Thông tin mới vụ leo lên ngai vàng ở điện Thái Hòa quậy phá

(Dân trí) - Theo Hội đồng Khoa học Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế (năm 2015), ngai vua triều Nguyễn là hiện vật có giá trị đặc biệt liên quan đến một giai đoạn lịch sử của dân tộc.

Nhiều khác biệt trong các giai đoạn qua ảnh chụp

Những ngày qua, trên các trang mạng xã hội lan truyền nhiều hình ảnh được cho là chụp ngai vàng triều Nguyễn, kèm theo thông tin có sự khác biệt về hình dạng của hiện vật trong từng giai đoạn.

Theo các hình ảnh trên mạng xã hội, có thời điểm ngai vàng được chụp không có đầu rồng ở 2 tay vịn hay sự khác biệt về hình thù biểu tượng nghê, rồng ở gần gác chân. Trong ảnh khác, 2 đầu rồng ở phần tay vịn nhỏ hơn so với các ảnh chụp gần đây.

Trên trang cá nhân, một nhà sưu tầm cổ vật cho rằng, ngai vàng triều Nguyễn là độc bản nhưng không phải bảo vật nguyên bản chưa qua phục chế. Khi khảo sát hiện vật để công nhận Bảo vật quốc gia, các chuyên gia đã nhận ra ngai bị xuống cấp và hư hỏng nặng.

Sự khác nhau giữa xưa và nay là bởi nó đã qua sửa chữa và việc phục chế cổ vật này được ghi rõ trong hồ sơ của hiện vật.

Theo nhà sưu tầm cổ vật, một số thông tin nói ngai vàng triều Nguyễn vừa bị xâm hại là giả, bị đánh tráo,… là không chính xác.

Ngai vàng triều Nguyễn tồn tại trong điện Thái Hòa từ xưa đến nay

Trao đổi với phóng viên Dân trí, ông Ngô Văn Minh, Giám đốc Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế (Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, thành phố Huế) khẳng định, ngai vàng triều Nguyễn được công nhận Bảo vật quốc gia là bản gốc, có tính độc bản đã tồn tại ở điện Thái Hòa từ trước đến nay và có số hiệu trong hồ sơ quản lý của bảo tàng.

Trên trang thông tin Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, mô tả: "Ngai vua triều Nguyễn là biểu trưng cao nhất về quyền lực thời quân chủ, cũng là chiếc ngai cuối cùng trong lịch sử các triều đại ở Việt Nam còn được bảo tồn nguyên vẹn cho đến tận ngày nay".

Trong khi đó, theo hồ sơ đề nghị công nhận Bảo vật quốc gia đợt 4 năm 2015, được lưu giữ tại Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế cho thấy hiện trạng của ngai khi đó: "Các chỗ ghép mộng bị long và hở. Phần sơn thếp bị bám bụi bẩn. Các ô kính tráng thủy trang trí phía dưới bệ ngai bị hư hỏng. Tay ngai bên phải bị gãy rời, đã được gia cố tạm bằng dây thép. Một mảng ván của đế ngai bị mục và bong lớp sơn son thếp vàng".

Thời điểm đó, cơ quan chức năng đưa ra giải pháp xử lý, bằng biện pháp bảo quản cấp thiết là vệ sinh toàn bộ ngai vàng, gia cố các mộng gỗ. Đồng thời, bảo quản phòng ngừa bằng việc bơm thuốc bảo quản vào các mộng gỗ và các phần gỗ đang có nguy cơ bị mục, vệ sinh thường xuyên và kiểm tra định kỳ.

Các thành viên Hội đồng Khoa học đều nhất trí 100%, ngai vua triều Nguyễn là hiện vật gốc độc bản, có tầm quan trọng to lớn, mang nhiều giá trị lịch sử, văn hóa, mỹ thuật đặc sắc.

Ngai là hiện vật có hình thức độc đáo, biểu tượng quyền lực của triều đại phong kiến nhà Nguyễn, có giá trị đặc biệt liên quan đến một giai đoạn lịch sử của dân tộc Việt Nam.

"Ngai vua được đặt giữa điện Thái Hòa - trung tâm triều chính của cả đất nước Việt Nam thống nhất dưới thời Nguyễn,… Trong suốt 143 năm của triều đại, trải qua nhiều đời vua, ngai vua triều Nguyễn không hề có sự thay đổi chức năng hay xê dịch vị trí, chứng kiến bao thăng trầm của ngôi vị tối cao trong triều đình Nguyễn dẫu kế vị theo truyền ngôi hay theo sự sắp đặt của đình thần", bản thuyết trình hiện vật nêu rõ.

Cũng theo hồ sơ hiện vật, ngai vàng từng được trùng tu một lần dưới thời vua Khải Định (1916-1925). Do khi lên làm vua, ông cho làm lại bửu tán phía trên ngai, chuyển từ chất liệu gấm lụa sang gỗ sơn son thếp vàng và chạm khắc tinh xảo nên để đồng bộ, nhà vua cũng cho trùng tu lại ngai vàng.

Một thành viên của Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế cho rằng, có thể một giai đoạn nào đó, ngai vàng được sửa chữa, phục chế nhưng không có hồ sơ lưu trữ nên khó xác định.

Giám đốc Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế cho biết, trong giai đoạn gần đây, ngai vua triều Nguyễn có 2 lần được đưa ra khỏi vị trí vào năm 2017 và 2021-2024 để sửa chữa, trùng tu điện Thái Hòa. Trong cả 2 lần, Bảo vật quốc gia này đều được đưa vào kho cổ vật để bảo quản, không sửa chữa, phục chế gì.

Trước đó, Dân trí đã đưa tin, lúc 11h55 ngày 24/5, đối tượng Hồ Văn Phương Tâm mua vé vào tham quan di tích, sau đó lẻn vào quậy phá khu vực ngai vàng triều Nguyễn tại điện Thái Hòa, trong Đại nội Huế (quận Phú Xuân, thành phố Huế), làm hư hỏng hiện vật.

Đến ngày 25/5, đối tượng đã bị cơ quan chức năng thành phố Huế tạm giữ hình sự để điều tra làm rõ hành vi. 

Cùng ngày, Phó Thủ tướng Mai Văn Chính đã chỉ đạo kiểm tra, xử lý trách nhiệm tổ chức, cá nhân liên quan, tránh để xảy ra trường hợp tương tự.

Phó Thủ tướng yêu cầu UBND thành phố Huế khẩn trương chỉ đạo kiểm tra, đánh giá tình trạng kỹ thuật của bảo vật quốc gia, đề xuất giải pháp bảo quản, phục hồi theo quy định của pháp luật.