Tên phường xã mới sáp nhập ở TP.HCM: Phường Bảy Hiền, có 'xóm Quảng' độc nhất

Phường Bảy Hiền sáp nhập từ 3 phường cũ, mang tên gọi mới nhưng vẫn lưu giữ ký ức văn hóa, tôn giáo và nghề truyền thống giữa lòng TP.HCM.

Phường Bảy Hiền hình thành trên cơ sở sáp nhập đơn vị hành chính của 3 phường: 10, 11, 12 của quận Tân Bình. Phường mới có diện tích 2,86 km² và quy mô dân số 132.252 người. Nơi đặt trụ sở làm việc của phường mới ở 290 Âu Cơ (phường 10).

Phường Bảy Hiền mang trong mình ký ức của làng nghề dệt trứ danh, sự giao thoa văn hóa của người miền Trung và những nét đặc trưng tôn giáo phong phú.

Sáp nhập phường Bảy Hiền, tên gợi nhớ những ngày tháng cũ

Dạo quanh phường Bảy Hiền mới vào một buổi chiều mưa đầu tháng 6.2025, dường như tên gọi Bảy Hiền từ lâu đã gắn với ký ức của người dân nơi đây. Khi con đường, ngã tư, đến làng dệt người Quảng Nam vang danh một thời đều mang tên Bảy Hiền. Tò mò về tên gọi xuất phát từ đâu, chúng tôi bắt đầu cuộc hành trình tìm câu trả lời.

Theo những bậc cao niên sống ở phường 11, Bảy Hiền được cho là xuất phát từ ông Trần Văn Hiền, một địa chủ giàu có sở hữu nhiều đất đai ở khu vực này đầu thế kỷ 20.

Không những thế, ông còn là một người hào hiệp và biết giúp đỡ dân làng. Để ghi ơn ông, người đời đã đặt tên ngã tư, tên đường theo tên của ông.

Theo UBND quận Tân Bình, phường 11 là phường trung tâm của quận Tân Bình. Trước đây, vùng đất này nức tiếng một thời với khung cửi dệt vải suốt thập niên 60, 70 của thế kỷ trước. Cả một thế hệ lớn lên cùng âm thanh đều đều của máy dệt sau cửa sắt, gác gỗ.

Tuy nhiên, nhịp sống đô thị hóa đã dần làm im lặng những chiếc máy dệt. Người dân chuyển hướng sang các ngành nghề khác như: kinh doanh, cho thuê nhà, hay mở tiệm sửa đồ và tiệm ăn…

Theo khảo sát của chúng tôi, hiện nay trên đường Phạm Thú Thứ và Nguyễn Bá Tòng còn khoảng 15 hộ còn kinh doanh buôn bán vải.

Ông Quang (60 tuổi) chia sẻ, cha mẹ ông là người Quảng Nam, vào TP.HCM sinh sống và lập nghiệp. Nhắc đến tên Bảy Hiền, ông không rõ có từ khi nào, chỉ biết trước năm 1975 đã hình thành ngã tư Bảy Hiền, nơi tập trung đông người Quảng Nam sinh sống.

Nhận xét việc sáp nhập 3 phường 10, 11, 12 thành phường Bảy Hiền, ông cho rằng: "Đặt tên vậy là hợp lý. Đây là một danh xưng có từ lâu đời, gắn liền với vùng dệt vải và cũng là vùng lõm chính trị của Bảy Hiền trước đây. Khu vực này từng là nơi nuôi giấu cách mạng, rất anh hùng trong thời chiến. Nếu đặt tên khác, sợ rằng người ta sẽ quên mất cả một vùng lịch sử".

Kỳ vọng vào chính quyền sau sáp nhập, ông Quang mong muốn thủ tục hành chính sẽ đơn giản hơn: "Chỉ mong làm giấy tờ, xác nhận các thứ đơn giản, đừng rắc rối mất thời gian là được. Giờ gộp rồi, làm sao cho gọn là người dân mừng".

"Xóm Quảng" hơn nửa thế kỷ giữa lòng phố thị

Điều đặc biệt, phường Bảy Hiền mới ngày nay vẫn lưu giữ những đặc trưng văn hóa, không chỉ qua làng dệt mà còn qua các khu chợ, các món ăn đặc sản miền Trung. 

Chợ Bà Hoa hình thành từ thập niên 60, 70 của thế kỷ trước, là nơi duy trì hương vị quê hương của người Quảng Nam, Quảng Ngãi với những món ăn nổi bật như mì quảng, bánh ít, tré...

Lân la tìm hiểu về gốc gác của ngôi chợ này, chúng tôi gặp bà T. (63 tuổi) là một tiểu thương bán mì quảng lâu năm. Bà nói không nhớ cụ thể chợ Bà Hoa thành lập chính xác vào năm nào, nhưng chỉ nhớ cách đây hơn 50 năm, có phụ nữ tên Nguyễn Thị Hoa đã mua lại khu đất rộng lớn rồi xây nên chợ.

Bà nói thêm, ở phường Bảy Hiền mới này, trước đây, chủ yếu là người miền Bắc di cư vào buôn bán. Nhưng theo năm tháng họ đã di cư đến nơi khác. Chính điều này đã tạo cơ hội cho người dân miền Trung vào sinh sống. Cũng từ đó, văn hóa ẩm thực xứ Quảng cứ thế lưu truyền và phát triển qua từng thế hệ ở giữa lòng TP.HCM.

Cách đó không xa, tổ đình Giác Lâm tọa lạc trên khu đất rộng 2 ha ở đường Lạc Long Quân (phường 10) là một trong những ngôi chùa cổ nhất TP.HCM với tuổi đời hơn 260 năm. Chùa Giác Lâm sừng sững uy nghi điềm đạm như một chứng nhân của lịch sử.

Ngoài ra còn chùa Liễu Quán và chùa Phổ Hiền (phường 11). Ở phường 10 có chùa Bửu Lâm Tịnh Uyển của người Hoa hay chùa Pothiwong đậm đà bản sắc người Khmer…, đã tạo nên một không gian tôn giáo đa dạng nhưng hài hòa.

Trong không gian đô thị đông đúc, phường Bảy Hiền lại mang một sắc thái đặc biệt. Theo UBND quận Tân Bình, riêng khu vực phường 12, tỷ lệ người theo Công giáo lên đến 85%, với 9 cơ sở tôn giáo lớn nhỏ, trong đó có giáo xứ Phú Trung.

Từ tiếng chuông nhà thờ sớm mai đến nhang khói chùa chiều muộn, đời sống tín ngưỡng hiện diện trong từng nhịp sinh hoạt. Đây không chỉ là niềm tin tâm linh, mà còn là nền tảng gắn kết cộng đồng, nơi người dân quen mặt, quen nếp.

Việc sáp nhập 3 phường để tạo thành phường Bảy Hiền không chỉ là thay đổi hành chính mà còn nhằm tinh gọn bộ máy, đưa chính quyền gần gũi hơn với người dân.

Đặc biệt, đổi tên phường sau sáp nhập giúp cư dân tại các khu vực mới không cảm thấy xa lạ, mà như được "trở về với tên gọi quen thuộc".