'Thi cấp 1, cấp 2 rất khó nhưng thi lên thạc sĩ, tiến sĩ lại dễ?'

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) nêu nghịch lý thi cử 'bên dưới rất khó, càng lên cao càng dễ', thi vào cấp 1, cấp 2 rất khó, tỷ lệ chọi thậm chí 1 chọi 18, nhưng thi lên thạc sĩ, tiến sĩ lại rất dễ.

Chiều 24.6, Quốc hội thảo luận về kết quả giải quyết kiến nghị cử tri gửi tới kỳ họp thứ 8 của Quốc hội (cuối năm 2024).

"Miễn học phí ngành chuyên môn khó đến mức nào 11 năm chưa làm được?"

Nêu con số báo cáo đã giải quyết và trả lời cử tri 2.032/2.033 kiến nghị, chỉ có 1 kiến nghị là chưa được trả lời, đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) cho rằng cử tri, nhân dân cả nước và cá nhân ông cũng hết sức vui mừng vì điều này.

"Báo cáo thật với Quốc hội, mỗi lần tiếp xúc cử tri, đặc biệt là tiếp dân khi về lòng tôi trĩu nặng, vì cảm thấy quá nhiều việc chưa trả lời được cho nhân dân, nên khi đọc con số này tôi rất vui mừng và mong sao tiếp tục phát huy tinh thần này", ông Trí nói.

Tuy nhiên, đại biểu đoàn Hà Nội cũng nhắc lại kiến nghị thực hiện miễn học phí đối với người học các ngành nghề chuyên môn đặc thù. Vấn đề này quy định ở điều 62 khoản 2 điểm c luật Giáo dục nghề nghiệp mà Quốc hội ban hành ngày 27.11.2014, nghĩa là đã 11 năm nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện được. Lý do vì thiếu danh mục ngành nghề chuyên môn đặc thù.

"Tôi rất kỳ lạ về chuyện này, nó khó đến mức không làm nổi hay sao mà để đến 11 năm chưa giải quyết, một chính sách hết sức nhân văn, đúng, cần thiết mà để chậm trễ như vậy", ông Trí nêu và bày tỏ ủng hộ kiến nghị của Ủy ban Thường vụ Quốc hội với Chính phủ chỉ đạo Bộ GD-ĐT khẩn trương xây dựng, ban hành danh mục các ngành nghề chuyên môn đặc thù để sớm đưa chính sách ưu đãi này vào cuộc sống.

Đặc biệt, đề cập tới nghịch lý trong vấn đề thi cử, ông Trí cho rằng, "điều rất kỳ lạ ở đất nước mình, thi bên dưới rất khó, thi càng lên trên càng dễ". Thi vào cấp 2, thậm chí thi vào cấp 1 cũng vậy, nhất là cấp 2 rất khó, 1 chọi 18.

"Nhưng còn những bạn thi vào thạc sĩ, đặc biệt thi vào tiến sĩ, làm nghiên cứu sinh lại không khó lắm, thậm chí rất dễ, mọi người đều biết chuyện này. Nó kỳ lạ, chuyện thi cử rất kỳ lạ", đại biểu Trí nêu. 

Ông cho hay đã kiến nghị cần tổ chức lại vấn đề thi cử theo hướng: lên được cấp 2 chỉ cần kiểm tra, đến lớp 11 có thi nhưng thi để chọn ra em kém, để phụ đạo cho các em, chỉ có kỳ thi cuối cùng và cũng sớm nên tách ra thi tốt nghiệp là thi bình thường, thi dễ. Thi đại học thì nên chọn khó hơn. "Tinh thần là thế nhưng tôi cũng không thấy có sự trả lời hay là không tiếp thu gì cả", đại biểu nêu.

Ngoài ra, ông cũng kiến nghị tổ chức triển khai thật nghiêm nghị quyết cấm triệt để thuốc lá điện tử. Lý do, vừa qua, khi tham gia các đoàn đi giám sát ông mới biết được rằng tình trạng buôn bán, sử dụng, nhất là bán cho các học sinh ở cổng trường các thiết bị hút thuốc lá điện tử, kể cả thuốc lá điện tử... rất phổ biến mà chưa được giải quyết.

Vì sao khiếu nại, tố cáo vẫn gia tăng?

Đại biểu Mai Văn Hải (đoàn Thanh Hóa) nêu, bên cạnh việc một số kiến nghị cử tri giải quyết còn chậm, đa số các kiến nghị chỉ được bộ, ngành giải trình, cung cấp thông tin là chủ yếu, chiếm tới 81,9%. Các kiến nghị được nghiên cứu, xem xét, giải quyết chỉ có 160 kiến nghị, chiếm 8,2%. 

“Nhiều cử tri mong muốn các kiến nghị cần được xem xét, giải quyết có kết quả cụ thể hơn, không chỉ là giải thích, cung cấp thông tin”, ông Hải nêu.

Theo đó, ông đề nghị với những kiến nghị cử tri còn băn khoăn, chưa hiểu rõ về chủ trương, chính sách pháp luật thì phải trả lời theo hướng cung cấp thông tin, giải thích hoặc đưa ra lộ trình xem xét, giải quyết phù hợp. 

Còn kiến nghị, các vấn đề bất cập, mâu thuẫn của pháp luật thì cần phải được tập trung tháo gỡ. Hoặc kiến nghị liên quan trực tiếp đến tình hình sản xuất, đời sống của người dân và doanh nghiệp thì các cơ quan có thẩm quyền của T.Ư và địa phương cần nghiên cứu thấu đáo để xem xét, giải quyết cụ thể.

Đặc biệt, theo đại biểu Hải, những năm gần đây, báo cáo kết quả giám sát, kết quả giải quyết kiến nghị cử tri đạt tỷ lệ rất cao, từ 99% trở lên, nhưng thực tế đơn thư khiếu nại, tố cáo cũng tăng. Ví dụ như năm 2023 tăng so với năm 2022 là 31,4%, năm 2024 tăng so với năm 2023, đơn khiếu nại, tố cáo tăng 6%. 

Từ thực tế này, ông Hải cho rằng, cần tiếp tục xem xét kết quả giải quyết kiến nghị cử tri, vì thường giải quyết tốt kiến nghị sẽ hạn chế được các đơn thư khiếu nại, tố cáo.