Thu hồi tài sản khi dẫn độ tội phạm trốn ra nước ngoài như thế nào?

Đại biểu Quốc hội nêu, có trường hợp phạm tội chiếm đoạt tài sản, khi chạy ra nước ngoài mang theo tài sản chiếm đoạt. Đại biểu đề nghị cần có cơ chế khi dẫn độ người này về Việt Nam, nước ngoài có trách nhiệm chuyển giao tài sản.

Quốc hội sáng nay thảo luận về Luật Dẫn độ. Đại biểu Vũ Huy Khánh (Đoàn TPHCM) nêu về thẩm quyền giữ người trong trường hợp khẩn cấp để đáp ứng yêu cầu đối tượng không bỏ trốn và thể hiện sự cam kết có trách nhiệm của Việt Nam trong các điều ước quốc tế.

Đại biểu nhận định, đây là vấn đề liên quan đến quyền con người. Vì vậy, dù có sự thay đổi rất căn bản trong tư duy lập pháp (không quy định cụ thể trong luật), nhưng cần phải quy định có tính chất khái quát, nguyên tắc: "Những cơ quan nào, nhóm cơ quan nào có thẩm quyền giữ người trong trường hợp khẩn cấp".

Ông cho rằng, đây là trường hợp giữ người không theo quy định của luật về tố tụng hình sự và luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự nên cần quy định rõ những nhóm chức danh có thẩm quyền trong Công an nhân dân, như các cục nghiệp vụ của Bộ Công an, giám đốc công an các tỉnh, thành... Khi quy định thẩm quyền cho nhóm chức danh này thì có cơ chế để giao quyền giữa cấp trưởng cho cấp phó để thực hiện. Cấp phó thực hiện thì phải chịu trách nhiệm theo quy định pháp luật và người giao quyền cho mình.

Về nơi giữ người trong trường hợp khẩn cấp, ông Khánh cho biết, dự thảo đang thể hiện đó là cơ sở lưu trú người nước ngoài chờ xuất cảnh theo quy định của pháp luật Việt Nam. Ông cho rằng, quy định như vậy "cũng đúng nhưng hơi cứng", bởi vì cơ sở lưu trú cho người nước ngoài chỉ có một số khu vực chứ không phải có ở tất cả các địa phương. Ngoài ra, còn có tình huống phát sinh yêu cầu giữ người có thể xảy ra ở bất cứ đâu và cần phải thực hiện ngay.

Ông đề nghị chỉ cần quy định đối tượng này sẽ được giữ tại cơ sở lưu trú theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh (Đoàn Khánh Hòa) đánh giá, dự thảo Luật Dẫn độ đã cụ thể hóa và khái quát hóa được gần như toàn bộ những vấn đề liên quan đến dẫn độ.

Dự thảo luật quy định “dẫn độ là việc Việt Nam chuyển giao cho nước ngoài hoặc nước ngoài chuyển giao cho Việt Nam, người có hành vi phạm tội hoặc người bị kết án hình sự đang có mặt trên lãnh thổ nước mình để nước tiếp nhận truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc thi hành hình phạt đối với người đó”.

Tuy nhiên, đại biểu đặt vấn đề, người bị dẫn độ tức là người phạm tội, người bị kết án hình sự trong trường hợp có tài sản đang ở nước ngoài thì tài sản này có chuyển giao cho nước có yêu cầu dẫn độ hay không.

Ông phân tích, người bị yêu cầu dẫn độ đã có thời gian sinh sống tại nước ngoài thường có tài sản, có thể là tài sản hợp pháp hoặc tài sản do phạm tội mà có.

Bởi theo ông, thực tế một số người Việt Nam phạm tội chiếm đoạt tài sản, khi chạy ra nước ngoài có mang theo tài sản chiếm đoạt được. Trong trường hợp này, luật cần nêu rõ việc dẫn độ người này về Việt Nam, nước ngoài có trách nhiệm chuyển giao cho Việt Nam cả phần tài sản của họ đang ở nước ngoài. Tương tự như thế, với người nước ngoài được yêu cầu dẫn độ từ Việt Nam ra nước ngoài thì Việt Nam cũng có trách nhiệm chuyển giao cả phần tài sản của họ cho nước ngoài.

Giải trình sau đó, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết, điều 37 của dự thảo luật quy định rất cụ thể về chuyển giao tài liệu, đồ vật, tài sản của người bị dẫn độ.

Cụ thể, theo điều 37, trường hợp cần phải chuyển giao tài liệu, đồ vật, tài sản liên quan đến người bị dẫn độ cho nước yêu cầu dẫn độ thì Bộ Công an chuyển giao tài liệu, đồ vật, tài sản đó cho nước yêu cầu dẫn độ phù hợp với điều ước quốc tế mà Việt Nam và nước yêu cầu dẫn độ là thành viên. Việc chuyển giao được tiến hành trên cơ sở tôn trọng quyền của bên thứ ba tại thời điểm chuyển giao người bị dẫn độ hoặc vào thời điểm khác theo thỏa thuận với nước yêu cầu dẫn độ.

Với những tài liệu, đồ vật, tài sản không thể chuyển giao mà buộc phải tiêu hủy thì Bộ Công an thông báo cho nước yêu cầu dẫn độ và đề nghị cơ quan bảo quản tài liệu, đồ vật, tài sản đó tiêu hủy theo quy định của pháp luật Việt Nam.