốc lá có hại tới bệnh lý tiêu hóa. 

Hút thuốc góp phần gây ra nhiều rối loạn hệ tiêu hóa như ợ chua, ợ nóng, ợ trớ, đau bụng, mệt mỏi. Hút thuốc cũng được chứng minh là yếu tố nguy cơ của ung thư thực quản, trào ngược dạ dày thực quản (GERD), Crohn, bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD).

Nữ bác sĩ phân tích, hút thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến hệ thống thanh - khí quản - phổi mà còn theo cuống họng để xâm nhập tới thực quản và gây biến đổi ung thư hóa. 

Như trường hợp bệnh nhân nam trẻ tuổi trên đây, hút thuốc cũng làm suy yếu cơ vòng thực quản dưới (cơ giữa thực quản và dạ dày) giúp ngăn thức ăn từ dạ dày chảy ngược lại thực quản. Khi cơ vòng thực quản dưới yếu đi, các chất trong dạ dày có thể trào ngược lại thực quản, gây ợ chua và có thể làm tổn thương niêm mạc thực quản. Trong khi đó, Barrett thực quản được cho là có nguy cơ cao tiến triển thành ung thư thực quản.

Các nghiên cứu cũng chỉ ra, chỉ cần hút thuốc cũng đủ khiến dạ dày có nguy cơ mắc nhiều bệnh đường tiêu hóa, bất kể có lối sống ăn uống khoa học đến đâu.

BS. Trần Thị Minh Thịnh - Khoa Nội tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Quảng Nam, cho hay ước tính rằng 41% trường hợp loét dạ dày tá tràng ở nam giới và 33% các bệnh ở phụ nữ có thể là do hút thuốc lá. Nguy cơ mắc bệnh loét dạ dày tá tràng phụ thuộc vào số lượng và thời gian hút thuốc.  

Thuốc lá cũng làm xuất hiện các ổ loét mới và làm chậm sự lành sẹo hoặc gây đề kháng với điều trị, khả năng loét tái phát nhiều hơn.

“Thuốc lá không chỉ gây ra loét mà nó làm tăng tỷ lệ loét của những người nhiễm HP, rượu, thuốc kháng viêm nonsteroid, stress, BS. Thịnh cho hay. 

Thực tế, nhiều người có thói quen ăn xong thì hút 1 điếu thuốc, nhưng họ lại không ý thức được rằng ngay sau khi ăn, dạ dày và ruột co bóp mạnh, tuần hoàn máu tăng nhanh, vì vậy hút 1 điếu thuốc lá vào thời điểm sau ăn sẽ khiến cơ thể hấp thu lượng độc tố gấp 10 lần.

Đặc biệt, cùng với thuốc lá truyền thống, thuốc lá điện tử cũng gây nguy cơ mắc các bệnh tiêu hóa, đặc biệt là ống tiêu hóa trên. Chuyên gia từ Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá thuộc Bộ Y tế cảnh báo triệu chứng tiêu hóa phổ biến nhất khi dùng sản phẩm này là đau thượng vị, buồn nôn, nôn, tiêu chảy và xuất huyết tiêu hóa. Thậm chí, một số trường hợp viêm loét đại tràng đã được ghi nhận.

Thu Loan (Tổng hợp)