Tăng tuổi nghỉ hưu từ năm 2026, điều kiện hưởng và cách tính lương hưu thay đổi

Từ năm 2026, có nhiều quy định mới về tăng tuổi nghỉ hưu, điều kiện hưởng và cách tính lương hưu.

Gửi thắc mắc đến Tuổi Trẻ Online, nhiều bạn muốn biết về hưu sớm có bị trừ phần trăm tỉ lệ nhận lương hưu khi Luật Bảo hiểm xã hội mới có hiệu lực từ 1-7-2025 và tuổi nghỉ hưu sẽ thay đổi ra sao vào năm 2026.

Tăng tuổi nghỉ hưu thế nào?

Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho hay theo Luật Bảo hiểm xã hội mới có hiệu lực từ 1-7-2025, người lao động làm việc trong điều kiện bình thường hưởng lương hưu nếu đáp ứng hai điều kiện tiên quyết là đóng bảo hiểm xã hội đủ 15 năm trở lên và đến tuổi về hưu, tức giảm 5 năm tối thiểu so với trước.

Bộ luật Lao động 2019 nêu rõ tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện bình thường tăng từ 60 lên 62 tuổi với nam, và từ 55 lên 60 tuổi với nữ.

Từ năm 2021, mỗi năm tăng thêm 3 tháng với nam và 4 tháng với nữ cho tới khi nam đủ 62 tuổi vào năm 2028, nữ đủ 60 tuổi vào năm 2035.

Như vậy đến năm 2026, tuổi nghỉ hưu của nam là 61 tuổi 6 tháng, còn với nữ là 57 tuổi.

Người tham gia bảo hiểm xã hội lưu ý là thời điểm hưởng lương hưu là ngày đầu tiên của tháng liền kề sau thời điểm nghỉ hưu.

Với lao động nữ, lương hưu bằng 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội, tương ứng 15 năm đóng.

Còn với lao động nam, lương hưu bằng 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội, tương ứng 20 năm đóng (nếu đóng 15 năm tính 40%, mỗi năm đóng thêm cộng 1%).

Sau đó, người lao động đóng thêm bảo hiểm xã hội được cộng tỉ lệ là 2%/năm song tối đa bằng 75%.

Nếu lao động nam đóng từ 15 đến dưới 20 năm, lương hưu hằng tháng bằng 40% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội (tương ứng 15 năm đóng).

Sau đó mỗi năm đóng thêm được cộng 1% cho tới khi đủ tỉ lệ 45% (tương ứng 20 năm đóng). Từ năm thứ 20 trở đi, tỉ lệ tích lũy là 2%/năm đóng thêm.

Đối với người làm theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, người đóng từ 1-1-2007 đến ngày 31-12-2025 sẽ tính bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của 10 năm cuối trước khi nghỉ hưu.

Những ai được nghỉ hưu sớm?

Chuyên gia của Bảo hiểm xã hội lưu ý nếu đảm bảo số năm đóng tối thiểu (15 năm) thì một số trường hợp được nghỉ hưu trước tuổi. Trong đó có người lao động làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc làm tại vùng có kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

Nếu có 15 năm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc trở lên khi làm các công việc nêu trên (gồm thời gian làm ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 1-1-2021) thì được nghỉ hưu trước tuổi, song không quá 5 năm so với người làm ở điều kiện bình thường.

Với người khai thác than trong hầm lò, nếu có 15 năm trở lên làm việc này thì được nghỉ hưu sớm hơn tối đa 10 tuổi so với điều kiện bình thường.

Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công an nhân dân và một số đối tượng đặc thù khi nghỉ việc, đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc 15 năm trở lên có thể nghỉ hưu trước tuổi song tối đa là 5 năm, trừ khi có quy định khác.

Người bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp được hưởng lương hưu khi đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc 15 năm trở lên, không phụ thuộc điều kiện về tuổi đời.