Thẩm quyền không minh bạch, rõ ràng, dễ dẫn đến 'tùy nghi áp dụng'

Không áp dụng những vấn đề liên quan quyền con người

Tiếp tục chương trình kỳ họp, sáng 23/6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật.

Tại phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn) đồng tình với sự cần thiết ban hành nghị quyết để sớm tháo gỡ “điểm nghẽn của điểm nghẽn” do quy định của pháp luật gây ra.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn). Ảnh: Như Ý

Về phạm vi điều chỉnh, bà Thủy đề nghị quy định rõ, những nội dung liên quan đến việc hạn chế quyền con người, quyền công dân, liên quan đến tội phạm và hình phạt liên quan đến tố tụng tư pháp thì không áp dụng cơ chế đặc biệt tại Nghị quyết này.

Bởi theo bà Thủy, đây là những vấn đề liên quan trực tiếp đến sinh mệnh chính trị của con người, liên quan đến tội hay không tội, tù hay không tù… Những lĩnh vực pháp luật này không phải là những điểm nghẽn gây ra sự cản trở phát triển của kinh tế đất nước.

Về nguyên tắc xử lý, đại biểu đề nghị bổ sung thêm nguyên tắc là việc xử lý những khó khăn, vướng mắc cần phải bảo đảm tính hợp hiến, thống nhất của hệ thống pháp luật, tránh sau khi tháo gỡ được vướng mắc ở văn bản pháp luật này lại nảy sinh mâu thuẫn, vướng mắc mới ở các văn bản pháp luật khác, dẫn tới không thể thực hiện được.

“Những con tàu tốc hành đang mang đến cho đất nước rất nhiều cơ hội để phát triển, nhưng thời gian tàu dừng lại ở mỗi ga rất ngắn, không thể để lỡ cơ hội phát triển của đất nước chỉ vì những điểm nghẽn của pháp luật”, bà Thủy nhấn mạnh.

Ngăn chặn cơ chế xin – cho

Tại phiên họp, đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) quan tâm đến một số quy định nhằm gỡ vướng về phương thức thanh toán hợp đồng BT trong đầu tư PPP; quy trình chuyển mục đích sử dụng đất, giao đất, cho thuê đất, góp vốn bằng quyền sử dụng đất; cũng như việc hướng dẫn áp dụng quy định đấu thầu, định giá đất, lựa chọn nhà đầu tư.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị). Ảnh: Như Ý

Ông Đồng đề nghị, cần bổ sung nguyên tắc bảo đảm minh bạch, không làm phát sinh cơ chế xin – cho. “Một số nội dung giao thẩm quyền xử lý cho bộ, ngành, địa phương, nếu không có nguyên tắc minh bạch rõ ràng sẽ dễ dẫn đến tùy nghi áp dụng”, lưu ý điều này, ông Đồng đề nghị bổ sung quy định trách nhiệm giải trình và công khai phương án xử lý.

Qua thực tiễn lái xe nhiều năm ở nước ngoài, cũng như tại một số thành phố lớn ở Việt Nam, ông Nguyễn Văn Cảnh (Bình Định) tiếp tục đề xuất cho phép thực hiện thí điểm việc "nhập làn theo quy tắc ưu tiên", để giảm thiểu, ngăn chặn ùn tắc giao thông ở những thành phố lớn.

Về hiệu lực thi hành, đa số các đại biểu đều đề nghị cho phép nghị quyết này sẽ có hiệu lực ngay khi Quốc hội bấm nút thông qua, để các cơ quan có đủ thời gian rà soát, tháo gỡ điểm nghẽn pháp luật.

Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Hải Ninh. Ảnh: Như Ý

Tiếp thu giải trình sau đó, Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết, với đề xuất nhập làn theo quy tắc ưu tiên, Bộ Xây dựng sẽ xem xét, đề xuất, nếu thấy cần thiết, Chính phủ sẽ ban hành nghị quyết với các tiêu chí, nguyên tắc cụ thể.

Về hiệu lực, ông Ninh đồng tình với đề xuất nghị quyết có hiệu lực ngay khi được Quốc hội thông qua (thay vì từ 1/7/2025) và kéo dài đến hết 28/2/2027.