Thị trưởng Khu Tài chính London: Việt Nam có lợi thế "phi thường" để trở thành trung tâm tài chính quốc tế và bứt phá với tài sản số

"Chưa một trung tâm nào trên thế giới có đủ hàng chục năm kinh nghiệm trong lĩnh vực này. Điều đó tạo cơ hội để Việt Nam bắt kịp với các trung tâm tài chính khác và thậm chí đi tiên phong trong đổi mới", Thị trưởng khu Trung tâm Tài chính London Alastair King nhận định.

Từ kinh nghiệm của London, ông nghĩ đâu là những yếu tố cốt lõi mà Việt Nam cần có để xây dựng một trung tâm tài chính hiệu quả?

Nền tảng của Trung tâm Tài chính Quốc tế London chính là thượng tôn pháp luật, đặc biệt là Hệ thống thông luật Anh (Common Law). Đây là bộ khung pháp lý tạo nền tảng vững chắc cho thương mại và tài chính phát triển. Vì vậy, việc áp dụng luật vào hệ thống pháp lý cho IFC là rất quan trọng.

Bên cạnh đó, Việt Nam cần một môi trường quản lý minh bạch và linh hoạt. Các cơ quan quản lý sẽ góp phần tạo dựng niềm tin cho thị trường tài chính quốc tế. Tại Anh, chúng tôi cho phép thị trường làm tất cả ngoại trừ những điều luật cấm. Cách tiếp cận này hấp dẫn hơn nhiều, đặc biệt với những lĩnh vực đang phát triển nhanh như tài sản số.

Ngoài ra, một yếu tố quan trọng khác là nguồn nhân lực toàn cầu. Việt Nam cần thu hút nhân tài quốc tế để bổ sung cho lực lượng sẵn có, nhất là ở những lĩnh vực chuyên môn còn thiếu. Lực lượng lao động cũng phải được đào tạo chuyên sâu trong các lĩnh vực then chốt như ngân hàng, bảo hiểm, kế toán, pháp lý, quản lý tài sản.

Cuối cùng, hạ tầng hiện đại (văn phòng, viễn thông, trung tâm dữ liệu) và chất lượng sống tốt (trường học, bệnh viện, dịch vụ hỗ trợ) cũng là điều kiện tiên quyết để thu hút và giữ chân nhân lực quốc tế.

Ông đánh giá đâu là lợi thế nổi bật của Việt Nam so với các quốc gia khác trong khu vực khi phát triển một trung tâm tài chính quốc tế?

Tôi tin rằng lợi thế phi thường nhất của Việt Nam chính là lực lượng dân số trẻ và năng động. Họ là lao động có tay nghề cao, có sự gắn kết và khao khát được tham gia vào các lĩnh vực như dịch vụ tài chính, pháp lý. Tôi thực sự nhận thấy điều đó ở Việt Nam.

Bên cạnh đó, Việt Nam được ưu ái bởi vị trí địa chính trị chiến lược, nằm ngay tại ngã giao thương của Đông Nam Á với các khu vực khác trên thế giới. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc kết nối vốn trong và ngoài khu vực.

Chính phủ Việt Nam cũng đã xây dựng được uy tín trong việc thu hút đầu tư trực tiếp từ nước ngoài. Từ góc nhìn của Vương quốc Anh, tôi cũng đánh giá rất cao thiện chí hợp tác của Việt Nam với các đối tác như Anh để phát triển quan hệ đối tác và hợp tác. Những yếu tố này là động lực thúc đẩy quan trọng cho sự phát triển IFC.

Vây đâu có thể là những thách thức mà Việt Nam có thể phải đối mặt khi xây dựng IFC? Vương quốc Anh có thể hỗ trợ Việt Nam như thế nào?

Theo tôi, thách thức lớn nhất luôn là cập nhật khung quản lý để bắt kịp sự thay đổi nhanh chóng của thị trường tài chính. Điều này đòi hỏi cơ quan quản lý phải uy tín, đưa ra quyết định minh bạch và nhất quán.

Yếu tố quan trọng không kém vẫn là đầu tư vào nhân lực. Người lao động cần được liên tục đào tạo và nâng cao trình độ, vì không ai học một lần là đủ.

Tôi không thể nói Việt Nam phải làm gì, mà chỉ sẵn sàng trả lời câu hỏi, chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ Việt Nam xây dựng một trung tâm tài chính quốc tế hiệu quả như London.

Ví dụ, chúng tôi đã áp dụng sáng kiến Mansion House Accord để thay đổi cách phân bổ vốn của các quỹ hưu trí, nhằm khuyến khích đầu tư vào tài sản tư nhân, hạ tầng và những công ty non trẻ. Đây là minh chứng cho sự linh hoạt và khả năng thay đổi nhanh chóng mà chúng tôi có thể chia sẻ.

