Thời gian chờ hưởng trợ cấp thất nghiệp rút ngắn, mức đóng bảo hiểm thất nghiệp sẽ giảm

Luật Việc làm (sửa đổi) mở rộng nhóm người tham gia, giảm mức đóng bảo hiểm thất nghiệp ở một số trường hợp, thời gian chờ hưởng trợ cấp thất nghiệp được rút ngắn.

Theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam (Bộ Tài chính), Luật Việc làm (sửa đổi) có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2026 có nhiều điểm mới. Trong đó có nhiều chính sách bảo hiểm thất nghiệp với quyền lợi tốt hơn cho người lao động.

Rút ngắn thời gian chờ hưởng trợ cấp thất nghiệp

Cụ thể, Luật Việc làm (sửa đổi) mở rộng diện tham gia bảo hiểm thất nghiệp, từng bước đạt mục tiêu đến năm 2030 có khoảng 45% lực lượng lao động tham gia.

Trong đó, có lao động có hợp đồng từ đủ 1 tháng đến dưới 3 tháng, người làm không trọn thời gian song có tiền lương trong tháng bằng, hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội thấp nhất hoặc mức tham chiếu (hiện mức tham chiếu không thấp hơn lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng).

Luật cũng bao phủ các trường hợp ký thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có bản chất là việc làm có trả công, có quản lý, điều hành, giám sát của bên sử dụng lao động.

Ngoài ra, Ủy ban Thường vụ Quốc hội được giao quyền quyết định bổ sung đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp theo đề xuất của Chính phủ để phù hợp với thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội.

Các chế độ bảo hiểm thất nghiệp tiếp tục giữ nguyên song quyền lợi mở rộng. Trong đó, chế độ "hỗ trợ học nghề" được phát triển thành "hỗ trợ người lao động tham gia đào tạo, nâng cao kỹ năng nghề".

Người lao động sẽ được hỗ trợ cả tiền ăn trong thời gian học nghề, giúp giảm bớt khó khăn khi tham gia đào tạo, qua đó tăng cơ hội có việc làm mới phù hợp.

Với trợ cấp thất nghiệp, luật rút ngắn thời gian chờ hưởng từ 15 ngày xuống còn 10 ngày làm việc kể từ khi nộp đủ hồ sơ. Thời điểm bắt đầu nhận trợ cấp sẽ sớm hơn 5 ngày so với hiện nay (tức ngày làm việc thứ 11).

Đáng chú ý, trường hợp người lao động nghỉ việc để hưởng lương hưu sẽ không còn được hưởng trợ cấp thất nghiệp như trước.

Ngoài ra, các điều kiện để doanh nghiệp được hỗ trợ kinh phí đào tạo nhằm duy trì việc làm cho lao động được đơn giản hóa. Cụ thể, luật không yêu cầu doanh nghiệp phải gặp khó khăn do suy giảm kinh tế, buộc phải thay đổi cơ cấu/công nghệ sản xuất kinh doanh do bất khả kháng hay thiếu kinh phí như quy định cũ.

Luật Việc làm (sửa đổi) quy định rõ trách nhiệm đóng bảo hiểm thất nghiệp của người sử dụng lao động. Nếu doanh nghiệp chậm hoặc trốn đóng sẽ bị xử lý theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024.

Trường hợp không đóng đủ bảo hiểm thất nghiệp, khi chấm dứt hợp đồng, doanh nghiệp phải trả cho người lao động khoản tiền tương ứng với quyền lợi bảo hiểm thất nghiệp bị ảnh hưởng.

Giảm tiền đóng bảo hiểm thất nghiệp

Luật Việc làm (sửa đổi) cũng bổ sung các quy định quản lý, giám sát quỹ bảo hiểm thất nghiệp, tăng cường trách nhiệm cơ quan bảo hiểm xã hội và tổ chức dịch vụ việc làm trong việc giải quyết các khiếu nại, tố cáo.

Đáng chú ý, mức đóng bảo hiểm thất nghiệp quy định tối đa 1% thay vì quy định cứng bằng 1% hiện nay. 

Chính phủ được linh hoạt điều chỉnh theo tình hình hoặc hỗ trợ tiền, chính sách, nhất là trong các giai đoạn khủng hoảng, dịch bệnh, thiên tai, suy thoái kinh tế và kết dư quỹ bảo hiểm thất nghiệp.

Chủ sử dụng lao động còn được giảm tiền đóng bảo hiểm thất nghiệp (thuộc trách nhiệm của doanh nghiệp) cho người lao động khuyết tật không quá 12 tháng khi tuyển mới hoặc sử dụng người khuyết tật làm việc.

Mức trợ cấp thất nghiệp hằng tháng bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của 6 tháng đã đóng gần nhất trước khi chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc chấm dứt làm việc.

Mức tối đa nhận được không quá 5 lần mức lương tối thiểu tháng theo vùng do Chính phủ công bố, áp dụng tại tháng cuối cùng đóng bảo hiểm thất nghiệp.

Thời gian hưởng trợ cấp tính theo số tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp. Người đóng từ 12-36 tháng được hưởng 3 tháng trợ cấp thất nghiệp, sau đó đóng thêm 12 tháng sẽ được hưởng thêm 1 tháng trợ cấp thất nghiệp. 

Tuy nhiên, thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp tối đa 12 tháng.

Người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp còn được đóng bảo hiểm y tế từ Quỹ bảo hiểm thất nghiệp.