Thực hư hành khách trên ô tô không cài dây an toàn vẫn bị phạt tiền?

Nhiều người nghĩ rằng lỗi không thắt dây an toàn chỉ khiến tài xế bị phạt. Thực tế, hành khách ngồi trên ô tô có thể bị xử phạt nếu không cài dây ở vị trí được trang bị.

Trong bài viết trước đó, Báo Thanh Niên đã đề cập đến việc dù ngồi ở hàng ghế trước hay sau, đều bắt buộc phải cài dây an toàn. Nếu hành khách không cài dây, người điều khiển phương tiện sẽ bị phạt từ 800.000 đến 1 triệu đồng theo quy định tại Nghị định 168/2024/NĐ-CP (Nghị định 168).

Tuy nhiên, nhiều người vẫn giữ suy nghĩ rằng lỗi không thắt dây an toàn chỉ khiến tài xế bị phạt, còn bản thân hành khách sẽ "vô can".

Thực tế, thói quen không cài dây an toàn khi ngồi trên ô tô vẫn còn phổ biến ở Việt Nam. Một bộ phận hành khách cho rằng việc thắt dây an toàn gây vướng víu, ngồi ghế sau không cần thiết phải cài, hoặc nếu chẳng may bị phát hiện, tài xế mới là người chịu trách nhiệm nộp phạt. Sự chủ quan này vô hình chung tạo ra nguy hiểm nếu có va chạm giao thông.

Ở góc độ kỹ thuật, đối với vị trí hàng ghế trước, nếu không cài dây an toàn, hệ thống sẽ phát cảnh báo âm thanh, tín hiệu. Tuy nhiên với các vị trí ghế ngồi khác trên xe phần lớn không được trang bị hệ thống cảnh báo, điều này khiến người ngồi quên hoặc mặc định rằng, thắt dây an toàn không quá quan trọng ở những vị trí này.

Theo khoản 2, điều 10, Luật trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024, cả người lái xe và người được chở trên xe ô tô đều bắt buộc phải thắt dây đai an toàn tại những vị trí có trang bị. 

Đồng thời, khoản 4, điều 12, Nghị định 168 cũng quy định rõ hành khách ngồi trên xe ô tô không thắt dây an toàn (tại vị trí có trang bị dây an toàn) khi xe đang chạy sẽ bị xử phạt từ 350.000 - 400.000 đồng. Điều này có nghĩa, không chỉ tài xế mà người ngồi trên xe cũng bị xử phạt trực tiếp nếu không tuân thủ.

Quy định này nhằm thay đổi nhận thức vốn tồn tại lâu nay, rằng hành khách không phải chịu trách nhiệm nếu không thắt dây an toàn khi được chở trên ô tô. Việc xử phạt trực tiếp người vi phạm tạo sự công bằng, đồng thời nâng cao ý thức của tất cả những người tham gia giao thông. 

Có thể thấy, pháp luật Việt Nam đã có quy định rõ ràng trách nhiệm của cả tài xế lẫn hành khách. Nhưng hơn cả, điều cần thay đổi là thói quen, ý thức người tham gia giao thông. Thắt dây an toàn không chỉ để tránh bị phạt mà quan trọng nhất là để bảo vệ tính mạng.