Ông kỳ vọng gì vào IFC Việt Nam trong 5-10 năm tới?

Tôi nhìn thấy Việt Nam có cơ hội phi thường trong 5-10 năm tới. Vị trí địa lý của Việt Nam giúp kết nối vốn trong và ngoài khu vực. Các nhà đầu tư không muốn chỉ phụ thuộc vào một trung tâm như Singapore hay Hồng Kông. Vì thế, những trung tâm tài chính khác như Việt Nam vẫn còn cơ hội.

Quan trọng hơn, Việt Nam có thể xây dựng những "hồ vốn" nội địa, từ đó phát triển hạ tầng và hòa nhập vào dòng chảy vốn toàn cầu.

Và đặc biệt, tôi phải nhấn mạnh lần nữa rằng Việt Nam có rất nhiều nhân tài. Họ trẻ trung, trình độ học vấn cao và rất năng động trong lĩnh vực tài chính. Vì thế, các bạn cần đầu tư cho họ. Vì đó sẽ là nhân tố giúp ngành tài chính Việt Nam bứt phá mạnh mẽ trong những năm tới.

Ông đánh giá thế nào về tiềm năng của Việt Nam với tài sản số, một lĩnh vực đang phát triển rất nhanh?

Một điều đáng chú ý là lĩnh vực tài sản số trên toàn cầu vẫn đang liên tục thay đổi và phát triển. Chưa một trung tâm nào trên thế giới có đủ hàng chục năm kinh nghiệm trong lĩnh vực này. Điều đó tạo cơ hội để Việt Nam bắt kịp với các trung tâm tài chính khác và thậm chí đi tiên phong trong đổi mới.

Tôi ấn tượng với cách Việt Nam nắm bắt cơ hội trong công nghệ tài chính (fintech). Fintech chính là nền tảng giúp tài sản số được ứng dụng rộng rãi hơn.

Tôi cho rằng Việt Nam nên cân nhắc mô hình sandbox, tức một môi trường thử nghiệm có kiểm soát, giống như chúng tôi đã triển khai tại Anh. Điều này cho phép thử nghiệm các sản phẩm và giao dịch tài sản số một cách an toàn, vừa khuyến khích sáng tạo, vừa quản lý rủi ro hiệu quả.

Trong chuyến thăm này, tôi cũng đã trao đổi với Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Phạm Tiến Dũng về cách thức phát triển hệ sinh thái Fintech, Open Banking cũng như các vấn đề liên quan đến tài sản số và thanh toán điện tử.

Việt Nam cần lưu ý điều gì và cần chuẩn bị những gì để phát triển thị trường tài sản số một cách bền vững?

Bài học của Anh là không nên siết chặt quá mức như một số khuôn khổ nhiều nền kinh tế đang thực hiện mà cần giữ sự linh hoạt. Chúng ta vẫn phải có quy định đủ để đảm bảo trật tự thị trường, nhưng không bóp nghẹt sự đổi mới.

Cùng với đó, lực lượng lao động cần có kiến thức tốt về ưu điểm và rủi ro của tài sản số. Cơ quan quản lý cũng phải nắm rõ đâu là vấn đề cần điều chỉnh. Dĩ nhiên, chúng ta không thể tránh khỏi sai lầm. Một hệ thống tài chính bền vững phải sẵn sàng chấp nhận, xử lý và học hỏi từ những sai lầm đó. Điều quan trọng là có một hệ thống tài chính hiểu rằng sẽ có những sai lầm và biết cách đối phó với điều đó.

Ông có nhận định nào về tiềm năng phát triển tài chính xanh và Fintech ở Việt Nam?

Tôi tin rằng tài chính xanh cùng với FinTech sẽ là hai lĩnh vực chứng kiến sự tăng trưởng đáng kể trong thị trường tài chính chuyên nghiệp toàn cầu trong những năm tới.

Việt Nam có nhiều lợi thế để tập trung phát triển những lĩnh vực này. Cụ thể với tài chính xanh, Việt Nam sở hữu một ngành nông nghiệp rất năng động, tạo ra cơ sở vững chắc. Quốc gia cũng đã cam kết mạnh mẽ đối với năng lượng tái tạo, với nhiều cơ hội phát triển điện gió ngoài khơi và điện gió trên bờ.

Đây là những điều kiện thuận lợi để Việt Nam phát triển năng lực tài chính xanh của mình. Hơn nữa, cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 (net zero) vào năm 2050 cũng sẽ là một động lực mạnh mẽ. Vì vậy, nếu Việt nam phát triển các kỹ thuật tài chính xanh, việc hợp tác kinh doanh với các công ty nước ngoài sẽ trở nên dễ dàng hơn.