Thành tựu y khoa: Thay toàn bộ xương đùi cho bé trai bị ung thư bằng công nghệ in 3D

TPO - Lần đầu tiên, các bác sĩ Việt Nam đã thực hiện thành công ca thay toàn bộ xương đùi cho bệnh nhi ung thư nhỏ tuổi nhất thế giới bằng vật liệu kim loại in 3D cá thể hóa, do đội ngũ trong nước thiết kế và sản xuất. Đây là cột mốc chưa từng có trong y học Việt Nam và cả thế giới.

Tháng 10/2022, sau một lần ngã nhẹ, bé Trần Minh Đ. (TP.HCM) xuất hiện cơn đau ở đùi trái. Tưởng là chấn thương thông thường, gia đình đưa em đi khám thì bàng hoàng nhận được chẩn đoán: osteosarcoma - ung thư xương ác tính, khối u đã xâm lấn toàn bộ xương đùi.

Ở trẻ nhỏ, căn bệnh này vô cùng hiếm gặp và tiên lượng xấu. Các cơ sở y tế ban đầu đều đưa ra hai lựa chọn: cắt cụt chi để đảm bảo tính mạng hoặc ghép xương truyền thống đều tiềm ẩn nguy cơ cao về nhiễm trùng và đào thải, đặc biệt khi cơ thể em còn đang phát triển.

Không cam lòng để con mất chân, suốt gần hai năm, chị Xuân Hoàng, mẹ bé Đức vừa đưa con đi hóa trị, vừa rong ruổi khắp nơi tìm phương án giữ lại đôi chân cho con. “Mỗi ngày con đều hỏi: sau này con có đi được không? Tôi không thể buông xuôi. Con tôi xứng đáng có một tuổi thơ đủ đầy”, chị xúc động chia sẻ.

Hi vọng chỉ thực sự lóe lên khi chị gặp GS.TS. Trần Trung Dũng, Giám đốc Hội đồng chuyên ngành Cơ xương khớp, Hệ thống Y tế Vinmec. Một hướng điều trị chưa từng có tiền lệ với trẻ nhỏ được đề xuất: thay toàn bộ xương đùi bằng thiết bị kim loại in 3D “đo ni đóng giày”, sản xuất tại Việt Nam.

Các bác sĩ thực hiện ca mổ đánh dấu bước phát triển mới của y học Việt Nam.

Ca mổ mang dấu mốc y học

Theo GS Dũng, toàn bộ xương đùi của bé Đ. đã bị khối u xâm lấn, buộc phải cắt bỏ. Tuy nhiên, các loại xương nhân tạo hiện có trên thị trường đều dành cho người trưởng thành, không phù hợp với cơ thể trẻ nhỏ.

Sau nhiều lần hội chẩn liên chuyên khoa (Chấn thương chỉnh hình, Ung bướu, Chẩn đoán hình ảnh, Giải phẫu bệnh, Dược lâm sàng…), Vinmec quyết định triển khai phẫu thuật hai giai đoạn:

Tháng 1/2024: cắt bỏ toàn bộ khối u và ghép xương xi măng tạm thời.

Tháng 5/2025: thay toàn bộ xương đùi nhân tạo in 3D theo kích thước cơ thể bé.

Cấu trúc xương mới được thiết kế dạng mô-đun, cho phép điều chỉnh chiều dài theo sự phát triển của trẻ. Đặc biệt, toàn bộ thiết kế và chế tạo do đội ngũ bác sĩ Vinmec phối hợp với các kỹ sư từ Đại học VinUni thực hiện, đánh dấu sản phẩm y sinh học chính xác đầu tiên "Make in Vietnam" được ứng dụng thành công trên bệnh nhi nhỏ tuổi nhất thế giới.

ThS, bác sĩ Trần Đức Thanh, một trong các phẫu thuật viên chính cho biết: “Chúng tôi từng liên hệ nhiều hãng quốc tế nhưng không có mẫu phù hợp. Việc tự thiết kế và sản xuất trong nước không chỉ giúp chủ động điều trị, mà còn mở ra cánh cửa mới cho y học Việt”.

Bé Đ tập đi sau ca phẫu thuật.

Ca phẫu thuật kéo dài 4 giờ diễn ra thành công. Hiện tại, bé Đ. đã có thể tập đi trở lại nhờ hỗ trợ vật lí trị liệu. Không có biến chứng nhiễm trùng hay thải ghép, điều đặc biệt hiếm gặp trong các ca thay toàn bộ xương lớn ở trẻ nhỏ.

Từ một cậu bé đứng trước nguy cơ đoạn chi, sống lệ thuộc suốt đời, bệnh nhi giờ có thể bước những bước đầu tiên bằng chính đôi chân của mình. “Lúc con đứng lên, tôi vừa mừng vừa run. Gần hai năm rồi con không tự bước đi. Chỉ mong sắp tới con có thể đạp xe, đá bóng như các bạn”, mẹ bệnh nhân nghẹn ngào.

GS.TS. Trần Trung Dũng chia sẻ: “Chúng tôi tin rằng y học hiện đại phải song hành cùng lòng trắc ẩn. Bé Đ. không chỉ là ca bệnh đặc biệt mà còn là minh chứng cho sức mạnh của tình mẫu tử và của niềm tin rằng điều tưởng chừng không thể vẫn có thể xảy ra nếu không từ bỏ”.

Vinmec hiện là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam áp dụng công nghệ in 3D cá thể hóa trong điều trị các bệnh lí cơ xương khớp. Thay vì sử dụng khớp, xương nhân tạo chuẩn hóa, Vinmec thiết kế riêng biệt theo cấu trúc giải phẫu từng người bệnh, dựa trên dữ liệu CT – MRI. Phương pháp này giúp tối ưu chức năng vận động, rút ngắn thời gian phục hồi và hạn chế biến chứng sau mổ.