Thu phí đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận trước và sau khi mở rộng thế nào?

Trên tuyến cao tốc duy nhất về miền Tây dài khoảng 120km TP.HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận - Cần Thơ, hiện chỉ đang thu phí đoạn Trung Lương - Mỹ Thuận (khoảng 50km).
Thời gian hoàn vốn cho phần mở rộng là 21 năm 3 tháng
Trong tờ trình thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án đầu tư xây dựng mở rộng đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận của Ban Quản lý dự án 7 gửi Cục Đường bộ Việt Nam (Bộ Xây dựng) mới đây, đơn vị này cho biết dự án nói trên có tổng mức đầu tư 41.372 tỉ đồng.
Trong đó, nguồn vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư là 6.206 tỉ đồng; vốn do nhà đầu tư huy động 35.166 tỉ đồng.
Vẫn theo nội dung tờ trình, theo nội dung thỏa thuận với UBND tỉnh Đồng Tháp (cơ quan có thẩm quyền, cơ quan ký kết hợp đồng dự án BOT hiện hữu), sau khi hoàn thành mở rộng, toàn bộ doanh thu thu phí trên đoạn Trung Lương - Mỹ Thuận sẽ ưu tiên hoàn vốn cho hợp đồng dự án BOT hiện hữu (tức đoạn Trung Lương - Mỹ Thuận).
Sau khi hoàn vốn hợp đồng dự án BOT hiện hữu, doanh thu thu phí trên đoạn Trung Lương - Mỹ Thuận sẽ hoàn vốn cho phần mở rộng. Thời gian vận hành, kinh doanh để hoàn vốn cho dự án mở rộng khoảng 21 năm 3 tháng.
Phương án nào hoàn trả 7.172 tỉ đồng cho ngân sách nhà nước?
Theo Bộ Xây dựng, đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương (giai đoạn 1) được Thủ tướng phê duyệt đầu tư vào tháng 12-2004.
Trong đó, nguồn vốn đầu tư thực hiện theo cơ chế ứng trước vốn ngân sách nhà nước và hoàn trả vốn ứng trước thông qua bán quyền thu phí.
Bộ Tài chính đã ứng trước hơn 9.563 tỉ đồng để đầu tư đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương. Trong giai đoạn 2011-2018, Bộ Giao thông vận tải đã tổ chức thu và bán quyền thu phí, nộp ngân sách nhà nước gần 2.391 tỉ đồng.
Hiện còn hơn 7.172 tỉ đồng đã ứng trước để đầu tư đường, nhưng chưa hoàn trả ngân sách nhà nước.
Nhà đầu tư đã nghiên cứu 2 phương án hoàn trả phần ngân sách nhà nước nêu trên trong phương án tài chính của dự án.
Theo đó, phương án 1: nhà đầu tư không hoàn trả khoản ngân sách nhà nước ngay sau khi ký kết hợp đồng dự án, kết quả tính toán thời gian hoàn vốn là 21 năm 3 tháng, phương án này có thời gian hoàn vốn thấp hơn phương án 2 và phù hợp với phương án đã được phê duyệt tại Quyết định số 176/QĐ-BGTVT ngày 15-2-2025.
Còn phương án 2: khoản ngân sách được hoàn lại từ nguồn thu phí của dự án mở rộng đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận theo phương thức đối tác công tư. Kết quả tính toán cho thấy thời gian hoàn vốn là 32 năm 2 tháng, do đó không khả thi trong việc huy động vốn để thực hiện dự án.
Để xử lý dứt điểm việc hoàn trả ngân sách nhà nước đã ứng trước cho dự án đường cao tốc TP.HCM - Trung Lương, Bộ Xây dựng đã đề nghị Bộ Tài chính xem xét, thống nhất phương án báo cáo cấp có thẩm quyền bố trí kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030 để hoàn trả hết số vốn ngân sách nhà nước đã ứng để đầu tư đường cao tốc này.